FED cắt giảm lãi suất mạnh nhất kể từ khủng hoảng tài chính 2008

Ngày 3/3/2020, Ngân hàng Dự trữ Liên bang Mỹ đã thực hiện cắt giảm khẩn cấp lãi suất chuẩn của Mỹ xuống một nửa điểm phần trăm, một nỗ lực nhằm hạn chế đà đi xuống của kinh tế và tài chính do ảnh hưởng từ virus corona. Như vậy, lãi suất của Mỹ từ mức 1,75% đã giảm xuống còn 1,25%.

Ngân hàng trung ương Mỹ đã không cắt giảm như thế này kể từ cuối năm 2008, ngay sau sự sụp đổ của Lehman Brothers. Các nhà lãnh đạo Fed tin rằng quyết định hành động này là sáng suốt khi mối lo ngại về thị trường chứng khoán lao dốc và sự gián đoạn nghiêm trọng trong các nền kinh tế lớn ngày càng gia tăng. Nỗi sợ suy thoái ở Mỹ đã tăng vọt trong những ngày gần đây.

Chúng tôi thấy có nguy cơ đối với triển vọng của nền kinh tế và chúng tôi đã chọn hành động, Chủ tịch Fed  Jerome H. Powell nói tại một cuộc họp báo ngay sau thông báo cắt giảm lãi suất.

Chỉ số công nghiệp trung bình Dow Jones kết thúc ngày giảm 786 điểm, tương đương gần 3% và thị trường trái phiếu lóe lên một dấu hiệu cảnh báo khi lãi suất trái phiếu kho bạc Mỹ kỳ hạn 10 năm lần đầu tiên giảm xuống dưới 1%.

Các mối lo ngại tăng nhanh và những hành động của Mỹ

Nhiều công ty Mỹ ban đầu tranh giành để định tuyến lại chuỗi cung ứng sản xuất vì các nhà cung cấp Trung Quốc đã bị đóng cửa. Nhưng một lo lắng  lớn hơn đã xuất hiện, vì nhiều doanh nghiệp Mỹ đang cấm đi lại liên quan đến công việc, sợ rủi ro sức khỏe. Và có một nỗi sợ hãi rằng người tiêu dùng sẽ giảm chi tiêu của chính họ khi virus lây lan, các trường học phải đóng cửa và thị trường chứng khoán rung lắc. Kiểu kéo lùi mạnh như thế này có thể phá hỏng  tăng trưởng kinh tế ổn định, khiến các công ty cắt giảm nhân công và đầu tư, và tạo ra một lực cản khó cưỡng.

Các chuyên gia đã cảnh báo rằng sự xuất hiện đột ngột của virus corona được định hình là rủi ro lớn nhất đối với nền kinh tế toàn cầu kể từ cuộc khủng hoảng tài chính. Tăng trưởng trong năm nay dự kiến ​​sẽ chậm lại đáng kể, ngay cả khi không xảy ra suy thoái kinh tế. Goldman Sachs đã dự báo tăng trưởng ở Mỹ có thể bị đình trệ trong quý II/2020.

Động thái của Fed là một trong một số những hành động mà các nhà hoạch định chính sách đã thảo luận trong những tuần gần đây. Quốc hội đang chuẩn bị một gói tài trợ khẩn cấp trị giá 7,5 tỷ USD để giúp đỡ chi phí chiến đấu với dịch bệnh. Tổng thống Trump hôm thứ Ba kêu gọi cắt giảm thuế mới và cắt giảm lãi suất Fed thậm chí còn lớn hơn để kích thích nền kinh tế. Trong khi đó, Bộ trưởng Tài chính Steven Mnuchin cho biết họ sẽ xem xét một gói hạ tầng và cứu trợ theo quy định cho các ngân hàng, tuy nhiên các cuộc thảo luận dường như đang ở giai đoạn đầu.

Ông này chỉ trích Fed đã không làm nhiều hơn vào thứ Ba, tuy nhiên ngân hàng trung ương có những giới hạn nhất định trong những việc có thể làm được, đặc biệt là khi lãi suất đã ở mức thấp sẵn. Ngoài ra, virus corona đang khiến nhiều người phải ở nhà, bất kể tín dụng giá rẻ có sẵn như thế nào.

Bạn sẽ không giết chết căn bệnh này bằng cách hạ lãi suất", Bernard Baumohl, nhà kinh tế trưởng toàn cầu của Tập đoàn kinh tế Outlook, so sánh việc Fed cắt giảm lãi suất với việc đặt băng dán y tế vào cánh tay để chữa đau đầu.

Ông Powell thừa nhận Fed không thể đưa ra một loại vắc-xin hoặc sửa chữa một chuỗi cung ứng bị phá vỡ do sự bùng phát bệnh dịch ở Trung Quốc, nhưng ông tin rằng việc cắt giảm lãi suất sẽ giúp bảo vệ chống lại sự suy thoái nhanh chóng.

“Chúng tôi không nghĩ rằng chúng tôi có tất cả các câu trả lời, nhưng chúng tôi tin rằng hành động của chúng tôi sẽ cung cấp hỗ trợ có ý nghĩa cho nền kinh tế ", ông Powell nói. Nó sẽ hỗ trợ các điều kiện hỗ trợ và tránh thắt chặt các điều kiện tài chính, và nó sẽ giúp thúc đẩy tiêu dùng hộ gia đình và niềm tin kinh doanh.

Trong khi một số lo lắng rằng Powell đã chuyển sang đồng thuận với Trump, nhiều nhà kinh tế và nhà đầu tư nghĩ rằng Powell đã phạm sai lầm khi không sử dụng cuộc họp báo của mình để nhấn mạnh rằng Fed sẽ tiếp tục hành động như vậy, nếu cần.

Ông Powell để mở cánh cửa cho một cuộc cắt giảm lãi suất khác, nhưng dừng lại rất xa với hành động này. Ông một lần nữa bác bỏ ý kiến ​​cho rằng Fed đang chiều theo những mong muốn của Trump.

Chúng tôi không bao giờ xem xét bất kỳ cân nhắc chính trị nào. Việc công chúng hiểu điều đó là rất quan trọng, ông  Powell nói.

Nhiều nhà kinh tế đổ lỗi cho Nhà Trắng và Quốc hội đã chậm phản ứng với khủng hoảng, do đó buộc Fed phải sử dụng các công cụ của mình tại thời điểm như thế này.

Chúng tôi cần biết mức độ của virus ở Mỹ. Chúng tôi thậm chí không thực hiện thử nghiệm trên diện rộng. Chúng tôi không biết nó đang ở đâu hay ai đang nhiễm. Sự không chắc chắn về những điều cơ bản nhất là rất cao và điều đó đè nặng lên nền kinh tế", Julia Coronado, cựu nhân viên Fed và người sáng lập Macropolicy Perspectives nói.

Trái ngược với Trump, Mnuchin đã ca ngợi hành động của Fed và nói với Quốc hội “họ đã làm điều đúng đắn trước việc này.... Tôi hoan nghênh Fed về động thái này.”

Sáng sớm thứ Ba (3/3), các bộ trưởng tài chính toàn cầu đã tổ chức một cuộc gọi để thảo luận về tình trạng bất ổn kinh tế, nhưng họ đã không thông báo về bất kỳ bước đi chung nào. Trong cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008, các bộ trưởng tài chính của G-7 đã tuyên bố hành động khẩn cấp và đặc biệt, giúp bảo lãnh cho các ngân hàng. 

Động thái Fed thực hiện tiếp theo sau ngân hàng trung ương Australia – nơi đã cắt giảm lãi suất xuống mức thấp nhất từ ​​trước đến nay, ở mức 0,5%. Trump đã yêu cầu Fed làm theo.

Ngân hàng trung ương Australia cắt giảm lãi suất và tuyên bố rất có thể sẽ nới lỏng hơn nữa để bù đắp cho tình trạng gây ra của virus corona ở Trung Quốc. Các quốc gia khác đang làm điều tương tự, nếu không muốn nói là hơn thế. “Ngân hàng Dự trữ Liên bang của chúng ta đã khiến chúng ta phải trả mức giá cao hơn nhiều nước khác, trong khi chúng ta nên trả ít hơn,”  ông  Trump đã viết trên twitter. “Fed nên nới lỏng và giảm mạnh lãi suất”.

Giảm lãi suất khiến cho việc vay tiền trở nên rẻ hơn, nhưng nó không giải quyết được nguyên nhân cốt lõi của mối lo ngại hiện tại trên thị trường tài chính.

Mỹ sẽ tiếp tục cắt giảm thuế?

Ngoài việc cắt giảm lãi suất của Fed, Trump cũng kêu gọi giảm thuế trong một năm, đây sẽ là một cú hích ngay lập tức đối với  người Mỹ đang làm việc nếu được Quốc hội phê chuẩn. Thuế bảng lương được sử dụng để tài trợ cho an sinh xã hội và chăm sóc y tế đã được giảm trong thời gian qua khi kinh tế trục trặc, bao gồm cả sau cuộc khủng hoảng tài chính.

Trong khi đảng Dân chủ đã kịch liệt chỉ trích việc cắt giảm thuế GOP 2017, một số nhà lập pháp Dân chủ có thể cởi mở hơn đối với việc cắt giảm thuế bảng lương. Theo Trung tâm chính sách thuế phi đảng phái, khoảng 75% người nộp thuế ở Mỹ phải nộp thuế lương. Người Mỹ trả thuế lương cho thu nhập đến 137.700 USD, do đó, việc cắt giảm sẽ không ảnh hưởng đến bất kỳ thu nhập nào trên mức đó.

Tuy nhiên, Lãnh đạo đa số Hạ viện Steny Hoyer đã bác bỏ lời kêu gọi cắt giảm thuế của ông Trump khi được hỏi về việc này.

“Tôi không nghĩ rằng cắt giảm thuế là câu trả lời cho mọi vấn đề”, ông nói với các phóng viên.

Nhưng ông Steny Hoyer đã để ngỏ về một số loại kích thích tài khóa trong tương lai nếu nền kinh tế rơi vào tình trạng nguy hiểm do virus lây lan.

"Đó là điều có thể hoặc không phải là những gì chúng ta sẽ làm", ông nói về một gói kích thích tiềm năng, nói rằng Quốc hội sẽ vẫn "tập trung vào... cố gắng giữ cho nền kinh tế ổn định và tăng trưởng và giữ cho người dân có việc làm.”

(Nguồn: The Washington Post)