Rủi ro cho hoạt động ngân hàng có xu hướng tăng

Đây là những đánh giá được đưa ra trong kết quả điều tra xu hướng kinh doanh của các TCTD quý II/2020, vừa được Vụ Dự báo Thống kê, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam công bố. Cuộc điều tra được tiến hành từ ngày 25/2/2020 đến ngày 12/3/2020, đối tượng là toàn bộ các TCTD và chi nhánh ngân hàng nước ngoài tại Việt Nam, tỷ lệ trả lời đạt 95%. Kết quả điều tra chỉ ra rằng, hầu hết các nhân tố chủ quan đều diễn biến kém tích cực hơn so với quý trước với chỉ số cân bằng giảm.

Tác động tiêu cực từ Covid-19

Theo kết quả khảo sát, mức độ rủi ro của các nhóm khách hàng được nhận định có xu hướng tăng nhẹ trong quý I/2020 và cả năm 2020. Hầu hết các nhóm TCTD đều điều chỉnh giảm kỳ vọng về kết quả hoạt động kinh doanh, tăng trưởng tín dụng và huy động vốn trong năm 2020 so với kỳ vọng đã đặt ra từ cuối năm 2019.

Các TCTD cho biết tình hình kinh doanh của ngành tài chính-ngân hàng trong quý I/2020 diễn biến kém tích cực hơn so với các quý trước. Cụ thể: số TCTD đánh giá tình hình kinh doanh “cải thiện” giảm và số TCTD đánh giá “suy giảm” tăng (từ 0% lên 12,4% so với kỳ điều tra trước).

Lợi nhuận trước thuế toàn hệ thống được kỳ vọng trong năm 2020 giảm đáng kể so với mức kỳ vọng 16,92% của các TCTD ghi nhận tại cuộc điều tra tháng 12/2019 (việc giảm lợi nhuận được các TCTD đánh giá do giảm nguồn thu từ hầu hết các hoạt động kinh doanh của đơn vị).

75,3% TCTD kỳ vọng dịch Covid-19 kết thúc nhanh và tình hình kinh doanh sẽ “cải thiện” trong quý II/2020 và 80% TCTD kỳ vọng tình hình kinh doanh tổng thể trong năm 2020 “cải thiện” hơn so với năm 2019.

Trong quý I/2020, mức độ rủi ro tổng thể của các nhóm khách hàng được nhận định có xu hướng “tăng nhẹ”, với 16,2% TCTD nhận định rủi ro tổng thể của khách hàng ở mức “khá cao”.

Kết quả điều tra cho biết, “điều kiện kinh doanh và tài chính của khách hàng” được các TCTD nhận định đã diễn biến “tiêu cực hơn” trong quý I/2020 (chỉ số cân bằng ở mức -5,7%, với 33,4% TCTD đánh giá “tiêu cực”). Trong khi đó, “Cầu của nền kinh tế đối với sản phẩm dịch vụ của TCTD” được nhận định suy giảm rõ rệt so với quý trước (chỉ số cân bằng chỉ đạt 5,2% so với mức 25% của quý IV/2019).

“Hầu hết các nhân tố chủ quan đều diễn biến kém tích cực hơn so với quý trước với chỉ số cân bằng giảm. Bên cạnh đó, sự cạnh tranh từ các TCTD khác cũng được các TCTD dự báo sẽ gay gắt hơn so với nhận định tại cuộc điều tra tháng 12/2019”, Vụ Dự báo Thống kê đánh giá.

Dự báo nhu cầu sử dụng dịch vụ ngân hàng sẽ ở mức thấp

Đánh giá chung trong quý II và cả năm 2020, các TCTD nhận định nhu cầu của khách hàng về việc sử dụng dịch vụ tại TCTD tăng với tốc độ thấp hơn so với các kỳ điều tra trước, trong đó, nhu cầu vay vốn vẫn được kỳ vọng tăng cao hơn các nhu cầu khác.

Các TCTD cho biết, đã giảm giá bình quân sản phẩm dịch vụ trong quý I/2020 và tiếp tục dự kiến giảm trong quý II/2020 và cả năm 2020, với chỉ số cân bằng tương ứng đạt -6,3% và -4,4% (ngược với xu hướng dự kiến “tăng” trong quý tiếp theo và cả năm 2020 ghi nhận tại kỳ điều tra trước).

Kết quả điều tra cho biết, thanh khoản của hệ thống ngân hàng tại thời điểm cuối quý I/2020 ở trạng thái “tốt” đối với cả VND và ngoại tệ, dồi dào hơn so với quý IV/2019 do tín dụng tăng thấp, trong khi tiền gửi vào hệ thống ngân hàng tăng cao hơn.

Đánh giá tổng thể cả năm 2020, các TCTD nhận định mặt bằng rủi ro chung của các nhóm khách hàng tăng lên so với năm trước. Dự báo trong quý II/2020, 58,1% TCTD kỳ vọng rủi ro tổng thể của các nhóm khách hàng “ổn định”, 26,7% TCTD quan ngại rủi ro “tăng nhẹ” trong khi 14,3% TCTD kỳ vọng rủi ro “giảm”.

Trên cơ sở kỳ vọng nhu cầu của khách hàng (về gửi tiền và vay vốn), các TCTD kỳ vọng về khả năng huy động vốn và cho vay của ngân hàng mình. Huy động vốn toàn hệ thống TCTD được kỳ vọng tăng bình quân 4,0% trong quý II/2020 và tăng 11,5% trong năm 2020, điều chỉnh giảm 1,7% so với mức kỳ vọng tại kỳ điều tra tháng 12/2019.

Tại kỳ điều tra này, số TCTD kỳ vọng lãi suất trong thời gian tới “giảm” nhiều hơn số TCTD kỳ vọng lãi suất “tăng”. Tỷ lệ TCTD dự báo mặt bằng lãi suất huy động - cho vay “giảm” trong quý tới và trong cả năm 2020 tăng gần gấp đôi so với kỳ điều tra trước.

Kết quả điều tra cũng cho biết, thị trường lao động ngành tài chính ngân hàng có xu hướng phát triển chậm lại trong năm 2020. Theo đó, có 45,2% TCTD cho biết đã tăng thêm lao động trong quý I/2020, đồng thời cũng có 23,1% TCTD cho biết đã cắt giảm lực lượng lao động.

“Dự kiến đến cuối năm 2020 so với cuối năm 2019, 62,5% TCTD dự kiến sẽ tăng lao động, 27,9% TCTD dự kiến giữ nguyên lao động và 8,7% TCTD dự kiến cắt giảm lực lượng lao động trong năm”, Vụ Dự báo Thống kê cho biết.

Ngô Hải