Ứng cử viên bảo vệ dữ liệu cá nhân, ngăn ngừa lạm dụng và bảo hiểm trách nhiệm dân sự trong kỷ nguyên số

Sự phát triển của công nghệ cùng với việc áp dụng rộng rãi công nghệ vào đời sống không chỉ đem tới nhiều tiện ích mà còn có thể dẫn đến không ít rủi ro mới cho con người. Bảo vệ khách hàng cá nhân trước những rủi ro đó là nhiệm vụ cấp thiết, mở ra thị trường rộng lớn, khá thách thức nhưng  nhiều hứa hẹn cho các công ty bảo hiểm. Tại Việt Nam, mới chỉ có bảo hiểm gian lận giao dịch trực tuyến, gian lận thẻ có liên quan tới rủi ro trên mạng của khách hàng cá nhân, được triển khai thông qua khách hàng tổ chức như ngân hàng. Trong thời gian tới, phát triển các sản phẩm bảo hiểm người dùng trước những nguy cơ trực tuyến sẽ là xu hướng tất yếu.

Ngành nào sẽ nhận biết cơ hội kinh doanh trong việc bảo vệ dữ liệu cá nhân - thứ được gọi là “dầu mỏ của thế kỷ 21”?

Dữ liệu cá nhân thể hiện sự lựa chọn của người dùng, những nhu cầu và những mong muốn chưa được đáp ứng của họ, vì thế nó đem tới những cơ hội phục vụ khách hàng hay thậm chí “bán” cho các doanh nghiệp khác. Các công ty bảo hiểm có thể là ứng viên hoàn hảo cho vai trò bảo vệ dữ liệu cá nhân của khách hàng vì những lý do sau:

Động lực: Các công ty tổng hợp dữ liệu thường cố gắng kiếm tiền từ dữ liệu của người dùng. Đôi khi họ còn biến những vụ lộ thông tin cá nhân thành cơ hội kiếm tiền, họ bán dịch vụ bảo vệ dữ liệu cho chính những nạn nhân của các vụ lộ dữ liệu khách hàng của họ. Trong khi đó, các công ty bảo hiểm có truyền thống đứng về phía lợi ích của khách hàng. Vì mô hình kinh doanh của ngành bảo hiểm bao gồm trách nhiệm ủy thác nên các công ty bảo hiểm “dị ứng” với tổn thất. Họ có lợi khi khách hàng không bị tổn thất. Nếu đơn vị bảo vệ dữ liệu đảm nhận vai trò bảo hiểm cho an ninh của dữ liệu, họ sẽ có động lực để ngăn chặn các cuộc tấn công, các nguy cơ làm thất thoát dữ liệu.

Niềm tin: Người dùng tin tưởng các công ty bảo hiểm. Mặc dù vẫn còn những yêu cầu bồi thường bị từ chối hay không được giải quyết thỏa đáng nhưng đa số người dùng thường cảm thấy hài lòng với công ty bảo hiểm của mình.

Khả năng: Ngành nào chấp nhận cơ hội kinh doanh dịch vụ bảo vệ dữ liệu sẽ phải có quy mô và quyết tâm cho cuộc chiến khó khăn. Các công ty tổng hợp dữ liệu có sức mạnh to lớn và họ sẽ chống lại mọi cố gắng kiểm soát khả năng truy cập dữ liệu của mình. Các công ty bảo hiểm có những nguồn lực và kết nối chính trị để đối phó với những công ty tổng hợp dữ liệu được xác nhận là quản lý dữ liệu cá nhân yếu kém.

BẢO HIỂM ĐỊNH DANH CÁ NHÂN

Nhìn từ một khía cạnh khác thì ngày nay, việc bảo vệ khách hàng không chỉ là bảo vệ nhà và xe của họ. Các công ty bảo hiểm cần tìm ra những giải pháp cho những vấn đề và thách thức mới xuất hiện. Định danh cá nhân bị đánh cắp không chỉ để chiếm đoạt tiền của nạn nhân mà còn có thể dùng để lừa đảo những người khác. Ví dụ như trường hợp của Blake Morgan, một nhà tương lai học về trải nghiệm khách hàng có tiếng người Mỹ. Một hôm, bỗng nhiên bà nhận được thư điện tử của một người nói rằng ông ta bị lừa tiền bởi một công ty quảng cáo dựa vào danh tiếng của bà. Vào website của công ty đó, bà thấy ảnh mình đang ngồi trước máy tính, tươi cười và sẵn sàng trên www.365expertoption.com. Ảnh của Blake được dùng trên một website thương mại và cung cấp bitcoin. Công ty đó nói họ có 4 nhân viên và một trong số đó là Blake. Bà rất tức giận và không biết phải làm gì. Liên hệ với luật sư? Liên hệ với công ty nọ qua dịch vụ chat? Công ty ở Ấn Độ đó đã lấy ảnh của Blake từ Instagram để đăng trên website của họ. Hơn thế, chồng của Blake tìm thấy một tài khoản Facebook mạo nhận là bà với ảnh của nữ phóng viên trên Instagram với những phát biểu giả và một cuộc đời hoàn toàn khác lạ. Blake đã mất vài tháng để xử lý vụ việc. Khi gửi báo cáo cho Facebook, bà không nhận được phản hồi nào. Vì thế, bà đã phải liên hệ với một người quen làm ở Facebook để nhờ can thiệp, gỡ bỏ tài khoản giả mạo kia. Vấn đề website cũng khó xử lý, Blake đã liên hệ với nhà cung cấp dịch vụ hosting – may là công ty này ở Mỹ - và họ cuối cùng cũng đã ngừng hoạt động của website nọ. Blake nói rằng đã từ lâu bà không chia sẻ những bức ảnh cá nhân trên mạng vì nhận ra rằng khi đưa lên mạng thì dữ liệu đã không còn là của mình. Rất nhiều người cũng cảm thấy không thể kiểm soát được dữ liệu của họ. Những điều đã xảy ra với Blake Morgan hoàn toàn có thể lặp lại với những người khác và còn nhiều điều kinh khủng khác có thể xảy ra.

Theo Tổng Giám đốc Tom Wilson của Allstate – một trong những công ty bảo hiểm lớn nhất tại Hoa Kỳ, dữ liệu khách hàng chính là một loại tiền tệ mới. Khách hàng quan tâm đến thông tin định danh của họ không kém so với nhà và xe. Nhưng họ cảm thấy không thể làm gì   để bảo vệ nó. Dịch vụ Digital Footprint của Allstate cho phép khách hàng xem hồ sơ số của bản thân, trong đó bao gồm mọi website có thông tin cá nhân của họ. Hầu như mọi công ty mà một người đã liên hệ đều có thông tin về họ, dù đó là công ty cung cấp thiết bị thực tế ảo, điện thoại hay xe tự lái. Phần lớn khách hàng không biết mỗi công ty có bao nhiêu dữ liệu về mình. Khi người dùng lên mạng, họ tạo tài khoản, đăng ký với các website và cung cấp thông tin cá nhân để được truy cập thông tin. Hầu hết khách hàng không bao giờ đọc các thỏa thuận về quyền riêng tư để biết ai sẽ kiểm soát thông tin của họ và thông tin đó sẽ được dùng cho mục đích gì. Sau một thời gian, họ quên là đã chia sẽ dữ liệu cá nhân và nghĩ rằng điều đó vô hại. Cho tới khi dữ liệu rơi vào tay kẻ xấu hay có vụ việc phát sinh.

Ngày nay những vụ lộ thông tin lớn diễn ra liên tục (hầu như hàng ngày). Những vụ đánh cắp thông tin định danh và lừa đảo nhỏ thì xuất hiện từng phút. Người tiêu dùng nghĩ rằng các vụ lộ dữ liệu và nạn đánh cắp định danh là không thể tránh khỏi. Tuy nhiên, điều đó có thể được ngăn chặn phần nào. Trước khi có thể kiểm soát định danh số của mình và bảo vệ nó, bạn phải biết dữ liệu của mình đang nằm ở những đâu. Ông Wilson nói rằng mỗi tài khoản trên mạng giống như một cánh cửa của ngôi nhà  bạn. Mọi người thường áp dụng các biện pháp cẩn trọng để bảo vệ ngôi nhà đang sống nhưng lại vô tình mở ra rất nhiều cánh cửa trong thế giới số và sau đó lại quên đi sự tồn tại của chúng. Ngoài việc hiển thị cho người dùng thông tin của họ, chương trình của Allstate còn hướng dẫn họ cách xóa bớt thông tin. Trong một số trường hợp, họ chỉ cần nhấn vào một liên kết để xóa thông tin hay ngừng đăng ký sử dụng dịch vụ. Allstate hướng đến việc cung cấp cho mọi người lựa chọn việc những tổ chức nào có quyền truy cập dữ liệu của họ và được phép làm gì với dữ liệu đó.

BẢO HIỂM AN NINH CÁ NHÂN

Theo một nghiên cứu mới của Swiss Re, công ty tái bảo hiểm lớn thứ hai thế giới, có tới hơn một nửa dân số sẽ mua bảo hiểm an ninh mạng cá nhân để bảo vệ bản thân khỏi tác động của các hoạt động gian lận, bị mất dữ liệu hoặc bị đánh cắp danh tính.

Thị trường bảo hiểm an ninh mạng cá nhân vẫn còn ở giai đoạn sơ khai, chỉ có một vài công ty bảo hiểm cung cấp sản phẩm này và doanh thu phí bảo hiểm mới đạt dưới 500 triệu đô la Mỹ mỗi năm. Tuy nhiên, Swiss Re - không trực tiếp bán bảo hiểm an ninh mạng cá nhân – cho biết họ dự kiến doanh thu phí bảo hiểm sẽ tăng lên hơn 3 tỷ đô la Mỹ vào năm 2025, khi mọi người bắt đầu lo lắng nhiều hơn về các cuộc tấn công mạng. “Nhu cầu của sản phẩm này có liên quan chặt chẽ đến nhận thức của mọi người về chủ đề này,” ông Fabian Willi, Giám đốc cao cấp phụ trách các giải pháp an ninh mạng của Swiss Re, cho biết. “Người dân sẽ phải đối mặt với ngày càng nhiều rủi ro không gian mạng,” ông nói thêm, chỉ ra sự phổ biến của các thiết bị liên kết internet trong nhà.

Các hợp đồng bảo hiểm an ninh mạng cá nhân hiện có trên thị trường thường có mức phí từ 50 USD đến 150 USD người/năm. Sản phẩm này cung cấp bảo hiểm cho các rủi ro như gian lận tài chính và tống tiền trên mạng. Nó cũng bao gồm một loạt các dịch vụ để giúp mọi người đối phó với một cuộc tấn công, chẳng hạn như khôi phục dữ liệu, tư vấn để khắc phục hồ sơ tín dụng hoặc dữ liệu cá nhân khác có thể đã bị xâm phạm hoặc trợ giúp về tâm lý để đối phó với các mối đe doạ trực tuyến. “Quyền tiếp cận với sự giúp đỡ của các chuyên gia thậm chí còn quan trọng hơn các khoản bồi thường tài chính,” ông Willi nói. “Cá nhân có thể bị choáng ngợp bởi tình huống này. Bạn nên làm gì nếu một yêu cầu tiền chuộc xuất hiện trên màn hình, yêu cầu bạn phải thanh toán bằng bitcoin?”

Phát trực tiếp nội dung khiêu dâm trả thù đang gia tăng trên Internet, cơ quan cảnh sát châu Âu cảnh báo rằng các cô gái trẻ dễ bị tổn thương đang ngày càng trở thành nạn nhân của những kẻ săn mồi tình dục. Một công ty bảo hiểm có trụ sở tại Hoa Kỳ đã công bố một sản phẩm mới bảo hiểm các thiệt hại của việc bị lạm dụng trực tuyến. Bảo hiểm Chubb nói rằng bảo hiểm đe dọa cá nhân trực tuyến của họ sẽ chi trả phí tư vấn, mất thu nhập từ việc nghỉ làm và chi phí thuê một công ty quản lý danh tiếng để giúp lọai bỏ vết bẩn trực tuyến. Mặc dù sản phẩm này nhắm vào các bậc cha mẹ có con cái có thể trở thành nạn nhân của đe doạ trực tuyến, nhưng nó cũng sẽ bao gồm những người lớn là mục tiêu của quấy rối trực tuyến. Từng được coi là trò đùa vô hại, những hậu quả nghiêm trọng với đời sống thực của quấy rối trực tuyến càng ngày càng được nhận rõ. Những người ưa thích khám phá, thử nghiệm công nghệ cũng có mối lo riêng. Để đáp ứng yêu cầu đó, AIG đang triển khai một loạt các sản phẩm mới nhằm vào ngành công nghiệp máy bay không người lái đang phát triển. Các loại hình bảo hiểm mới được thiết kế cho mục đích bảo vệ người điều khiển máy bay không người lái khỏi trách nhiệm trong trường hợp va chạm, sự cố kỹ thuật hoặc bất kỳ tình huống nào khác có thể gây thiệt hại cho người hoặc tài sản trên mặt đất.

Nguyễn Anh Tuấn