Nhìn lại những nét nổi bật tại HOSE năm 2019

Tình hình thị trường tính đến ngày 30/11/2019

Tình hình giao dịch

Thanh khoản thị trường duy trì ở mức ổn định với khối lượng giao dịch bình quân đạt 177,84 triệu chứng khoán tương ứng với giá trị bình quân phiên đạt 4.808 tỷ đồng/ngày. Tuy nhiên so với cùng kỳ 2018 đã có sự suy giảm lần lượt 12,32% về khối lượng và 28,16% về giá trị. Dòng vốn ngoại đầu tư vào thị trường trong 11 tháng qua cũng duy trì ở mức ổn định. Tổng giá trị giao dịch (mua và bán) của nhà đầu tư nước ngoài đạt gần 294.906 tỷ đồng, chiếm khoảng 16% tổng giá trị giao dịch toàn thị trường mỗi chiều mua và bán. Nhà đầu tư nước ngoài đã mua ròng gần 7.513 tỷ đồng.

Vốn hóa thị trường cổ phiếu trên Sở Giao dịch Chứng khoán TP.HCM (HOSE) tại ngày 30/11/2019 đạt hơn 3,3 triệu tỷ đồng, tăng 15,1% so với cuối năm 2018 và chiếm 95% giá trị vốn hóa toàn thị trường cổ phiếu niêm yết và đạt khoảng 60% GDP năm 2018.

Hoạt động niêm yết mới và đấu giá

Từ đầu năm đến ngày 30/11/2019, HOSE đã cấp quyết định niêm yết mới cho 10 mã cổ phiếu, 9 mã trái phiếu doanh nghiệp và đưa 12 mã cổ phiếu và 11 mã trái phiếu lên giao dịch với số tổng khối lượng niêm yết mới đạt 4.911 triệu chứng khoán, trong đó có sự tham gia của các công ty lớn như: Tổng Công ty Hàng không Việt Nam, Tổng Công ty Điện lực Dầu khí Việt Nam, Tổng Công ty Viglacera...

Sự kiện quan trọng trong kỳ được thị trường đón nhận tích cực đó là HOSE đã chính thức đưa sản phẩm Chứng quyền có bảo đảm lên niêm yết và giao dịch vào ngày 28/06/2019 sau thời gian dài chuẩn bị. Tính đến ngày 30/11/2019, đã có 53 chứng quyền được cấp quyết định niêm yết với khối lượng là 128.2 triệu chứng quyền trên 17 mã cổ phiếu cơ sở.

Như vậy đến thời điểm báo cáo, trên HOSE có 378 cổ phiếu, 3 chứng chỉ quỹ đóng, 2 chứng chỉ quỹ ETF, 39 CW và 44 trái phiếu doanh nghiệp với tổng khối lượng niêm yết cổ phiếu là 85.304 triệu.

Về hoạt động đấu giá, có 17 đợt đấu giá được tổ chức thành công tại HOSE, trong đó có 4 đợt cổ phần hóa và 2 đợt chào bán theo giấy phép chào bán của UBCKNN và 11 đợt bán phần vốn nhà nước. Tổng số lượng cổ phần đấu giá thành công trong kỳ đạt 86,4 triệu cổ phần tương đương tổng giá trị bán được đạt 1.885 tỷ đồng.

Công tác Quản lý thành viên

Trong năm 2019, HOSE đã chấp thuận tư cách thành viên cho 3 công ty chứng khoán (CTCK) mới (gồm CTCK CV, CTCK EuroCapital và CTCK AIS) nâng tổng số CTCK thành viên của HOSE lên 74 công ty với tổng vốn điều lệ hơn 60.000 tỷ đồng. Cũng trong năm này, khả năng huy động vốn của các CTCK khá thuận lợi, có 12 CTCK tăng vốn điều lệ với tổng giá trị tăng vốn là 4.700 tỷ đồng từ việc chào bán cổ phiếu và kết chuyển nguồn vốn từ vốn chủ sở hữu. Tuy nhiên, do thanh khoản trên thị trường sụt giảm dẫn đến hoạt động năm 2019 của các CTCK gặp khó khăn hơn trong hoạt động môi giới chứng khoán. Đến hết tháng 11/2019, có 55 CTCK (chiếm hơn 74% tổng số CTCK thành viên) báo cáo kinh doanh có lãi với tổng lãi đạt 7.420 tỷ đồng (giảm 1.068 tỷ đồng so với cùng kỳ năm 2018). Tổng doanh thu của các CTCK được ghi nhận đạt 20.774 tỷ đồng, tương đương 85,18% doanh thu cả năm 2018 và giảm 8,25% so với cùng kỳ năm 2018.

Tình hình triển khai các sản phẩm mới

Triển khai thành công sản phẩm Chứng quyền có bảo đảm: Sau gần 19 năm vận hành TTCK với những sản phẩm truyền thống như cổ phiếu, trái phiếu, chứng chỉ quỹ, sự ra đời của CW vào ngày 28/06/2019 với 10 mã chứng quyền đầu tiên, dựa trên 6 mã chứng khoán cơ sở là FPT, HPG, MBB, MWG, PNJ và VNM là sự tiếp nối cần thiết nhằm hoàn thiện cấu trúc hàng hóa trên TTCK Việt Nam. Đây là sản phẩm giúp đa dạng hóa các lựa chọn đầu tư trên thị trường, tăng tính thanh khoản, hỗ trợ TTCK phát triển ổn định, bền vững. Tình hình thanh khoản của CW về cả khối lượng và giá trị giao dịch bình quân hàng tháng đều giữ mức ổn định. Thanh khoản của các cổ phiếu cơ sở có sự cải thiện, giá trị bình quân ngày tăng so với thời điểm 6 tháng đầu năm 2019 trước khi triển khai sản phẩm.

Tính từ phiên giao dịch đầu tiên từ ngày 28/6 đến ngày 30/11/2019, đã có 53 mã CW chào bán trên 17 mã cổ phiếu cơ sở. Số lượng CW đang niêm yết tại HOSE là 39 mã với tổng khối lượng niêm yết đạt gần 112 triệu chứng quyền tương đương giá trị niêm yết đạt hơn 300 tỷ đồng. Trong 110 phiên giao dịch vừa qua, tổng số lượng CW giao dịch đạt con số ấn tượng, gấp gần 5 lần số lượng CW niêm yết.

HOSE lần đầu tiên ra mắt bộ chỉ số đầu tư theo yêu cầu: Ngày 18/11/2019, HOSE chính thức triển khai ra mắt bộ chỉ số đầu tư theo yêu cầu của khách hàng. Đây là loại chỉ số mới trên thị trường được HOSE xây dựng theo yêu cầu của các quỹ đầu tư nhằm phát triển các sản phẩm dựa trên chỉ số. Với sự ra mắt các chỉ số mới này, HOSE kỳ kì vọng sẽ thu hút sự chú ý của các nhà đầu tư, đa dạng hóa sản phẩm và góp phần gia tăng thanh khoản cho thị trường. Các chỉ số mới gồm có:

Vietnam Diamond Index (VN DIAMOND) chỉ số tập trung vào các cổ phiếu hết room với các điều kiện vốn hóa từ 2.000 tỷ đồng trở lên, giá trị giao dịch khớp lệnh lớn hơn hoặc bằng 5 tỷ đồng/phiên, tỷ lệ nắm giữ/giới hạn nắm giữ của nhà đầu tư nước ngoài (FOL) cao nhất, tỷ trọng tối đa với cổ phiếu đơn lẻ là 15% (với nhóm cổ phiếu cùng ngành là 40%). Cổ phiếu để được xem xét trở thành cổ phiếu thành phần cần đáp ứng điều kiện về giá trị vốn hóa, giá trị giao dịch, và tỷ lệ nắm giữ của nhà đầu tư nước ngoài; 

Vietnam Financial Select Sector Index (VN FIN SELECT) được xây dựng dựa trên Chỉ số ngành tài chính của HOSE - VNAllshare Financials Index và bổ sung quy định giới hạn tỷ trọng vốn hoá của cổ phiếu thành phần là 15%, nhưng vẫn có một số khác biệt về tiêu chí xem xét cổ phiếu thành phần của 2 chỉ số. Mặt khác, Chỉ số VNFINSELECT yêu cầu các cổ phiếu thành phần phải có giá trị vốn hóa tối thiểu 500 tỷ đồng và có giá trị giao dịch tối thiểu 1 tỷ đồng/phiên; 

Vietnam Leading Financial Index (VN FIN LEAD) được xây dựng dựa trên Chỉ số ngành tài chính của HOSE - VNAllshare Financials Index bao gồm các cổ phiếu được xem xét khi có tỷ suất quay vòng tối thiểu 0,1% và giá trị giao dịch tối thiểu 10 tỷ đồng.

Các nhiệm vụ trọng tâm năm 2020

Bước sang năm 2020, HOSE  sẽ tập trung vào các mục tiêu trọng tâm sau đây:

- Phát triển thị trường: Tăng quy mô, thúc đẩy thanh khoản đi đôi với phát triển chiều sâu, nâng cao chất lượng Doanh nghiệp niêm yết (DNNY). HOSE sẽ hoàn thành xây dựng Đề án Phân bảng cổ phiếu niêm yết trên HOSE; nghiên cứu đề xuất khung pháp lý cho việc triển khai Đề án sản phẩm chứng chỉ lưu ký không có quyền biểu quyết (NVDR); theo dõi sát sao tình hình hoạt động của CW và phối hợp đồng bộ với các đơn vị của UBCKNN để hoàn thiện các quy định về pháp luật cũng như nghiên cứu về cơ chế phát triển sản phẩm chứng quyền trên chỉ số, ETF, chứng quyền bán. Tiếp tục công tác phát triển đẩy mạnh quản trị công ty, phát triển bền vững cho các DNNY...

- Tập trung triển khai các dự án về Công nghệ thông tin (CNTT): HOSE tiếp tục tập trung nguồn lực vào việc triển khai dự án CNTT để đảm bảo dự án sẽ hoàn thành theo tiến độ đã được phê duyệt, gồm chuẩn bị sẵn sàng về cơ sở hạ tầng và nguồn nhân lực để tiếp nhận, chuyển giao hệ thống; phối hợp với các đơn vị thụ hưởng thực hiện đúng tiến độ theo kế hoạch dự án đã thống nhất. Bên cạnh đó, thực hiện chủ trương của Chính phủ về việc nâng cao bảo mật thông tin và an toàn an ninh hệ thống, các dự án về an toàn thông tin và dịch vụ giám sát cũng được HOSE triển khai song song nhằm nâng cao tính an toàn và bảo mật cho hệ thống.

- Hoàn thiện hệ thống các quy chế, quy trình và hướng dẫn nghiệp vụ: Luật Chứng khoán sửa đổi đã được Quốc hội thông qua vào ngày 26/11/2019 và có hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2021, theo đó hệ thống các văn bản quy phạm hướng dẫn Luật Chứng khoán sửa đổi sẽ được các cơ quan chức năng đồng loạt ban hành trong năm 2020. Ngoài ra hệ thống giao dịch mới KRX cũng dự kiến triển khai vận hành vào năm tới nên để đảm bảo các hoạt động của mình được diễn ra liên tục, thông suốt thì việc hoàn thiện hoàn thiện các quy chế, quy trình, Hướng dẫn nghiệp vụ của HOSE cũng đòi hỏi phải thực hiện theo đúng tiến độ.

- Tiếp tục đổi mới công tác quản trị điều hành, chuẩn bị điều kiện triển khai Đề án hợp nhất.

- Tổ chức Lễ kỷ niệm và chuỗi hoạt động liên quan đến sự kiện kỷ niệm 20 năm hoạt động của Sở GDCK TP.HCM và TTCK Việt Nam.

Mai Hiên