Chủ tịch VCCI đề xuất thành lập Tổ công tác của Chính phủ trợ giúp doanh nghiệp đối phó với dịch Covid-19

Doanh nghiệp lao đao…

Theo Chủ tịch VCCI, sự đứt gẫy của các chuỗi giá trị, sự suy giảm sức khỏe của DN và nền kinh tế dưới tác động của dịch Covid-19 đang diễn biến phức tạp, khó lường và sẽ còn kéo dài.

“Kiểm soát dịch bệnh đã khó, nhưng giúp DN trụ vững, phục hồi và lấy lại được đà sản xuất kinh doanh cũng khó khăn không kém…”- TS Lộc nhận định và cho rằng các giải pháp bảo vệ sức khỏe của nền kinh tế mới chỉ phát huy tác dụng bước đầu.

Những tác động trực tiếp trên diện rộng của Covid-19 vẫn đang đe dọa sức khỏe nền kinh tế. Đó là tình trạng ứ đọng sản phẩm hàng hóa, nhất là hàng nông sản xuất khẩu sang Trung Quốc, tình trạng thiếu nguyên liệu, vật tư nhập khẩu từ Trung Quốc để bảo đảm đơn hàng cho các ngành công nghiệp chế biến chế tạo; thị trường vận tải, dịch vụ bị thu hẹp, khách du lịch thưa thớt, sản xuất kinh doanh đình đốn, người lao động phải nghỉ việc do thiếu việc làm,... Nhiều DN, nhất là DN nhỏ và vừa, rất khó khăn để cầm cự và duy trì sản xuất. Số DN thành lập mới giảm, DN ngừng sản xuất, đóng cửa giải thể tăng lên…

Được biết, các DN hiện đang cố gắng xoay sở tìm kiếm nguồn nguyên vật liệu thay thế nhập từ các thị trường ngoài khu vực, nhưng rất khó tìm được chủng loại phù hợp và nếu có tìm được thì giá cả lại khá cao cộng với chi phí vận tải cao thì ngay cả các DN lớn cũng khó mà chịu được.

Một số DN sản xuất vật liệu ở Trung Quốc đã rục rịch mở cửa lại, nhưng do thiếu lao động, nên sản lượng chỉ đáp ứng chưa đầy một nửa so với trước. Trong lúc đó, các DN Hàn Quốc cũng đang phải đối phó với tình trạng bệnh dịch lây lan, có nguy cơ phải đóng cửa từng phần.

DN trong các ngành dệt may, giày dép, thời trang , điện tử... cho biết nếu tình hình không khả quan hơn thì sẽ khó có khả năng cầm cự đến cuối quý I vì dự trữ nguyên liệu vật liệu cho sản xuất chỉ còn đủ dùng cho vài ba tuần tới.

“Nguy cơ mất khách hàng, mất đơn hàng, không có thêm đơn hàng mới tăng lên, các DN khó có khả năng giữ những công đoạn của chuỗi giá trị toàn cầu mà họ đã dày công xây dựng trong hàng thập kỷ…”- Chủ tịch VCCI lo ngại.

Hỗ trợ sản xuất, phải quyết liệt như chống dịch…

Theo người đứng đầu cộng đồng DN Việt Nam, “trong cái rủi có cái may”, dịch Covid- 19 là cơ hội để Việt Nam coi trọng thị trường trong nước, đồng thời đa dạng hóa thị trường quốc tế, định hình lại các chuỗi giá trị thông qua tái cấu trúc nền kinh tế, tăng năng lực cạnh tranh và khả năng chống chịu, giảm sự phụ thuộc quá lớn vào bất kỳ thị trường nào.

Tuy nhiên, biện pháp cấp bách trong ngắn hạn là hỗ trợ cho sản xuất kinh doanh, giải quyết thủ tục hành chính cũng phải khẩn trương, quyết liệt như chống dịch , đồng thời phải cố gắng giảm được chi phí cho DN để vượt qua giai đoạn khó khăn này..

Chủ tịch VCCI đã đề nghị thành lập Tổ công tác của Chính phủ trợ giúp DN đối phó với dịch Covid-19. Tổ công tác có nhiệm vụ tham mưu cho Thủ tướng Chính phủ các giải pháp và đôn đốc kiểm tra, phối hợp triển khai thực hiện các hoạt động hỗ trợ DN của các bộ ngành địa phương, các hiệp hội DN...

Dù mức độ và liều lượng có thể khác nhau, tuỳ thuộc vào diễn biến của tình hình dịch bệnh, nhưng về cơ bản, theo TS Vũ Tiến Lộc, các biện pháp cấp bách hỗ trợ DN vượt qua dịch cúm Covid-19 có thể bao gồm :

Thứ nhất, tiếp tục duy trì ổn định kinh tế vĩ mô, bảo đảm thực hiện mục tiêu kiếm chế lạm phát để thu hút đầu tư và duy trì tăng trưởng, cố gắng đạt được mục tiêu Quốc hội đề ra. Đây là nền tảng và định hướng quan trọng nhất cho nỗ lực của mọi cấp, mọi ngành.

Thứ hai, tập trung đẩy nhanh giải quyết các thủ tục hành chính liên quan đến đầu tư, kinh doanh ở tất cả mọi cấp, mọi ngành, mọi lĩnh vực. Rà xét giải quyết sớm các thủ tục đầu tư cho các dự án lớn cả trong khu vực công và tư hay đối tác công tư để đẩy nhanh tiến độ giải ngân, huy động mọi nguồn vốn xã hội vào sản xuất kinh doanh. Quyết không để tình trạng có tiền mà không tiêu được và dự án triển khai chậm trễ chỉ vì thủ tục. Phối hợp chặt chẽ các cơ quan chức năng để xử lý kịp thời những vướng mắc gây ách tắc các hoạt động xuất nhập khẩu với Trung Quốc.

Tiếp tục cải tiến thủ tục thông quan hàng hóa xuất nhập khẩu qua cửa khẩu, bảo đảm nhanh chóng thuận lợi, đồng thời bảo đảm các biện pháp phòng chống dịch bệnh một cách hợp lý. Giải quyết linh hoạt các thủ tục sau thông quan để hỗ trợ DN hoán đổi mã vật tư nguyên liệu để khắc phục tình trạng đứt gãy chuỗi cung ứng, bảo đảm vật tư cho sản xuất kinh doanh, duy trì đơn hàng và công ăn việc làm cho người lao động.

Thứ ba, Ngân hàng Nhà nước xem xét giảm lãi suất cơ bản. Các ngân hàng thương mại khoanh nợ, giãn nợ, giảm lãi suất cho vay, mở rộng hạn mức cho vay, cơ cấu lại các khoản vay đối với các DN trong các lĩnh vực bị tác động mạnh từ dịch cúm như du lịch, dịch vụ, xuất khẩu nông sản, vận tải, dệt may, giày dép,…Tập trung ưu tiên các ngành và lĩnh vực sử dụng nhiều lao động, các DN có tiềm năng.

Thứ tư, giãn, hoãn và trình ra Quốc hội kỳ họp giữa năm đề xuất miễn , giảm có thời hạn các khoản thuế và phí phải nộp của DN ở những ngành lĩnh vực chịu nhiều ảnh hưởng.

Thứ năm, giãn tiến độ nộp, giảm tiền thuê đất và mặt bằng sản xuất kinh doanh cho các DN chịu ảnh hưởng nhiều từ dịch cúm.

Thứ sáu, tạm thời không thu một số loại phí, lệ phí thực hiện các thủ tục hành chính. Chưa tăng các loại giá các dịch vụ và giá vật tư đầu vào cho sản xuất kinh doanh do nhà nước quản lý. Chưa thu phí C/O từ hoạt động xuất nhập khảu. Mở rộng diện miễn visa cho các quốc gia và vùng lãnh thổ, miễn visa du lịch, kéo dài thời hạn visa, giảm lệ phí visa,... để khuyến khích luồng khách du lịch phục hồi.

Thứ bảy, giãn, hoãn và giảm các khoản đóng góp Quỹ BHXH, Bảo hiểm thất nghiệp, Bảo hiểm y tế từ các DN bị ảnh hưởng. Cơ quan BHXH nghiên cứu hỗ trợ DN chi trả tiền lương cho người lao động phải nghỉ việc do bất khả kháng từ dịch bệnh Covid-19.

Thứ tám, khuyến khích các DN cung ứng không tăng giá dịch vụ, giá cước vận tải, giá vật tư trong thời gian tới và cố gắng giảm giá,cước phí cho doanh

Thứ chín, thúc đẩy phát triển thị trường trong nước, tăng cường kết nối phát triển thị trường nội bộ giữa các DN và hiệp hội DN trong tiêu thụ sản phẩm,dịch vụ, tìm nguồn cung ứng vật tư, nguyên liệu, chia sẻ công nghệ và kinh nghiệm quản lý.

Thứ mười, đẩy mạnh công tác xúc tiến thương mại, đầu tư, hỗ trợ DN tìm kiếm thị trường, đa dạng thị trường, khai thác tận dụng các thị trường mới mở ra từ các hiệp định thương mại tự do, trong đó có EVFTA, CPTPP,…  

Chủ tịch VCCI cũng cho rằng, hiệu ứng của dịch Covid-19 không chỉ đặt ra yêu cầu tái cấu trúc về thị trường, mà việc tiết giảm hội họp, giảm lễ hội, giảm đi lại, giảm các hoạt động phô trương, giảm chi phí trong thời gian dịch bệnh đã chỉ cho chúng ta những dư địa và gợi ý về những mô hình và cách thức tổ chức lại cuộc sống và công tác, tiết kiệm và nâng cao hiệu quả các hoạt động của xã hội, của các cơ quan nhà nước, DN và các gia đình. “Thực tiễn cho thấy chúng ta hoàn toàn có thể làm khác đi để giảm chi phí nhiều hơn, tiết kiệm nhiều hơn và thiết thực hơn. Đó cũng là một giải pháp quan trọng!”- Chủ tịch VCCI lưu ý

Nhấn mạnh năm nay là năm đối phó với dịch bệnh, cũng là năm Việt Nam triển khai các hiệp định thương mại tự do thế hệ mới và là năm chuẩn bị cho Đại hội Đảng các cấp, tiến tới Đại hội Đảng lần thứ XIII, Chủ tịch VCCI kiến nghị tiếp tục phát động một đợt sóng cải cách mới trong thể chế kinh tế mang tên “Chương trình nghị sự 25-20” cho năm 2020 với nội dung trọng tâm là tập trung xử lý dứt điểm 25 điểm chồng chéo trong pháp luật kinh doanh và đầu tư, tiếp tục cắt giảm đơn giản hóa ít nhất 20% điều kiện kinh doanh, thủ tục hành chính trong kiểm tra chuyên ngành.

“Việc hoàn thiện hệ thống thể chế tích hợp với thực hiện Chính phủ điện tử và nỗ lực của cộng đồng DN trong đổi mới sáng tạo , chuyển đổi mô hình kinh doanh, phát triển bền vững để không ”ăn sổi ở thì” chắc chắn sẽ khơi nguồn cho những động lực mới trong nền kinh tế. Đây vừa là biện pháp cấp bách trước mắt vừa là biện pháp cơ bản, lâu dài …”- Chủ tịch VCCI khẳng định.

Thanh Thanh