HSBC: Ngân hàng Nhà nước sẽ giữ lãi suất ổn định từ nay đến cuối năm
Vấn đề - Nhận định - Ngày đăng : 16:03, 23/03/2020
Nhận định trên được đưa ra trong báo cáo của Khối Nghiên cứu toàn cầu HSBC mang tên: “Ngân hàng Nhà nước Việt Nam –Tham gia lực lượng cứu hộ” vừa được HSBC công bố. Báo cáo bày tỏ sự quan ngại về tác động tiêu cực của Covid-19 đối với nền kinh tế toàn cầu và lưu ý việc nhiều các ngân hàng trung ương lớn đã đưa ra các biện pháp nới lỏng tiền tệ gần đây, trong đó có động thái cắt giảm một loạt các lãi suất điều hành của NHNN có hiệu lực từ ngày 17/3 vừa qua.
Giảm bớt gánh nặng tài chính và thúc đẩy đầu tư kinh doanh
"Khi mối đe dọa từ Covid-19 tiếp tục gia tăng, quyết định cắt giảm lãi suất của Ngân hàng Nhà nước được đưa ra vừa theo như kỳ vọng, nhưng cũng vừa bất ngờ", báo cáo của HSBC nhân định. Với dư địa tài khóa hạn hẹp, các chuyên gia của HSBC cho rằng nhiệm vụ hỗ trợ tăng trưởng sẽ được giao cho ngân hàng trung ương. Điều đó thể hiện việc cắt giảm lãi suất đã đến sớm hơn dự kiến và với mức độ lớn hơn 100 điểm % (1%) so với dự báo đưa ra trước đây của HSBC (chỉ giảm 25 điểm %). Điều này phần lớn phản ánh mối lo ngại ngày càng tăng của NHNN về rủi ro Covid-19 đối với nền kinh tế.
Năm 2019, tăng trưởng Việt Nam vẫn mạnh mẽ, với mức tăng trưởng 7%. Tuy nhiên, đối mặt với sự bùng phát của virus corona hiện nay, thiệt hại kinh tế đã bắt đầu xuất hiện trong các dữ liệu kinh tế gần đây. Khách du lịch Trung Quốc (chiếm 1/3 tổng số khách du lịch) đã giảm hơn 60% trong tháng 2/2020. Với những hạn chế du lịch nghiêm ngặt hơn được đưa ra, nhiều khả năng sẽ có sự sụt giảm hơn nữa các dòng khách du lịch vào Việt Nam, ảnh hưởng đáng kể đến ngành dịch vụ, vốn đã tăng trưởng nhanh chóng trong vài năm qua.
Ngay cả khi số liệu xuất khẩu chưa cho thấy bị ảnh hưởng lớn nhưng sự gián đoạn của chuỗi cung ứng của Trung Quốc sẽ gây ra nhiều khó khăn cho ngành sản xuất của Việt Nam, do sự phụ thuộc ngày càng tăng của hàng hóa Trung Quốc như là nguồn nguyên liệu đầu vào cho sản xuất. Bên cạnh đó, nhu cầu suy yếu trên toàn cầu do Covid-19 cũng gây ra rủi ro cho dự báo tăng trưởng kinh tế năm 2020 ở mức 6,4% (dự báo trước đây của HSBC).
Báo cáo đánh giá, ngoài việc tăng trưởng chậm lại, kỳ vọng lạm phát giảm cũng cho phép NHNN cắt giảm lãi suất. Mặc dù lạm phát trong 3 tháng qua tăng và nếu tiếp diễn đà này sẽ khiến lạm phát cả năm 2020 có nguy cơ vượt mục tiêu đặt ra nhưng Covid-19 dường như sẽ tác động ngược tới đà tăng đó của lạm phát (làm lạm phát giảm). Sự sụt giảm gần đây của giá dầu mỏ toàn cầu và kiểm soát giá điện có thể sẽ giúp kiềm chế lạm phát từ phía cung, trong khi lạm phát do cầu kéo cũng dự kiến sẽ giảm bớt. "Vì vậy, chúng tôi kỳ vọng áp lực lạm phát sẽ giảm dần trong những tháng tới với dự báo cả năm sẽ ở mức 4,2%. Nhưng nếu diễn biến dịch Covid-19 tiếp tục xấu đi, lạm phát có thể bắt đầu “bình thường hóa” trở lại sớm hơn dự kiến", các chuyên gia HSBC dự báo.
Hơn nữa, các động thái nới lỏng khẩn cấp gần đây của các ngân hàng trung ương lớn trên toàn cầu là kênh cân nhắc quan trọng trong quyết định của NHNN. Có thể thấy, các quyết định nới lỏng năm ngoái của Ngân hàng dự trữ liên bang Mỹ (Fed) và Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) đã góp phần dẫn đến quyết định cắt giảm lãi suất của NHNN vào tháng 9/2019. Trong quyết định vừa qua cũng vậy, NHNN đã đề cập đặc biệt đến việc cắt giảm lãi suất 1% và bơm thanh khoản liên tục của Fed.
Theo HSBC, với quyết định cắt giảm lãi suất vừa qua, NHNN đang đặt mục tiêu giảm bớt gánh nặng tài chính và thúc đẩy đầu tư kinh doanh thông qua kênh tín dụng. Bởi theo NHNN, tăng trưởng tín dụng đã chậm lại đáng kể trong hai tháng đầu năm, do nhu cầu vốn giảm vì những bất ổn mà Covid-19 gây ra. Điều đáng lưu ý là NHNN cũng đang thực hiện một số biện pháp khác, bao gồm yêu cầu các ngân hàng thương mại miễn, giảm, trì hoãn và cơ cấu lại lãi suất cho các ngành bị ảnh hưởng bởi dịch. Do đó, quyết định cắt giảm lãi suất sẽ bổ sung cho các biện pháp nới lỏng trước đây và có khả năng hỗ trợ nền kinh tế trên diện rộng trong bối cảnh rủi ro gia tăng.
"Theo kịch bản cơ sở, chúng tôi dự báo NHNN sẽ giữ lãi suất ổn định ở mức hiện nay cho phần còn lại của cả năm nay. Tuy nhiên, nếu điều kiện kinh tế và tài chính toàn cầu ngày càng xấu đi, thì khả năng cắt giảm thêm 50 điểm % (0,5%) lãi suất trong quý II/2020 cũng không thể loại trừ", HSBC đưa ra dự báo.
VND sẽ mất giá 1,2% so với USD trong cả năm 2020
Tỷ giá USD/VND chính thức đang giao dịch quanh mức 23.250 (tăng 0,2% từ đầu năm đến nay) trong khi tỷ giá không chính thức đang được giao dịch ở mức cao nhất là 23.550 (theo Reuters). Các chuyên gia của HSBC đánh giá, việc tỷ giá chính thức tăng đã giúp hạn chế sự gia tăng khoảng cách gần đây giữa tỷ giá chính thức và tỷ giá không chính thức (hiện ở mức lớn nhất kể từ giữa tháng 8/2018). Với thực tế đang diễn ra, HSBC dự đoán: "Tỷ giá chính thức sẽ bắt kịp với tỷ giá không chính thức và cuối cùng sẽ ở trạng thái ổn định khi tỷ giá không chính thức lên đến đỉnh điểm".
Cơ sở cho nhận định trên là chính sách tiền tệ hiện nay vẫn ở mức ôn hòa - ngay cả khi lãi suất thực của tiền đồng đã thấp đi - để bảo đảm cho một quan điểm thận trọng đối với tiền tệ. Lãi suất chính sách hiện tại là 5%, đã thấp hơn mức lạm phát trung bình 5,92% so với đầu năm (tính đến tháng 2/2020). Trong khi áp lực lạm phát có thể sẽ giảm bớt trong những tháng tới, lạm phát trung bình năm 2020 vẫn được dự đoán sẽ duy trì trên mức mục tiêu 4%.
Theo HSBC, một xu hướng chính sách mâu thuẫn như vậy có thể ngăn cản dòng vốn đầu tư và làm suy yếu VND. Điều này dường như đã được thể hiện, với các khoản đầu tư vào thị trường cổ phiếu trong nước đang chậm lại trong thời gian qua. Các nhà đầu tư nước ngoài đã bán ròng gần 2 tỷ USD cổ phiếu cho tới nay, làm đảo ngược hầu hết các giao dịch mua vào trước đó của họ (mua vào 0,3 tỷ USD) trong năm 2019. Vốn FDI giải ngân hai tháng đầu năm 2020 đã giảm 5% so với cùng kỳ năm ngoái, xuống mức gần 2,5 tỷ USD. Với sự bất ổn toàn cầu hiện nay, dự báo dòng vốn FDI vào Việt Nam có thể chậm lại hơn nữa trong thời gian tới.
Dẫu vậy, HSBC dự báo tỷ giá USD/VND sẽ tăng lên một cách từ từ. Năm 2019, NHNN đã bổ sung được 25 tỷ USD vào dự trữ ngoại hối và NHNN cũng sẵn sàng sử dụng những khoản này để hạn chế biến động tỷ giá cũng như để giảm bớt tác động lan truyền tiềm năng đến lạm phát. Ngoài ra, điều đáng chú ý là nếu tiền Đồng yếu hơn đáng kể sẽ gây hại nhiều hơn cho Việt Nam, vì nó có thể khiến dòng vốn FDI dừng chảy vào.
"Chúng tôi dự báo tỷ giá USD/VND sẽ ở mức 23.450 đồng vào cuối năm nay, tức là VND sẽ mất giá 1,2% so với USD trong cả năm nay", báo cáo nhấn mạnh. Kịch bản này đi kèm với giả thiết là đồng Nhân dân tệ (CNY) được giữ ổn định. Mức suy yếu khiêm tốn này của VND cũng sẽ giúp đảo ngược được sự sụt giảm của cặp tỷ giá CNY/VND kể từ tháng 4/2019 - điều mà HSBC cho rằng đã trở thành vấn đề với Việt Nam xét về khả năng cạnh tranh.