Ủy ban Kinh tế của Quốc hội tán thành việc tăng vốn điều lệ cho Agribank

Quốc hội nghe Báo cáo thẩm tra về việc bổ sung vốn điều lệ cho Ngân hàng Agribank

Báo cáo được Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Vũ Hồng Thanh cho biết, trên cơ sở Tờ trình số 196/TTr-CP ngày 12/5/2020 của Chính phủ, các tài liệu kèm theo, ý kiến của các thành viên Ủy ban Kinh tế và ý kiến tham gia của một số Ủy ban của Quốc hội, Ủy ban Kinh tế tán thành với sự cần thiết tăng vốn điều lệ cho Agribank.

Cơ sở pháp lý của việc tăng vốn điều lệ cho Agribank

Agribank được thành lập theo Quyết định số 400-CT ngày 14/11/1990 của Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng. Sau đó, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) ban hành Quyết định số 66/QĐ-NH5 ngày 27/3/1993 (căn cứ Nghị định số 388/HĐBT) và Quyết định số 280/QĐ-NH5 ngày 15/10/1996 (căn cứ Luật Doanh nghiệp nhà nước năm 1995) thành lập Agribank trên cơ sở ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ. Do vậy, Agribank là doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ do Thủ tướng Chính phủ quyết định thành lập.

Agribank giữ vị trí đặc biệt quan trọng trong việc đáp ứng nhu cầu vốn phục vụ mục tiêu phát triển kinh tế đất nước và đóng vai trò chủ đạo trong cấp tín dụng cho lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn.

Tuy nhiên, trong nhiều năm qua tỷ lệ an toàn vốn (CAR) của Agribank bị suy giảm do tốc độ tăng vốn điều lệ luôn thấp hơn tốc độ tăng tổng tài sản.

Mặc dù đã thực hiện nhiều giải pháp nhằm nâng cao năng lực tài chính nhưng Agribank vẫn chưa đáp ứng tỷ lệ an toàn vốn tối thiểu theo chuẩn mực Basel II có hiệu lực từ ngày 01/01/2020.

Do đó, việc tăng vốn điều lệ cho Agribank sẽ góp phần tăng năng lực tài chính, năng lực cạnh tranh, tăng cường vai trò và đóng góp của Agribank cho nền kinh tế, phù hợp với quá trình cơ cấu lại hệ thống các tổ chức tín dụng gắn với xử lý nợ xấu giai đoạn 2016-2020;

Đồng thời, đáp ứng được tỷ lệ bảo đảm an toàn của Agribank nói riêng và an toàn hệ thống tài chính quốc gia nói chung, hỗ trợ cho tăng trưởng tín dụng, qua đó đóng góp tích cực vào công cuộc phục hồi và phát triển kinh tế đất nước sau đại dịch Covid-19. Đặc biệt là hỗ trợ thực hiện các chính sách theo chương trình mục tiêu quốc gia về “Xây dựng nông thôn mới” và “Giảm nghèo bền vững”.

Với địa vị pháp lý của Agribank, trong điều kiện Agribank hoạt động ổn định và tăng trưởng đều hàng năm nhưng nếu không được tăng vốn điều lệ trong năm 2020 sẽ gặp khó khăn trong việc đáp ứng nhu cầu vốn phục vụ phát triển kinh tế, đặc biệt là vốn tín dụng cho lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn.

Ủy ban Kinh tế cho rằng, Agribank là đối tượng được đầu tư bổ sung vốn điều lệ, thuộc trường hợp quy định tại Điều 13 Luật Quản lý, sử dụng vốn nhà nước đầu tư vào sản xuất, kinh doanh tại doanh nghiệp (Luật số 69).

Cấp bổ sung vốn điều lệ cho Agribank từ nguồn tăng thu, tiết kiệm chi ngân sách trung ương năm 2019

Theo quy định tại khoản 1 Điều 14 Luật số 69, Thủ tướng Chính phủ quyết định đầu tư bổ sung vốn điều lệ đối với doanh nghiệp do mình quyết định thành lập. Do vậy, thẩm quyền quyết định đầu tư bổ sung vốn điều lệ cho Agribank là của Thủ tướng Chính phủ.

Về trình tự, thủ tục đầu tư bổ sung vốn điều lệ, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh cho biết, các khoản 1, 2, 3 và 4 Điều 15 Luật số 69 quy định về trình tự, thủ tục đầu tư bổ sung vốn điều lệ đối với doanh nghiệp đang hoạt động do Thủ tướng Chính phủ quyết định thành lập.

Theo đó, Agribank lập và trình cơ quan đại diện chủ sở hữu (NHNN) phương án đầu tư bổ sung vốn điều lệ; NHNN chủ trì, phối hợp với Bộ Tài chính thẩm định phương án đầu tư bổ sung vốn điều lệ; sau đó trình phương án để Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định. Đồng thời, trình tự, thủ tục cũng phải thực hiện theo Nghị định số 91/2015/NĐ-CP của Chính phủ về đầu tư vốn nhà nước vào doanh nghiệp và quản lý, sử dụng vốn, tài sản tại doanh nghiệp (Nghị định số 91).

Trường hợp này, Thủ tướng Chính phủ không thể quyết định ngay việc đầu tư bổ sung vốn điều lệ cho Agribank từ nguồn vốn NSNN vì không phù hợp với quy định “không sử dụng NSNN để cấp vốn điều lệ cho tổ chức tín dụng thương mại” tại Nghị quyết số 25/2016/QH14 của Quốc hội về Kế hoạch tài chính 5 năm quốc gia giai đoạn 2016-2020.

Do vậy, Ủy ban Kinh tế cho rằng, việc Quốc hội xem xét, chấp thuận bổ sung vốn điều lệ cho Agribank từ nguồn NSNN sẽ tạo cơ sở pháp lý cho Thủ tướng Chính phủ quyết định việc đầu tư bổ sung vốn điều lệ cho Agribank. Sau khi được Quốc hội thông qua, Thủ tướng Chính phủ sẽ thực hiện thẩm quyền của mình theo quy định của Luật số 69 và Luật Ngân sách nhà nước.

Bên cạnh đó, Chính phủ cũng đã có Nghị quyết số 70/NQ-CP ngày 14/5/2020 về phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 4/2020, theo đó Chính phủ đã thống nhất việc cấp bổ sung vốn điều lệ cho Agribank từ nguồn tăng thu, tiết kiệm chi ngân sách trung ương năm 2019; mức bổ sung vốn điều lệ tương ứng với số lợi nhuận sau thuế thực nộp ngân sách nhà nước năm 2020 của Agribank, tối đa không quá 3.500 tỷ đồng.

Như vậy, Chính phủ đã có chủ trương tăng vốn điều lệ cho Agribank. Ủy ban Kinh tế cho rằng, đây là căn cứ quan trọng, cần thiết để Chính phủ trình Quốc hội xem xét, quyết định việc bổ sung vốn điều lệ cho Agribank từ nguồn NSNN.

Theo báo cáo của Chính phủ và phương án bổ sung vốn điều lệ giai đoạn 2019-2021, phương thức xác định mức vốn điều lệ bổ sung cho Agribank là 3.500 tỷ đồng được thực hiện theo quy định tại điểm c khoản 1 Điều 9 Nghị định số 91 và phù hợp với các chỉ tiêu tăng trưởng dự kiến của ngân hàng cũng như mức vốn thiếu hụt cần bù đắp bằng vốn điều lệ bổ sung trong năm 2020. Theo báo cáo của Chính phủ, do các nguồn khác không có khả năng bố trí nên Chính phủ đề nghị bổ sung từ nguồn tăng thu, tiết kiệm chi ngân sách trung ương năm 2019.

Ủy ban Kinh tế nhất trí với đề xuất nêu trên của Chính phủ theo Nghị quyết số 936 của UBTVQH; đồng thời, cần báo cáo Quốc hội về việc bổ sung vào dự toán chi NSNN năm 2020 để bảo đảm quy định của Luật Ngân sách nhà nước.

Trường hợp được Quốc hội chấp thuận bổ sung vốn điều lệ cho Agribank từ NSNN, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Vũ Hồng Thanh đề nghị Chính phủ, NHNN phải bảo đảm việc bổ sung vốn điều lệ cho Agribank theo đúng thẩm quyền quyết định, trình tự, thủ tục quy định tại Luật số 69 và sử dụng vốn đầu tư từ NSNN một cách hiệu quả; đồng thời chỉ đạo Agribank tiếp tục thực hiện các giải pháp tích cực bảo đảm tỷ lệ an toàn vốn theo quy định pháp luật.

Thanh Hải