"Phòng vệ thương mại - Công cụ bảo vệ lợi ích ngành sản xuất nội địa trong bối cảnh hội nhập"

Ấp lực cạnh tranh

Toàn cảnh hội thảo

Tại Hội thảo "PVTM - công cụ bảo vệ lợi ích ngành sản xuất nội địa trong bối cảnh hội nhập" do Cục PVTM (Bộ Công Thương) phối hợp với Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) tổ chức ngày 27/10/2020, ông Lê Triệu Dũng, Cục trưởng Cục PVTM cho biết, hiện nay, Việt Nam đang trong quá trình hội nhập sâu rộng và có 13 FTA, trong đó có nhiều FTA thế hệ mới, gần đây nhất là FTA với EU (EVFTA), Việt Nam đã và đang mở cửa mạnh thị trường nội địa cho hàng hóa từ 51 nước đối tác FTA. Điều này giúp thị trường Việt Nam sôi động và cạnh tranh hơn.

“Với mức thuế đối với hàng nhập khẩu của chúng ta đã về thấp, có loại về 0%, khiến sức ép cạnh tranh giữa các ngành sản xuất nội địa và hàng nhập khẩu gia tăng. Trong bối cảnh đó, cần chủ động nghiên cứu các biện pháp hợp pháp như PVTM để bảo vệ ngành sản xuất trong nước…”, ông Dũng lưu ý.

Cục trưởng Cục PVTM đánh giá, đây là công cụ phổ biến và là yếu tố gần như bắt buộc trong môi trường kinh doanh thực tế. “Vì vậy, DN cần nghiên cứu, sử dụng để bảo vệ lợi ích trên chính thị trường nội địa trước hoạt động cạnh tranh không lành mạnh của hàng hóa nhập khẩu…”, ông Dũng nhấn mạnh

Đánh giá về những khó khăn đặt ra đối với nền kinh tế trong bối cảnh hội nhập, bà Nguyễn Thị Thu Trang - Giám đốc Trung tâm WTO và Hội nhập (VCCI) cho biết, các ngành hàng của Việt Nam đã sẵn sàng chấp nhận cạnh tranh với hàng hóa nhập khẩu và coi đây là cơ hội tốt để nâng cao năng lực.

“Trong bối cảnh dịch COVID-19, có nhiều lí do để chúng ta lo ngại. Bởi lẽ, những nguồn hàng bị dư thừa, chuyển hướng sẽ vào Việt Nam bằng cách này hay cách khác. Vì vậy, PVTM là công cụ hữu hiệu để bảo vệ sản xuất trong nước.,,”- Giám đốc Trung tâm WTO nhấn mạnh

 “Ích nước, lợi nhà..”

Đánh giá tác động của các biện pháp PVTM, bà Phạm Châu Giang - Phó Cục trưởng Cục PVTM cho biết, hiệu quả mang tính tích cực là tăng thu cho ngân sách. Theo thống kê, tăng thu ngân sách hàng nghìn tỷ đồng mỗi năm. Ngoài ra, các biện pháp PVTM còn bảo vệ lợi ích các ngành sản xuất trong nước, đóng góp 6% tổng GDP năm 2019, giúp nhiều DN sản xuất vượt qua khó khăn, khủng hoảng, giảm nguy cơ hàng hóa Việt Nam bị điều tra lẩn tránh biện pháp PVTM như chống bán phá giá.

Bà Giang cũng chia sẻ 2 câu chuyện liên quan đến việc DN xuất hàng đi và “chịu trận” hoàn toàn trước thông tin hàng hóa bị áp thuế nhập khẩu cao. Đó là chuyện một DN chuyên xuất khẩu túi không dệt, khi ký hợp đồng xuất khẩu đi không kiểm tra các vấn đề liên quan đến PVTM, chỉ khi đến hải quan nước bạn mới biết mặt hàng này đang bị áp thuế PVTM với mức thuế cao nhất (35%). Một DN khác xuất hàng sang một nước châu Âu, khi hàng chuẩn bị cập cảng nước này mới biết mức thuế quan ưu đãi áp dụng cho mặt hàng của DN đã hết hạn ngạch ưu đãi.

“Đó chính là lý do buộc DN khi đã tham gia kinh doanh cần phải hiểu biết, nắm bắt được ngành nghề, sản phẩm mình kinh doanh, sản xuất luôn để ý đến các biện pháp PVTM với sản phẩm của mình để đối phó kịp thời” - bà Giang nói.

Thực tế cho thấy, việc áp dụng các biện pháp PVTM đã cho những kết quả tích cực. Theo số liệu từ Bộ Công Thương, hiện đang điều tra 20 vụ án PVTM để bảo vệ các ngành sản xuất khác nhau. Các biện pháp PVTM đã áp dụng góp phần bảo vệ các ngành, trong đó chiếm gần 6% tổng GDP năm 2019, bảo vệ việc làm cho khoảng 150 nghìn việc làm, phát triển các ngành sản xuất nguyên liệu cơ bản để đóng góp vào sự phát triển nói chung.

Ngoài ra, Bộ Công Thương cũng đang điều tra, xem xét áp dụng PVTM đối với một số ngành hàng ảnh hưởng đến 1,5 triệu việc làm và đời sống nông dân của hàng chục vạn nông dân như đường mía nhập khẩu.

Tại Hội thảo, đại diện Cục PVTM thông tin, Chính phủ đã giao Bộ Công Thương xây dựng Đề án nâng cao năng lực về PVTM trong bối cảnh Việt Nam tham gia các FTA. Đồng thời, Bộ Công Thương cũng đang xây dựng Thông tư hướng dẫn thực hiện EVFTA về PVTM.

Các đại biểu cũng đã nhiệt tình tham gia góp ý cho Đề án và Thông tư nói trên. Đại diện Lãnh đạo Cục PVTM có trao đổi, phản hồi cụ thể về các ý kiến của đại biểu và khẳng định, tất cả các ý kiến góp ý sẽ được Cục PVTM tổng hợp, tiếp thu để hoàn thiện Đề án và Thông tư theo đúng quy định.

Thanh Thanh