Kết quả kinh doanh của ngành Ngân hàng tốt hơn kỳ vọng

Nhận định trong báo cáo đánh giá về kết quả kinh doanh của ngành Ngân hàng quý III/2020 vừa công bố, các chuyên gia phân tích thuộc Công ty Chứng khoán SSI đánh giá triển vọng chung của ngành Ngân hàng sẽ tốt hơn so với ước đây do ít bị ảnh hưởng từ đợt bùng phát thứ 2 của dịch COVID-19.

Báo cáo phân tích của SSI dựa trên đánh giá về kết quả kinh doanh của 13 ngân hàng, bao gồm: Vietcombank, BIDV, VietinBank, ACB, Techcombank, Sacombank, VPBank, VIB, MB, HDBank, SHB,  TPBank, LienVietPostBank, từ đó đưa ra góc nhìn tổng quan về hoạt động kinh doanh của ngành Ngân hàng trong quý III/2020 và cho cả năm 2020.

Với 13 ngân hàng thuộc đối tượng nghiên cứu, SSI cho biết các ngân hàng này đều có kết quả kinh doanh đáng khích lệ trong quý III/2020 vừa qua, với tổng lợi nhuận trước thuế đạt 29,7 nghìn tỷ đồng (+6,6% so với cùng kỳ).

Thoạt nhìn, kết quả này có vẻ tương đối thấp so với mức tăng trưởng lợi nhuận trước thuế ấn tượng của quý II/2020 (+24,6% so với cùng kỳ) nhưng SSI cho biết, mức sụt giảm -21% lợi nhuận trước thuế của Vietcombank trong quý III/2020 đã tác động tiêu cực đến kết quả chung của toàn ngành.

“Nếu loại trừ Vietcombank, lợi nhuận trước thuế được cải thiện ở mức +14,7% so với cùng kỳ trong quý III/2020 do tổng thu nhập hoạt động tăng trưởng mạnh (+14% so với cùng kỳ) và sự gia tăng thấp hơn của chi phí dự phòng (+5,7% so với cùng kỳ) và chi phí hoạt động (+10% so với cùng kỳ)”, SSI nhấn mạnh.

Đáng chú ý là mức trích lập dự phòng khác biệt đáng kể giữa NHTM nhà nước (SOCB) và NHTM cổ phần (JSCB). Trong khi Vietcombank và VietinBank có mức trích lập dự phòng tăng từ 35 - 39%, thì nhóm NHTM cổ phần lại giảm -10,7% so với cùng kỳ.

Lũy kế 9 tháng năm 2020, lợi nhuận trước thuế của 13 ngân hàng trên đạt 86,2 nghìn tỷ đồng (+11% so với cùng kỳ). Mặc dù tốc độ tăng trưởng thấp hơn nhiều so với mức tăng lợi nhuận trước thuế là 26,9% của cùng kỳ năm 2019, hoạt động của ngành vẫn vượt trội so với các ngành khác. NHTM cổ phần là động lực chính của lợi nhuận trước thuế trong quý III/2020. Lợi nhuận trước thuế của các ngân hàng tư nhân tăng 18,6% so với cùng kỳ, trong khi lợi nhuận trước thuế của các NHTM nhà nước chỉ tăng 0,9% so với cùng kỳ.

Báo cáo của SSI cho biết, trong quý III vừa qua, tín dụng tại các NHTM cổ phần ghi nhận mức tăng trưởng tốt. Theo đó, tổng tín dụng tăng thêm khoảng 153,3 nghìn tỷ đồng trong quý III/2020 - cao hơn khoảng 19% so với mức tăng trong quý II/2020. Nhờ vậy, tín dụng tại cuối quý III/2020 tăng 2,9% so với quý trước và  tăng 7,5% so với đầu năm. Trong đó, các NHTM nhà nước có mức tăng trưởng khá khiêm tốn (+1,1% so với quý trước và +3,4% so với đầu năm).

Cũng theo SSI, trong quý III/2020 xuất hiện nhiều yếu tố hỗ trợ NIM cải thiện. Đầu tiên phải kể đến lãi suất huy động tiếp tục giảm trong quý III/2020, giảm 50-175 điểm % ở tất cả các kỳ hạn. Qua đó nâng tổng mức giảm trong 9 tháng năm 2020 là 150-250 điểm %.

Tiếp đến là tỷ lệ tiền gửi không kỳ hạn (CASA) cũng tăng trong toàn ngành (ngoại trừ VIB). Tỷ lệ CASA bình quân của 13 ngân hàng được SSI nghiên cứu tăng từ 19,5% thời điểm ngày 30/6/2020 lên 20,9% tại ngày 30/9/2020. Đây là mức cao nhất trong ba năm qua. Do đó, chi phí vốn đã giảm -24 điểm % trong quý III/2020, lũy kế giảm -37 điểm % trong 9 tháng năm 2020. Trong khi đó, lợi suất tài sản sinh lãi bình quân tăng +15 điểm % so với quý trước lên 7,81%, do các gói lãi suất cho vay ưu đãi được triển khai trước đó cho khách hàng bị ảnh hưởng bởi dịch COVID-19 đã dần kết thúc trong quý III/2020.

Theo SSI, tỷ lệ chênh lệch giữa lợi suất tài sản và chi phí vốn nới rộng và tăng trưởng tín dụng khởi sắc đã giúp NIM bình quân trong quý III/2020 đạt mức 3,67%, tăng 39 điểm % so với quý trước - mức NIM cao nhất được ghi nhận trong 12 quý liên tiếp gần đây.

Báo cáo của SSI cũng cho biết, thu nhập ngoài lãi, đặc biệt là thu nhập từ phí và hoa hồng, khả quan trong quý III/2020. Thống kê cho thấy, thu nhập ngoài lãi trong quý III/2020 của 13 ngân hàng đạt 19,2 nghìn tỷ đồng (+15% so với cùng kỳ), chiếm tỷ trọng 23,3% trong tổng thu nhập hoạt động. Thu nhập phí ròng và hoa hồng cũng tăng mạnh +32% so với cùng kỳ. Nhìn chung, các dịch vụ thanh toán, tài trợ thương mại, bancassurance và kiều hối đều phục hồi mạnh mẽ trong qúy III/2020 so với quý II/2020 nhờ nhu cầu bị dồn nén sau thời gian thực thi chính sách giãn cách xã hội trong tháng 4&5/2020.

Bên cạnh những điểm tích cực trên, SSI cho biết, tác động của dịch COVID-19 dần dần được phản ánh trong số dư nợ xấu của các ngân hàng. Mặc dù chi phí dự phòng trong quý II/2020 tăng 18% so với quý trước, phần lớn trong số đó được sử dụng cho mục đích xóa nợ nhưng tỷ lệ nợ xấu vẫn tăng từ mức 1,68% (quý II/2020) lên 1,77% (quý III/2020). Tỷ lệ dự phòng bao nợ xấu chỉ nhích nhẹ từ mức 90% (quý II/2020) lên 90,6% (quý III/020).

“Chúng tôi ước tính tăng trưởng tín dụng năm 2020 sẽ đạt từ 9 -10% so với đầu năm và cho rằng NHNN có thể có thêm một đợt tăng hạn mức tín dụng cho một số ngân hàng vào quý IV/2020. Các khoản tiền gửi lãi suất cao đang dần đáo hạn, trong khi đó chúng tôi nhận thấy lãi suất huy động đã được cắt giảm từ 20-40 điểm % trong tháng 10/2020. NIM của ngành được kỳ vọng sẽ cải thiện trong những quý tới. Tuy nhiên, chi phí dự phòng có thể tăng nhanh trong quý IV/2020”.

Đánh giá triển vọng chung của ngành Ngân hàng, SSI cho rằng sẽ tốt hơn so với ước tính trước đây do ít bị ảnh hưởng từ đợt bùng phát thứ 2 của dịch COVID-19. Từ đó, SSI điều chỉnh tăng ước tính lợi nhuận trước thuế cho 13 ngân hàng nghiên cứu lên +9,2% và +10,5% cho năm 2020 và 2021, tương ứng đạt 110,7 nghìn tỷ đồng (+2,7% so với cùng kỳ) và 129,3 nghìn tỷ đồng (+16,8% so với cùng kỳ).

“Chúng tôi ước tính lợi nhuận trước thuế của các NHTM nhà nước giảm -6,2% trong năm 2020 và sau đó phục hồi +21,8% trong năm 2021. Trong khi đó, chúng tôi ước tính lợi nhuận trước thuế của các NHTM cổ phần sẽ tăng trưởng + 9,3% trong năm 2020 và tăng +13,7% trong năm 2021. Do đó, chúng tôi đánh giá “khả quan” đối với ngành Ngân hàng trong năm 2021”, báo cáo của SSI viết.

Thanh Hải