Cho vay đặc biệt đối với các tổ chức tín dụng được kiểm soát đặc biệt

Thông tư gồm 3 Chương, 28 Điều, 7 Phụ lục thay thế Thông tư số 01/2018/TT-NHNN quy định về cho vay đặc biệt đối với tổ chức tín dụng được kiểm soát đặc biệt. Thông tư quy định về các trường hợp cho vay đặc biệt, nguyên tắc cho vay đặc biệt, mục đích sử dụng khoản vay đặc biệt, số tiền, thời hạn, lãi suất, tài sản bảo đảm khoản vay đặc biệt, trả nợ vay đặc biệt, trình tự xem xét cho vay đặc biệt đối với tổ chức tín dụng được kiểm soát đặc biệt và trách nhiệm của các đơn vị liên quan.

Theo đó, Ngân hàng Nhà nước cho vay đặc biệt đối với tổ chức tín dụng được kiểm soát đặc biệt để hỗ trợ khi có nguy cơ mất khả năng chi trả hoặc lâm vào tình trạng mất khả năng chi trả, đe dọa sự ổn định của hệ thống. Ngân hàng Nhà nước cho vay cho vay đặc biệt với lãi suất ưu đãi đến mức 0% đối với các trường hợp bao gồm: Hỗ trợ phục hồi đối với ngân hàng thương mại, ngân hàng hợp tác xã, công ty tài chính, tổ chức tài chính vi mô theo phương án phục hồi đã được phê duyệt; Hỗ trợ phục hồi đối với ngân hàng thương mại theo phương án chuyển giao bắt buộc đã được phê duyệt; Ngân hàng thương mại đã được mua bắt buộc trước ngày Luật sửa đổi bổ sung một số điều của Luật các tổ chức tín dụng có hiệu lực; Ngân hàng thương mại đã được mua bắt buộc trước ngày Luật sửa đổi bổ sung một số điều của Luật các tổ chức tín dụng có hiệu lực sau chuyển nhượng theo phương án chuyển nhượng đã được phê duyệt.

Ngoài ra, Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam, Ngân hàng Hợp tác xã, các tổ chức tín dụng cũng cho vay đối với tổ chức tín dụng bị kiểm soát đặc biệt trong một số trường hợp.

Thông tư quy định việc cho vay đặc biệt của Ngân hàng Nhà nước với lãi suất ưu đãi đến mức 0% do Thủ tướng Chính phủ quyết định. Số tiền cho vay, mục đích sử dụng, tài sản bảo đảm, lãi suất, thời hạn cho vay, việc trả nợ, miễn, giảm tiền lãi, xử lý đối với khoản cho vay đặc biệt như gia hạn, lãi suất đối với nợ gốc quá hạn được thực hiện theo quyết định của Thủ tướng Chính phủ, phương án cơ cấu lại, phương án chuyển nhượng đã được phê duyệt.

Đồng tiền cho vay đặc biệt là đồng Việt Nam. Nguồn tiền cho vay đặc biệt của NHNN là từ thực hiện chức năng của ngân hàng trung ương về phát hành tiền. Nguồn tiền cho vay đặc biệt của Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam là từ Quỹ dự phòng nghiệp vụ. Nguồn tiền cho vay đặc biệt của Ngân hàng Hợp tác xã Việt Nam là từ Quỹ bảo đảm an toàn hệ thống quỹ tín dụng nhân dân.

Thời hạn cho vay đặc biệt do Ngân hàng Nhà nước xem xét, quyết định nhưng dưới 12 tháng. Về lãi suất, đối với trường hợp cho vay hỗ trợ các tổ chức tín dụng bị kiểm soát đặc biệt khi có nguy cơ mất khả năng chi trả hoặc lâm vào tình trạng mất khả năng chi trả, đe dọa sự ổn định của hệ thống, lãi suất bằng lãi suất tái cấp vốn trong từng thời kỳ, lãi suất quá hạn bằng 130% lãi suất trong hạn, không áp dụng lãi suất đối với nợ lãi chậm trả. Đối với các khoản vay lãi suất ưu đãi đến 0%, mức lãi suất do Ngân hàng Nhà nước quyết định; lãi suất quá hạn bằng 130% lãi suất trong hạn và không áp dụng lãi suất đối với nợ lãi chậm trả.

Về tài sản bảo đảm, Thông tư quy định thứ tự ưu tiên cầm cố tín phiếu Ngân hàng Nhà nước, trái phiếu Chính phủ, trái phiếu được Chính phủ bảo lãnh 100%, lãi khi đến hạn, trái phiếu chính quyền địa phương; cầm cố trái phiếu Ngân hàng thương mại do Nhà nước nắm giữ trên 50% vốn điều lệ; trái phiếu các tổ chức tín dụng; thế chấp quyền đòi nợ.

Ngân hàng Nhà nước xem xét việc gia hạn khoản cho vay đặc biệt trên cơ sở tình hình khả năng chi trả của tổ chức tín dụng hoặc chủ trương cơ cấu lại, phương phương án cơ cấu lại, phương án chuyển nhượng. Thời gian gia hạn mỗi lần dưới 12 tháng

Khi khoản vay đặc biệt đến hạn, tổ chức tín dụng bị kiểm soát đặc biệt đi vay phải trả hết nợ gốc, lãi vay đặc biệt cho bên cho vay. Bên đi vay có thể trả nợ vay đặc biệt trước hạn.

Đối với khoản cho vay đặc biệt bị phát hiện sử dụng không đúng mục đích, Ngân hàng Nhà nước sẽ thu hồi nợ trước hạn. Bên đi vay phải trả nợ cho bên cho vay trong thời hạn 7 ngày kể từ ngày Ngân hàng Nhà nước có văn bản thông báo vi phạm. Nợ gốc sử dụng không đúng mục đích hịu lãi suất bằng 130% lãi suất tái cấp vốn do Ngân hàng Nhà nước công bố trong từng thời kỳ.

Trường hợp khoản vay không được gia hạn và bên đi vay không trả được nợ, Ngân hàng Nhà nước chuyển dư nợ sang theo dõi quá hạn, trích tài khoản tại Ngân hàng Nhà nước để thu hồi nợ, yêu cầu bên đi vay chuyển quyền sở hữu tài sản bảo đảm và xử lý các tài sản này để thu hồi nợ…

Thông tư này có hiệu lực thi hành kể từ ngày 27/10/2021.

Bùi Trang