Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam gắn kết sứ mệnh cùng hành động

Trong hành trình 22 năm qua, BHTGVN thực hiện đồng thời hai nhóm nhiệm vụ chính trị: Thực hiện các nghiệp vụ thu phí bảo hiểm tiền gửi (BHTG) - chi trả tiền gửi được bảo hiểm; giám sát từ xa và kiểm tra tại chỗ, cấp và thu hồi Chứng nhận tham gia BHTG. Qua đó, BHTGVN ngày càng đóng vai trò điểm tựa cho sự phát triển và tham gia tích cực hơn vào quá trình cơ cấu lại các tổ chức tín dụng (TCTD), góp phần giữ ổn định chung hệ thống ngân hàng quốc gia và trật tự, an toàn xã hội.

Hiện nay, BHTGVN là tổ chức bảo hiểm tiền gửi duy nhất tại Việt Nam, hoạt động theo mô hình công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ. BHTGVN đã xây dựng mạng lưới BHTG với trụ sở chính tại Hà Nội và 8 chi nhánh tại các vùng kinh tế trọng điểm của cả nước nhằm theo sát bước phát triển của các tổ chức tín dụng. Hiện BHTGVN đang bảo vệ cho tiền gửi của người gửi tiền tại 1.283 tổ chức tham gia BHTG, gồm 97 ngân hàng và chi nhánh ngân hàng nước ngoài, 1.181 quỹ tín dụng nhân dân, 01 ngân hàng hợp tác xã và 04 tổ chức tài chính vi mô.

BHTGVN luôn chú trọng bồi đắp nguồn Quỹ dự phòng nghiệp vụ của mình để sẵn sàng chi trả cho người gửi tiền được bảo hiểm tại các TCTD (khi cần thiết) cũng như tham gia hỗ trợ quá trình tái cơ cấu TCTD. Với nguồn vốn ban đầu được cấp 1.000 tỷ đồng, tính đến 30/9/2021, tổng tài sản của BHTGVN đạt hơn 79 nghìn tỷ đồng, trong đó Quỹ dự phòng nghiệp vụ đạt hơn 73 nghìn tỷ đồng, tăng gần 17% so với cùng kỳ năm 2020. Với nguồn vốn hiện hành, BHTGVN đang triển khai các nhiệm vụ bảo vệ người gửi tiền phù hợp với thông lệ, chuẩn mực quốc tế và tham gia có hiệu quả vào quá trình tái cơ cấu hệ thống các TCTD.

Bên cạnh nghiệp vụ chi trả BHTG, BHTGVN còn dùng nguồn lực tài chính của mình cho vay đặc biệt khi tham gia kiểm soát đặc biệt (KSĐB) các TCTD theo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Các TCTD năm 2017; Khoản 13 Điều 13 Luật BHTG và Quyết định số 593/QĐ-BHTG ngày 7/9/2018 của BHTGVN, cũng như hướng dẫn thực hiện quy chế về cho vay đặc biệt đối với TCTD được KSĐB số 1327/HD-BHTG ngày 29/10/2019 của BHTGVN.

Việc kiểm soát, dự báo và cảnh báo sớm rủi ro tại các tổ chức tham gia BHTG giúp BHTGVN bảo đảm tốt hơn quyền lợi hợp pháp của người gửi tiền, giảm bớt khả năng đổ vỡ TCTD và xác suất phải chi trả tiền gửi được bảo hiểm; đồng thời, giúp giảm áp lực chi phí xử lý khủng hoảng lên ngân sách Nhà nước và các nguồn lực xã hội khác.

Theo BHTGVN, trong 9 tháng đầu năm 2021, dù chịu ảnh hưởng của dịch Covid-19 nhưng BHTGVN vẫn nỗ lực thực hiện kế hoạch kiểm tra đối với 200/349 tổ chức tham gia BHTG, đạt 57,3% kế hoạch, bao gồm 22 ngân hàng và 178 quỹ tín dụng nhân dân (QTDND); kiểm tra 6/35 QTDND theo chỉ đạo của Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) năm 2021. Công tác giám sát được thực hiện đối với 100% tổ chức tham gia BHTG thông qua khai thác dữ liệu từ NHNN và thông tin báo cáo về tiền gửi được bảo hiểm; theo dõi, phân tích và xây dựng các báo cáo giám sát định kỳ hàng quý đối với tổ chức tham gia BHTG, các báo cáo giám sát chuyên sâu định kỳ hàng tháng đối với QTDND có vấn đề; kịp thời tham mưu, đề xuất, kiến nghị NHNN các vấn đề bất thường phát sinh có thể gây rủi ro, mất an toàn hệ thống TCTD.

BHTGVN đã chủ động theo dõi thường xuyên, giám sát chuyên sâu đối với QTDND có vấn đề, cử cán bộ tham gia Ban KSĐB, thực hiện miễn phí BHTG cho tổ chức tham gia BHTG được KSĐB theo quy định; nghiên cứu, xây dựng Quy chế đánh giá tính khả thi của phương án phục hồi QTDND, tổ chức tài chính vi mô được KSĐB và Quy chế tham gia vào quá trình KSĐB tổ chức tham gia BHTG; tham gia ý kiến đối với Phương án cơ cấu lại các QTDND được KSĐB; xây dựng dự thảo kế hoạch, đề cương Đề án tổng thể cơ cấu lại hệ thống QTDND và định kỳ báo cáo NHNN kết quả triển khai; thiết lập mức vốn dự phòng đối với nghiệp vụ cho vay đặc biệt năm 2021, sẵn sàng cho vay đặc biệt khi có phát sinh.

Có thể nói, vai trò của BHTGVN trong thời gian tới là rất quan trọng. Chính phủ, NHNN cũng như yêu cầu từ thực tế không chỉ đòi hỏi BHTGVN luôn sẵn sàng thực hiện tốt công tác chi trả khi phát sinh nghĩa vụ, mà còn phải đảm bảo các hoạt động nghiệp vụ như cấp và thu hồi Chứng nhận tham gia BHTG, thu phí BHTG, kiểm tra, giám sát, tham gia kiểm soát đặc biệt, hỗ trợ tài chính, ... nhằm hạn chế tối đa nguy cơ đổ vỡ TCTD.

Trong thời gian tới, BHTGVN tiếp tục rà soát, đánh giá quá trình thực thi Luật BHTG báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét, trình Quốc hội sửa đổi, bổ sung Luật này. Cơ sở pháp lý cho hoạt động BHTG tại Việt Nam cần hướng tới thông lệ quốc tế, nâng cao vị thế, vai trò của BHTGVN để tham gia sâu hơn, hiệu quả hơn vào quá trình cơ cấu lại hệ thống TCTD nhằm bảo vệ tốt hơn, kịp thời hơn quyền và lợi ích hợp pháp của người gửi tiền. Luật BHTG cũng cần được sửa đổi, bổ sung theo hướng giải quyết khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện, đồng thời để Luật BHTG thống nhất với các Luật khác có liên quan.

Để tiếp tục gìn giữ và nâng cao niềm tin của người gửi tiền đối với hệ thống ngân hàng, BHTGVN cần không ngừng phát triển nguồn lực tài chính, nguồn nhân lực… để song hành cùng sự phát triển của hệ thống ngân hàng. Đồng thời, BHTGVN cần cùng với ngành ngân hàng nâng cao nhận thức công chúng, tuyên truyền, phổ biến chính sách pháp luật về ngân hàng - BHTG, qua đó xây dựng nền tảng cho một thị trường tài chính – ngân hàng minh bạch, hiệu quả, đảm bảo kỷ luật thị trường. Có như vậy, BHTGVN sẽ phát huy hơn nữa vai trò là công cụ hữu hiệu của Chính phủ, NHNN nhằm bảo vệ hiệu quả người gửi tiền và giữ an toàn hệ thống tài chính – ngân hàng quốc gia.

Ngọc Nhi