Thực hiện quyết liệt, hiệu quả, thực chất các cam kết tại COP26

Tại COP26, Việt Nam đã cùng gần 150 quốc gia cam kết đưa mức phát thải ròng về “0” vào giữa thế kỷ; cùng với hơn 100 quốc gia tham gia cam kết giảm phát thải metan toàn cầu vào năm 2030; cùng 140 quốc gia tham gia tuyên bố Glasgow của các nhà lãnh đạo về rừng và sử dụng đất; cùng 48 quốc gia tham gia tuyên bố toàn cầu về chuyển đổi điện than sang năng lượng sạch; cùng 150 quốc gia tham gia Liên minh hành động thích ứng toàn cầu.

Các ý kiến tại cuộc họp thống nhất nhận định, cam kết của Việt Nam tại COP26 đã phát đi tín hiệu mạnh mẽ về quyết tâm cao trong ứng phó với biến đổi khí hậu, ngay lập tức nhận được sự đánh giá cao và sự ủng hộ mạnh mẽ của cộng đồng quốc tế, mở ra cơ hội tận dụng sự dịch chuyển của nguồn tài chính toàn cầu cho phát triển ít phát thải vào Việt Nam, đồng thời mở ra nhiều cơ hội hợp tác về tăng trưởng ít phát thải, thúc đẩy phát triển kinh tế tuần hoàn, thích ứng với biến đổi khí hậu. Nhiều tổ chức quốc tế, đối tác phát triển, tập đoàn lớn, đặc biệt là các định chế tài chính, tập đoàn lớn về năng lượng tái tạo đã cam kết, ký kết hợp tác với Việt Nam. Đồng thời, điều này cũng đòi hỏi Việt Nam phải thay đổi mô hình phát triển gắn với xu thế phát triển toàn cầu, tăng cường hợp tác giữa các quốc gia, huy động sự tham gia của các tổ chức quốc tế, các định chế tài chính, doanh nghiệp trong và ngoài nước, tạo sự gắn kết và tham gia của toàn dân trong ứng phó với biến đổi khí hậu.

Sau Hội nghị, Thủ tướng Chính phủ đã quyết liệt chỉ đạo và thành lập ngay Ban Chỉ đạo quốc gia triển khai thực hiện cam kết của Việt Nam tại Hội nghị COP26; ban hành Quy chế hoạt động của Ban Chỉ đạo. Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường thành lập Tổ công tác giúp việc Ban Chỉ đạo cùng với quy chế làm việc của Tổ công tác.

Thực hiện ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành xây dựng đề cương đề án triển khai thực hiện cam kết của Việt Nam tại Hội nghị COP26, trong đó đã đề xuất các nhóm nhiệm vụ trọng tâm triển khai kết quả Hội nghị COP26.

Các đại biểu dự cuộc họp đã góp ý về: Chương trình công tác năm 2022 của Ban Chỉ đạo; đề cương đề án triển khai thực hiện cam kết của Việt Nam tại Hội nghị COP26, bao gồm các nhóm nhiệm vụ trọng tâm triển khai kết quả COP26, xác định các nhiệm vụ cụ thể cần ưu tiên triển khai ngay nhằm tạo đột phá trong thể chế, chính sách và đầu tư thực hiện ứng phó với biến đổi khí hậu và chuyển đổi năng lượng; việc tổ chức hội nghị với các tổ chức phát triển.

Các đại biểu nhấn mạnh cần đẩy mạnh truyền thông, đặc biệt là truyền thông tại cơ sở để nâng cao nhận thức, phát huy khối đại đoàn kết toàn dân để ứng phó hiệu quả với biến đổi khí hậu, thực hiện cam kết của Việt Nam tại Hội nghị COP26.

Kết luận cuộc họp, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh, phải tận dụng, tranh thủ tốt nhất cơ hội hiện nay từ sự ủng hộ của cộng đồng quốc tế, huy động và sử dụng hiệu quả các nguồn lực trong và ngoài nước, triển khai thực hiện tổng thể, bài bản, quyết liệt, hiệu quả, thực chất chương trình lớn, quan trọng, có ý nghĩa nhiều mặt này.

Thủ tướng nêu rõ, ứng phó biến đổi khí hậu, giảm phát thải carbon, phát triển bền vững là xu thế không thể đảo ngược với quyết tâm cao và mục tiêu lớn của cộng đồng quốc tế. Đây cũng là vấn đề quan trọng với Việt Nam - một nước đang phát triển, một trong những quốc gia bị ảnh hưởng lớn nhất của biến đổi khí hậu, nhận được sự quan tâm rất lớn của các nhà lãnh đạo, nhà quản lý, nhà khoa học, cộng đồng doanh nghiệp và người dân.

Cơ bản đồng tình với các ý kiến tại cuộc họp, Thủ tướng giao Bộ Tài nguyên và Môi trường - cơ quan thường trực của Ban Chỉ đạo - tiếp thu trong quá trình xây dựng, hoàn thiện các chương trình, kế hoạch, đề án.

Nhấn mạnh thêm một số nội dung, Thủ tướng chỉ rõ, đây là chương trình lớn, quan trọng để góp phần thực hiện, cụ thể hóa Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, kế hoạch 5 năm, chiến lược 10 năm về phát triển nhanh và bền vững, đạt được hai mục tiêu 100 năm vào năm 2030 (100 năm thành lập Đảng) và năm 2045 (100 năm thành lập nước). Chương trình này cũng phù hợp với chương trình tái cơ cấu nền kinh tế giai đoạn 2021-2025 đã được thông qua; phù hợp với xu thế của thế giới về phát triển kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, kinh tế số.

Thủ tướng phân tích, việc thực hiện chương trình có những thuận lợi nhưng khó khăn nhiều hơn, song đã cam kết thì phải thực hiện quyết liệt, hiệu quả, thực chất và chúng ta có lợi ích rất lớn nếu thực hiện được cam kết này.

Đây là vấn đề toàn cầu nên phải có cách tiếp cận toàn cầu, cần sự tham gia của tất cả các quốc gia, sự ủng hộ và hỗ trợ quốc tế. Đây là vấn đề ảnh hưởng đến mọi người dân nên phải có cách tiếp cận toàn dân, cần lấy người dân và doanh nghiệp là mục tiêu, là động lực, là trung tâm, là chủ thể để thực hiện. Đây là vấn đề tác động tới tất cả các bộ, ngành, phương nên phải có cách tiếp cận toàn diện, tổng thể, song lấy cấp cơ sở là nền tảng để triển khai chương trình.

Đồng thời, phải kết hợp hài hòa, hợp lý, hiệu quả giữa chuyển đổi xanh với chuyển đổi số và các chuyển đổi khác; huy động sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị, nguồn lực trong nước và ngoài nước, nguồn lực nhà nước và tư nhân.

Về trách nhiệm của Ban Chỉ đạo, các bộ, ngành địa phương, Thủ tướng nhấn mạnh, trước hết, nhận thức phải thống nhất, tư tưởng phải thông, quyết tâm phải cao, nỗ lực phải lớn, hành động quyết liệt, hiệu quả, xác định trọng tâm trọng điểm, làm việc nào dứt việc đó.

Thủ tướng yêu cầu rà soát, bổ sung, hoàn thiện thể chế, xây dựng chiến lược, quy hoạch, kế hoạch, cơ chế, chính sách để thu hút nguồn lực tài chính, công nghệ cao, nhân lực chất lượng cao, kinh nghiệm quản trị và tổ chức thực hiện thật hiệu quả các giải pháp đề ra.

Thủ tướng lưu ý các cơ quan nghiên cứu, đưa ra được nhu cầu, các đề xuất hợp tác về ứng phó biến đổi khí hậu phù hợp với khả năng, chiến lược phát triển của đất nước và khả năng đáp ứng của các đối tác.

Về lộ trình, Thủ tướng nêu rõ, chương trình vừa giải quyết các vấn đề chiến lược, lâu dài, đồng thời vừa giải quyết các vấn đề trước mắt nên phải hoàn thành nhanh việc xây dựng kế hoạch năm 2022 của Ban Chỉ đạo.

Trong quý I năm 2022, các bộ ngành phải chủ động xây dựng chương trình, kế hoạch trong lĩnh vực quản lý để ứng phó biến đổi khí hậu, với các nhiệm vụ chủ yếu tập trung xử lý 8 vấn đề: Chuyển đổi năng lượng xanh, năng lượng sạch; giảm phát thải khí nhà kính; giảm phát thải khí methan; phát triển ô tô chạy điện; trồng rừng để hấp thụ CO2; vật liệu xây dựng và phát triển đô thị phù hợp phát triển xanh, bền vững; truyền thông để toàn dân và cộng đồng doanh nghiệp cùng vào cuộc; đẩy mạnh chuyển đổi số. Thủ tướng lưu ý việc lập quy hoạch điện VIII cũng phải hướng tới các mục tiêu ứng phó biến đổi khí hậu, chuyển đổi xanh, phát triển bền vững.

Trong quý II, trên cơ sở tổng hợp, đề xuất của Bộ Tài nguyên và Môi trường, Ban Chỉ đạo sẽ xem xét, thống nhất và trình các cấp có thẩm quyền chương trình tổng thể thực hiện cam kết của Việt Nam tại COP26, tổ chức triển khai bài bản, quyết liệt, hiệu quả sau khi được thông qua.

Thủ tướng lưu ý, Tổ công tác giúp việc Ban Chỉ đạo phải rất “thiện chiến”, được bảo đảm về nguồn lực, con người, cơ sở vật chất, phương tiện làm việc, gồm các cán bộ có trí tuệ, bản lĩnh, quyết tâm, ý chí và cả cảm xúc, nhiệt huyết làm việc.

Theo Thủ tướng, nhiều quốc gia, đối tác, tổ chức tài chính quốc tế rất quan tâm, ủng hộ Việt Nam, muốn Việt Nam trở thành hình mẫu ứng phó biến đổi khí hậu trong các nước đang phát triển, chúng ta phải tận dụng, tranh thủ tốt nhất cơ hội này, huy động và sử dụng hiệu quả các nguồn lực trong và ngoài nước, truyền tải được tinh thần chuyển đổi xanh tới các bộ, ngành, địa phương và người dân./.

Nguyễn Loan