Trung Quốc cố gắng khuyếch trương việc sử dụng đồng Nhân dân tệ kỹ thuật số tại Thế vận hội mùa Đông 2022

Vào tháng 12/2020, Shen Xue, vận động viên trượt băng nghệ thuật đôi người Trung Quốc đã giải nghệ và là nhà vô địch Olympic 2010, xuất hiện trên truyền hình Trung Quốc với tư cách là người đầu tiên sử dụng tiền tệ kỹ thuật số chính thức của quốc gia này để mua vé tàu điện ngầm Bắc Kinh.

Bằng cách vuốt trên cửa quay bằng găng tay trượt tuyết với ví nhân dân tệ kỹ thuật số mới nhất, Shen đã đánh dấu việc khởi động chiến dịch quảng bá tiền tệ kỹ thuật số của Ngân hàng trung ương Trung Quốc trong Thế vận hội mùa Đông Bắc Kinh 2022 với bạn bè quốc tế.

Ban đầu, Thế vận hội mùa Đông được dự kiến là một sự kiện ra mắt hoành tráng cho e-CNY, giới thiệu hình thái kỹ thuật số của đơn vị tiền tệ quốc gia của Trung Quốc tới hàng triệu du khách toàn cầu. Du khách nước ngoài sẽ có thể sử dụng e-CNY để mua các vật phẩm trong thời gian diễn ra Thế Vận hội mà không cần có tài khoản ngân hàng trong nước.

Những kế hoạch đó đã đi ngang với sự bùng nổ của đại dịch COVID-19, trong đó thủ đô của Trung Quốc gần như bị đóng cửa với thế giới. Theo chính sách “zero COVID”, nhằm ngăn chặn bất kỳ sự lây truyền nào của virus, Bắc Kinh đã quyết định áp dụng một “hệ thống vòng kín” đối với Thế vận hội mà theo đó 11.000 người tham gia bị cách lý với công chúng.

“Thế vận hội Olympic sẽ là cơ hội thực sự đầu tiên cho khách du lịch cũng như công dân Trung Quốc làm quen với đồng Nhân dân tệ kỹ thuật số,” Craig Singleton, thành viên cấp cao về Trung Quốc tại Foundation for Defense of Democracies, một tổ chức tư vấn có trụ sở tại Washington, nói với Al Jazeera.

Tuy nhiên, cánh cửa đó đã đóng lại khi Bắc Kinh quyết định không cho khán giả trong nước và du khách nước ngoài xem trực tiếp các trận thi đấu, Singleton nói.

Là người đi đầu trong việc phát triển tiền tệ kỹ thuật số của Ngân hàng trung ương (CBDC), Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc lần đầu tiên khởi xướng đồng Nhân dân tệ kỹ thuật số vào năm 2014 khi các đồng nghiệp của họ vẫn đang cân nhắc lợi ích của tiền ảo. Không giống như tiền điện tử mà Trung Quốc đã cấm vào năm ngoái do lo ngại về sự ổn định tài chính và tội phạm, CBDC được ban hành và kiểm soát bởi một cơ quan trung ương.

Vào tháng 1 vừa rồi, Ngân hàng trung ương thông báo rằng hơn 261 triệu người dùng cá nhân trên toàn quốc đã đăng ký ví Nhân dân tệ kỹ thuật số, một ứng dụng để sử dụng e-CNY. Số lượng người dùng đã tăng gần gấp đôi kể từ tháng 10.

Theo Cơ quan Giám sát Tài chính Bắc Kinh, trong hơn một năm qua, Bắc Kinh đã thử nghiệm tiền kỹ thuật số của mình để sử dụng trong các trò chơi, thu về 9,6 tỷ CNY (1,5 tỷ USD) giá trị các giao dịch vào cuối năm 2021,.

Cơ quan quản lý cho biết thành phố đã thử nghiệm đồng Nhân dân tệ kỹ thuật số trong hơn 400.000 "trường hợp" liên quan đến việc mua hàng hóa và dịch vụ thực trước Thế vận hội, với hơn 12 triệu người dùng cá nhân và 1,3 triệu người dùng công ty đăng ký trên ứng dụng.

 “Ngày nay Trung Quốc đã trở thành một xã hội kỹ thuật số cao và không dùng tiền mặt, nhưng vẫn chưa có hệ thống nào có sẵn để kết nối thẻ tín dụng nước ngoài”, Richard Turrin, nhà tư vấn tại Thượng Hải và là tác giả của cuốn sách Không tiền mặt: Cuộc cách mạng tiền kỹ thuật số của Trung Quốc (Cashless: China’s Digital Currency Revolution), nói với Al Jazeera.

Hiện tại, du khách nước ngoài thường không thể thực hiện thanh toán ở Trung Quốc, đặc biệt là đối với những người bán hàng nhỏ và tài xế taxi, Turrin nói.

Năm 2020 đã ghi nhận kỷ lục 432 nghìn tỷ nhân dân tệ (67,9 nghìn tỷ USD) giao dịch được thực hiện thông qua thanh toán di động, chủ yếu trên Alipay của Alibaba và WeChat Pay của Tencent.

Bloomberg Intelligence ước tính năm ngoái rằng đồng Nhân dân tệ kỹ thuật số có thể chiếm 9% thị phần trong nước vào năm 2025. Alipay và WePay hiện được ước tính có thị phần hơn 90%.

Theo Suji Yan, người sáng lập Mask Network, một công ty khởi nghiệp về mật mã và mã hóa có trụ sở tại Singapore thì đối với công dân Trung Quốc, việc chuyển đổi thanh toán kỹ thuật số từ của những gã khổng lồ công nghệ sang sử dụng tiền kỹ thuật số quốc gia CBDC là một quá trình chuyển đổi dễ dàng,.

Yan nói với Al Jazeera: “Họ đã là người dùng thanh toán của những gã khổng lồ công nghệ như WeChat và Alipay, và bây giờ nó chỉ là một sự thay đổi của các ứng dụng thanh toán.

Chưa được tin tưởng ở nước ngoài

Buổi giới thiệu đồng Nhân dân tệ kỹ thuật số tại Thế vận hội của Bắc Kinh có thể ít được khán giả ở nước ngoài tiếp nhận  trong bối cảnh công nghệ của Trung Quốc ngày càng không được tin tưởng, đặc biệt là những nơi có liên quan đến quyền riêng tư và giám sát dữ liệu theo quy định.

“Đối với người dùng nước ngoài, ẩn danh và quyền riêng tư là vấn đề chính cần quan tâm đối với việc áp dụng đồng Nhân dân tệ kỹ thuật số,” Sebastian Maus, trưởng bộ phận thanh toán toàn cầu của công ty tư vấn Roland Berger có trụ sở tại Berlin, nói với Al Jazeera.

 “Và đây là một mối quan tâm lớn [đối với người dùng nước ngoài]. Do đó, tôi nghi ngờ việc có nhiều khách du lịch hoặc vận động viên sẽ thực sự tải và sử dụng ứng dụng ”.

Theo Tân Hoa xã, hiện tại, có bốn cấp độ danh mục người dùng, cho phép người dùng quyết định lượng thông tin cần chia sẻ với ứng dụng ví kỹ thuật số để đạt đến các giới hạn sử dụng khác nhau,.

 “Tuy nhiên, ngay cả trong mô hình đơn giản nhất chỉ với một số điện thoại di động, không ai thực sự tin rằng các giao dịch của họ sẽ ẩn danh và sẽ là riêng tư,” Maus nói.

Vào tháng 7/2021, ba thượng nghị sĩ Hoa Kỳ đã kêu gọi Ủy ban Olympic Hoa Kỳ cấm các vận động viên Mỹ “nhận hoặc sử dụng đồng Nhân dân tệ kỹ thuật số trong thời gian diễn ra Thế vận hội Bắc Kinh” với lý do lo ngại về quyền riêng tư. Một số quốc gia khác, bao gồm  Anh và Canada, đã đưa ra lời khuyên tương tự cho các vận động viên của họ.

Theo thông tin của ba người quen thuộc với vấn đề này, hiện nay tại Làng Olympic, đồng Nhân dân tệ kỹ thuật số là một trong ba lựa chọn thanh toán cho các vận động viên và du khách nước ngoài, cùng với tiền mặt và thẻ Visa.

“Nhiều người trong chúng tôi đang sử dụng ví điện tử ở đây vì tôi không mang theo tiền mặt - điều đó khá tiện lợi”, một tình nguyện viên Trung Quốc ở Làng Olympic nói với Al Jazeera.

“Các vận động viên nước ngoài chủ yếu sử dụng thẻ Visa của họ,” một tình nguyện viên giấu tên cho biết.

Maus của Roland Berger cho biết, những du khách nước ngoài chọn đăng ký ví tiền kỹ thuật số có khả năng sẽ chỉ ghé thăm lại đồng tiền này khi đến Trung Quốc trong tương lai.

“Nhưng đây thực sự là một phần nhỏ,” ông nói.

Ngoài các giao dịch bán lẻ, Bắc Kinh có thể đang tìm cách thực hiện các giao dịch lớn với các công ty và các quốc gia khác bằng e-CNY, các nhà theo dõi ngành dự đoán.

Turrin, nhà tư vấn có trụ sở tại Thượng Hải, cho biết: “Điều này cần được thực hiện thông qua các thỏa thuận chính trị dần dần với các ngân hàng trung ương ở các quốc gia khác nhau, chủ yếu là các quốc gia Vành đai và Con đường và các quốc gia RCEP” và Sáng kiến ​​Con đường, động lực cơ sở hạ tầng xuyên lục địa của Bắc Kinh. “Đây sẽ là quá trình triển khai rất chậm và hạn chế trong việc sử dụng quốc tế.”

Hiện tại, đồng Nhân dân tệ kỹ thuật số chủ yếu được sử dụng cho các giao dịch bán lẻ ở Trung Quốc, Thống đốc Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc Yi Gang cho biết vào tháng 11/2021.

Bất chấp số lượng lớn người dùng đã đăng ký ở Trung Quốc, các nhà phân tích cho rằng đồng Nhân dân tệ kỹ thuật số còn một chặng đường dài phía trước khi được sử dụng ở nước ngoài.

Maus nói: “Tôi nghi ngờ về khả năng có  được sự chấp nhận đối với đồng Nhân dân tệ kỹ thuật số ở nước ngoài trong 5 đến 10 năm tới.”

                           (Nguồn: Al Jazeera)

Hải Yến