Xem xét điều chỉnh tăng giờ làm thêm đối với người lao động

Toàn cảnh phiên họp

Thẩm tra Tờ trình của Chính phủ về dự thảo Nghị quyết về thời giờ làm thêm trong 01 tháng và trong 01 năm của người lao động trong phiên họp chiều ngày 10/3, Chủ nhiệm Uỷ ban Xã hội Nguyễn Thuý Anh cho biết, Thường trực Thường trực Ủy ban Xã hội và các ý kiến tham gia thẩm tra cơ bản đồng tình với quan điểm của Chính phủ về sự cần thiết ban hành Nghị quyết quy định về biện pháp đặc biệt này như một giải pháp tình thế và chỉ áp dụng trong một thời gian ngắn.

Thường trực Ủy ban Xã hội cũng đánh giá cao sự cầu thị của cơ quan chủ trì soạn thảo đã bổ sung báo cáo tiếp thu, giải trình các ý kiến tại Phiên họp thẩm tra của Thường trực Ủy ban Xã hội. Tuy nhiên, mặc dù đã bổ sung hồ sơ, song vẫn còn nhiều thông tin, nội dung trong Hồ sơ dự thảo Nghị quyết chưa được cập nhật, chưa được cung cấp đầy đủ thông tin theo yêu cầu; Báo cáo đánh giá tác động vẫn còn sơ sài, chưa toàn diện, chưa đưa ra nhiều phương án để cân nhắc lựa chọn, một số thông tin, cơ sở để đánh giá, đề xuất chính sách vẫn là những thông tin được trình Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội khi xây dựng Bộ luật Lao động năm 2019.

Tuy nhiên, Chủ nhiệm Uỷ ban Xã hội Nguyễn Thuý Anh cũng cho biết, hiện nay vẫn còn một số quan điểm khác nhau về đề xuất mở việc áp dụng thời giờ làm thêm trong 01 năm đối với tất cả các ngành, nghề, công việc và việc nâng giới hạn về thời giờ làm thêm của người lao động trong tháng. “Trên cơ sở các quan điểm còn khác nhau, để bảo đảm sức khỏe, an toàn lao động cho người lao động, Thường trực Ủy ban Xã hội đề nghị Cơ quan soạn thảo rà soát các đối tượng và các ngành, nghề, công việc, trường hợp khác mà việc tăng mức trần thời giờ làm thêm sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe, không đáp ứng được yêu cầu làm việc… để quy định (theo hướng loại trừ). Đồng thời đề nghị Chính phủ cần nghiên cứu, quy định về việc giới hạn số tháng liên tục được áp dụng mức trần tối đa”, Chủ nhiệm Uỷ ban Xã hội đề nghị.

Trước đó, thừa uỷ quyền của Thủ tướng Chính phủ, thay mặt Chính phủ báo cáo tại phiên họp, Bộ trưởng Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung cho biết, trong năm 2021 hàng triệu người lao động mất việc, lao động trong các ngành kinh tế tiếp tục giảm, thị trường lao động vẫn còn gặp nhiều khó khăn, tỷ lệ thất nghiệp năm nay cao hơn năm trước. Sau khi kết thúc giãn cách xã hội, thực hiện chỉ đạo của Chính phủ tại Nghị quyết số 128/NQ-CP, các địa phương đã trở lại trạng thái bình thường mới nhưng do ảnh hưởng của đại dịch COVID-19 xảy ra liên tục trong 2 năm qua làm hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp bị đình trệ, lao động không có việc làm và thất nghiệp tăng, sự dịch chuyển lao động lớn gây thiếu hụt lao động có trình độ kỹ thuật ở nhiều địa phương…

Bộ trưởng Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung nêu rõ, việc xây dựng dự thảo Nghị quyết thể hiện được sự quan tâm, chia sẻ của Đảng, Nhà nước đối với người lao động và người sử dụng lao động gặp khó khăn do đại dịch COVID-19. Cùng với đó nhằm kịp thời phát hiện, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc của doanh nghiệp do tác động tiêu cực của đại dịch COVID-19, góp phần ổn định sản xuất, kinh doanh, hồi phục và tạo đà phát triển trong thời gian tới.

Phát biểu tại phiên thảo luận, Phó Chủ tịch Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam Trần Văn Thuật cho rằng, qua tham khảo ý kiến người lao động, Tổng Liên đoàn thống nhất với dự thảo nghị quyết này, đồng thời cần nghiên cứu bổ sung các biện pháp để bảo đảm phúc lợi cho người làm thêm để có sức khoẻ tái sản xuất. Tuy nhiên, cần bảo đảm sức khoẻ cho người lao động, nhất là đối với người đã bị COVID-19 và không áp dụng đối với mọi ngành nghề, nhất là ngành nghề lao động độc hại, phụ nữ có thai, người khuyết tật hoặc vị thành niên và trên cơ sở tự nguyện của người lao động.

Đại diện cộng đồng doanh nghiệp, Chủ tịch Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) Hoàng Văn Phòng cho biết, đây là nhu cầu thực tế của người sử dụng lao động và người lao động trong bối cảnh phục hồi kinh tế hiện nay của đất nước, cũng như từng doanh nghiệp và người lao động. Thực tế thì việc này cũng đã diễn ra và cộng đồng doanh nghiệp rất ủng hộ chủ trương này.

Kết luận sơ bộ nội dung phiên họp, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn đánh giá cao cơ quan soạn thảo và cơ quan thẩm tra trong thời gian ngắn đã tổ chức nghiên cứu, phối hợp thẩm tra tốt về dự thảo Nghị quyết.

Tuy nhiên, để hoàn thiện dự thảo Nghị quyết, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn đề nghị:

Thứ nhất, việc mở rộng các ngành nghề, công việc phải cân nhắc, rà soát để loại trừ các đối tượng ngành nghề không áp dụng.

Thứ hai, Đề nghị Chính phủ tiếp tục rà soát theo quy định và theo hướng các ý kiến thảo luận của các thành viên Uỷ ban Thường vụ Quốc hội phát biểu tại phiên họp.

Thứ ba, Đa số ý kiến của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội đồng tình đề xuất nâng thời giờ trong tuần và trong năm, tuy nhiên, đề nghị Cơ quan soạn thảo cần nghiên cứu kĩ hơn về vấn đề này.

Thứ tư, Đề nghị cơ quan thẩm tra và cơ quan soạn thảo cân nhắc đề xuất tên gọi của Nghị quyết sao cho phù hợp và báo cáo Uỷ ban Thường vụ Quốc hội trong thời gian tới.

Thứ năm, Hiệu lực quy định thời gian làm thêm giờ theo tháng sẽ bắt đầu khi nghị quyết được thông qua, thời gian bắt đầu hiệu lực của quy định thời gian làm thêm giờ theo năm được bắt đầu từ ngày 1/1/2022 và thời gian hết hiệu lực là ngày 31/12/2022 để phù hợp với Nghị quyết 30 của Quốc hội.

Thứ sáu, Đề nghị Chính phủ chỉ đạo Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội tiếp thu ý kiến góp ý tại phiên họp của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội, ý kiến thẩm tra của Thường trực Ủy ban Xã hội và phối hợp với Thường trực Uỷ ban Xã hội xây dựng báo cáo tiếp thu giải trình và chỉnh lý hoàn thiện dự thảo Nghị quyết, hoàn thiện các văn bản hướng dẫn (nếu có). Trong quá trình hoàn thiện dự thảo Nghị quyết tăng cường công tác thông tin tuyên truyền thanh tra, kiểm tra nhằm bảo đảm việc làm thêm giờ phải được sự đồng ý của người lao động trên tinh thần tự nguyện.

Thứ bảy, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội nhất trí với kiến nghị của Thường trực Uỷ ban Xã hội đối với Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam và Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam, đề nghị các cơ quan quan tâm, phối hợp.

Thứ tám, Giao Thường trực Ủy ban Xã hội chủ trì, phối hợp với Cơ quan soạn thảo, Thường trực Ủy ban Pháp luật và Hội đồng Dân tộc và các cơ quan của Quốc hội nghiên cứu, tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự thảo Nghị quyết, trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét thông qua tại đợt 2 của Phiên họp thứ 9 của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội.

T.H