Tin xấu cho FED: Lạm phát và tiền lương tiếp tục leo thang nhanh chóng

Dữ liệu kinh tế hôm thứ Sáu (28/10)  đem đến tin tức đáng lo ngại cho các quan chức FED, những người đang cố gắng kiềm chế lạm phát tăng cao nhất trong nhiều thập kỷ: Giá cả vẫn đang tăng nhanh chóng. Tiền lương cũng đang tăng nhanh. Và nhu cầu tiêu dùng mạnh mẽ đang giúp thổi bùng lên ngọn lửa lạm phát cho thấy ít có dấu hiệu thuyên giảm.

Dữ liệu, từ hai báo cáo riêng biệt của chính phủ, không gây ngạc nhiên và bao gồm các gợi ý về tiến trình tiếp theo. Các dữ liệu cũng đã xác nhận những thách thức mà các nhà hoạch định chính sách phải đối mặt, và cho thấy rằng những nỗ lực tích cực nhằm kiềm chế lạm phát đang cần thời gian để có tác dụng đáng kể.

Bộ Thương mại cho biết, thước đo lạm phát ưa thích của FED -  chỉ số giá Chi tiêu cho tiêu dùng cá nhân, đã tăng 6,2% trong năm tính đến tháng 9, bằng với mức tăng của tháng trước đó. Sau khi loại bỏ thực phẩm và nhiên liệu, những thứ có thể biến động từ tháng này sang tháng khác, giá đã tăng 5,1% trong năm qua, mức tăng nhanh hơn mức 4,9%  tính đến tháng 8.

Cả hai chỉ số lạm phát đó đều đang tăng nhanh hơn mức 2% mà FED nhắm đến.

Khi các ngân hàng trung ương cố gắng dự đoán khi nào lạm phát sẽ chậm lại, họ đang theo dõi bất kỳ dấu hiệu nào cho thấy thị trường lao động đang nới lỏng và tăng trưởng tiền lương nhanh chóng đang được điều tiết. Sẽ rất khó để lạm phát giảm tốc với tốc độ tăng lương gần đây. Các công ty phải đối mặt với chi phí lao động cao hơn thường cố gắng chuyển ít nhất phần khoản tăng chi phí đó cho người tiêu dùng thông qua giá sản phẩm, dịch vụ.

Chỉ số Chi phí việc làm, một thước đo lạm phát hàng quý của Bộ Lao động nhằm theo dõi những thay đổi về tiền lương và phúc lợi, đã tăng 1,2% từ tháng 6 đến tháng 9, phù hợp với những gì các nhà kinh tế trong một cuộc khảo sát của Bloomberg đã dự kiến.

Chỉ số này tăng 5% hàng năm, giảm nhẹ so với 5,1% trong báo cáo trước đó. Trong thập kỷ trước khi xảy ra  đại dịch COVID-19, con số đó đạt mức tăng trung bình 2,2% hàng năm, điều này cho thấy tốc độ hiện nay tăng nhanh như thế nào.

Một biện pháp theo dõi tiền lương và tiền lương trong khu vực tư nhân cho thấy sự chậm lại rõ rệt hơn, điều mà một số nhà kinh tế đánh giá là một dấu hiệu đầy hy vọng. Mặc dù vậy, kết quả là tăng trưởng lương vẫn nhanh một cách bất thường.

Laura Rosner-Warburton, nhà kinh tế cấp cao tại MacroPolicy Perspectives cho biết: “Mức tăng lương vẫn rất cao và có thể gây áp lực gia tăng đối với lạm phát dịch vụ."

FED sẽ nhóm họp vào tuần tới và dự kiến ​​gần như thống nhất sẽ công bố việc tăng lãi suất lên 0,75 điểm phần trăm vào ngày 2/11. Các quan chức trước đây đã chỉ ra trong các dự báo kinh tế rằng họ dự kiến ​​ mức tăng lãi suất giảm xuống còn nửa điểm vào tháng 12 và các nhà đầu tư sẽ theo dõi chặt chẽ cuộc họp báo sau cuộc họp do Chủ tịch FED Jerome H. Powell tổ chức để biết bất kỳ dấu hiệu nào cho thấy việc giảm tốc độ tăng lãi suất xuống là sắp xảy ra.

Các quan chức đã rõ ràng về việc đến một lúc nào đó sẽ ngừng tăng lãi suất nhưng sau đó họ có kế hoạch để chúng ở mức cao trong một thời gian. Ý tưởng là lãi suất cao sẽ tiếp tục đè nặng lên tăng trưởng kinh tế, làm nền kinh tế chậm lại và kiềm chế lạm phát trong khi hy vọng tránh được một cuộc suy thoái nghiêm trọng.

Dữ liệu lạm phát của ngày 28/10 có thể sẽ không làm thay đổi quan điểm của ngân hàng trung ương. Các quan chức đã biết rằng lạm phát tiếp tục tăng nhanh trong tháng trước, bởi vì Chỉ số giá tiêu dùng cho thấy sự tăng lên nhanh chóng trong tháng 9.

Nhưng dữ liệu tiền lương mới trong quý III có thể ảnh hưởng đến suy nghĩ của các nhà hoạch định chính sách. Các quan chức FED giám sát chặt chẽ Chỉ số chi phí việc làm vì nó tránh được một số cạm bẫy dữ liệu ảnh hưởng đến các thước đo tiền lương khác, bao gồm cả số liệu thu nhập trung bình hàng tháng. Những con số đó có xu hướng thay đổi khi thành phần lực lượng lao động thay đổi: Ví dụ, nếu nhiều người lao động có mức lương thấp nghỉ việc, thước đo thu nhập theo giờ có thể tăng đột biến.

Năm ngoái, các quan chức FED đã trích dẫn cụ thể dữ liệu Chỉ số Chi phí việc làm của quý thứ ba - có kết quả rất mạnh - như một lý do chính để thay đổi lập trường của họ theo hướng rút hỗ trợ nhanh hơn khỏi nền kinh tế.

Các số liệu hôm thứ Sáu có khả năng tái khẳng định với các quan chức rằng, ngay cả khi việc tăng lãi suất ảnh hưởng đến thị trường nhà ở và gây ra lo ngại về suy thoái, sẽ cần nhiều thời gian hơn để ghìm sức nóng của thị trường lao động.

Phải mất vài tháng hoặc thậm chí nhiều năm để chính sách của FED phát huy tác dụng đầy đủ đối với nền kinh tế, bởi vì việc tăng lãi suất gây ra phản ứng dây chuyền: Khi việc đi vay trở nên đắt đỏ hơn, chi tiêu của người tiêu dùng vào các mặt hàng có giá trị lớn và đầu tư kinh doanh để mở rộng sẽ chậm lại. Nhu cầu suy yếu, việc tuyển dụng chậm lại và thị trường lao động cuối cùng nguội lạnh. Khi điều đó xảy ra, tăng trưởng tiền lương cũng sẽ chậm lại, tiếp tục đè nặng lên nhu cầu.

Các quan chức FED phải đối mặt với một thách thức lớn khi cố gắng đánh giá xem liệu những thay đổi chính sách của họ cho đến nay có đủ để hạ nhiệt thị trường việc làm đang quá nóng, vốn có tỷ lệ thất nghiệp rất thấp và tỷ lệ việc làm mới nhiều hơn nhiều so với người lao động hay không.

Mặc dù có những dấu hiệu chậm lại sớm - bao gồm thước đo tiền lương và tiền lương trong dữ liệu của ngày thứ Sáu và sự sụt giảm gần đây về việc làm - hầu hết các chỉ số cho thấy thị trường lao động vẫn nóng bất thường.

Nếu các quan chức không thể đưa thị trường lao động trở lại trạng thái cân bằng, thì khó có thể làm chậm nhu cầu đủ để hạn chế lạm phát - và việc để giá cả tiếp tục tăng trong một thời gian dài là rất rủi ro. Người tiêu dùng có thể bắt đầu mong đợi chi phí cao hơn liên tục, bao gồm cả việc đàm phán tiền lương, khi các công ty tăng giá lớn và thường xuyên. Sự thay đổi kỳ vọng này có thể khiến lạm phát cao trở thành một phần lâu dài hơn của nền kinh tế Mỹ.

Báo cáo hôm thứ Sáu nhấn mạnh rằng hiện tại, nhu cầu vẫn còn mạnh mẽ. Chi tiêu của người tiêu dùng tăng 0,6% trong tháng 9 khi người Mỹ tiếp tục mở ví để mua ô tô, quà tặng và đặc biệt là du lịch và các trải nghiệm trực tiếp khác mà nhiều người đã bỏ lỡ trước đó trong đại dịch. Chi tiêu trong tháng 9 vượt quá kỳ vọng của các nhà dự báo và chính phủ đã sửa đổi ước tính chi tiêu trong tháng 8, thêm bằng chứng cho thấy FED vẫn chưa thể kiềm chế nhu cầu.

Hải Yến