Đồng USD mạnh lên làm gia tăng lo ngại về nợ châu Á

Sự sụt giảm giá mạnh của các đồng tiền châu Á đã làm dấy lên lo ngại trong các thị trường tài chính toàn cầu về gánh nặng nợ ngày càng gia tăng của các chính phủ trong khu vực và những người đi vay là doanh nghiệp.

Các quốc gia châu Á đang tăng lãi suất chính sách với tốc độ chậm hơn so với Mỹ. Điều đó, kết hợp với cán cân thương mại xấu đi, đã khiến một số đồng tiền châu Á giảm giá từ 10% trở lên so với đồng USD kể từ cuối tháng 3/2022.

Từ tháng 3-10/2022, đồng won của Hàn Quốc đã giảm 17% so với đồng bạc xanh. Đồng peso của Philippines giảm 12%. Đồng rupee của Ấn Độ giảm 10%,  xuống dưới mức đã ghi nhận trong cuộc khủng hoảng tiền tệ châu Á năm 1997.

Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đã nới biên độ giao dịch tỷ giá hàng ngày từ +3% lên +5%, cho thấy Ngân hàng Trung ương nước này có thể đã phải đối mặt với khó khăn ngày càng tăng trong việc bảo vệ đồng tiền quốc gia.

Các chính phủ và doanh nghiệp ở các thị trường mới nổi thường nhận các khoản nợ bằng đồng USD hoặc các loại ngoại tệ khác. Theo thống kê của Ngân hàng Thế giới và Quỹ Tiền tệ Quốc tế, 70% tổng số nợ ở Hàn Quốc, Ấn Độ và Thái Lan là bằng ngoại tệ. Ở Philippines, tỷ lệ này là 97%.

Nợ bằng ngoại tệ được ưu tiên hơn so với nợ bằng nội tệ vì lãi suất thường thấp hơn so với lãi suất bằng nội tệ. Ngoài ra, nợ bằng ngoại tệ có cơ hội thu hút các nhà đầu tư tốt hơn do rủi ro ngoại hối giảm.

Các khoản tiền huy động được bằng cách phát hành nợ thường được chuyển đổi thành nội tệ. Nhưng khi đến thời điểm trả nợ chẳng hạn, đồng nội tệ cần được chuyển đổi sang đồng USD. Nếu đồng nội tệ yếu đi, chính phủ hoặc công ty cần phải trả nhiều hơn bằng nội tệ để có thể thanh toán được nợ.

Trong bối cảnh lo ngại các nghĩa vụ nợ sẽ tăng lên, phí hoán đổi rủi ro tín dụng đã tăng (loại phí này đóng vai trò là thước đo cho mối quan ngại về việc không trả được nợ).

Chi phí cho các giao dịch hoán đổi rủi ro tín dụng kỳ hạn 5 năm đối với trái phiếu chính phủ đã bắt đầu tăng lên. Tỷ lệ này ở Philippines và Indonesia lần lượt là 1,3% và 1,4%, tăng hơn gấp đôi so với cuối tháng 3 và đạt mức cao chưa từng thấy trong hai năm rưỡi trở lại đây.

Tỷ lệ hoán đổi rủi ro tín dụng đối với trái phiếu chính phủ Hàn Quốc đã chạm mức 0,7%, mức được thấy lần gần nhất là vào tháng 11/2017.

Chi phí hoán đổi rủi ro tín dụng cũng đang tăng lên đối với các khoản nợ của công ty. Mức chênh lệch đối với chỉ số hoán đổi rủi ro tín dụng của 40 công ty lớn của châu Á bên ngoài Nhật Bản đã tăng lên mức cao nhất trong 11 năm là 2,3%.

Phí hoán đổi rủi ro tín dụng đối với trái phiếu Chính phủ tại Hàn Quốc, Thái Lan, Indonesia, Philippines

Toru Nishihama,  kinh tế trưởng tại Viện nghiên cứu Dai-ichi Life cho biết: “Các nhà đầu tư đang đề phòng mức độ tín dụng xấu đi do đồng tiền mất giá”.

Thị trường cổ phiếu rõ ràng là mờ nhạt ở châu Á. Chỉ số MSCI Châu Á và Nhật Bản giảm 28% so với cuối năm 2021, trong khi chỉ số MSCI thế giới giảm 18%.

Khi những xu hướng cổ phiếu này đi đôi với gánh nặng thanh toán nợ, các công ty sẽ có ít khả năng tiếp cận hơn với các nguồn vốn để đầu tư cho tăng trưởng.

Đối với các nhà đầu tư quốc tế giao dịch tài sản bằng đồng USD, giá trị tiền tệ châu Á giảm tương đương với giảm lợi nhuận tính theo USD.

Kota Hirayama tại SMBC Nikko Securities cho biết: “Nếu một đồng tiền được dự đoán sẽ giảm giá, mức độ sẵn sàng đầu tư vào chứng khoán châu Á của các nhà đầu tư quốc tế sẽ giảm đi do lo ngại về khả năng thua lỗ do tỷ giá”.

Bởi vì châu Á là trung tâm sản xuất toàn cầu, việc các đồng tiền yếu hơn thường dẫn đến xuất khẩu tăng và thu nhập doanh nghiệp được cải thiện. Nhưng việc tăng lãi suất trên toàn thế giới đã mở ra những lo ngại về một cuộc suy thoái sẽ làm giảm hiệu quả kinh doanh.

Tại Trung Quốc, đối tác thương mại lớn của một số quốc gia, việc phong tỏa liên quan đến COVID đã dẫn đến suy thoái kinh tế.

Các công ty công nghệ được biết đến là những công ty chịu nhiều ảnh hưởng từ suy thoái kinh tế. Chỉ số Cổ phiếu Trọng số Vốn hóa Đài Loan, vốn tập trung nhiều công ty công nghệ, giảm 29% so với cuối năm 2021. Chỉ số KOSPI chuẩn của Hàn Quốc đã mất 23% so với cùng kỳ.

Áp lực giảm giá đối với tiền tệ châu Á dự kiến sẽ không giảm trong tương lai gần. Các thị trường hiện đang quan sát sát sao việc dự trữ ngoại hối đang giảm trên toàn châu Á. Dự trữ của Hàn Quốc đã giảm khoảng 12% so với mức đỉnh vào tháng 7 năm ngoái. Dự trữ ở Ấn Độ, Indonesia và Malaysia cũng đã giảm khoảng 10% so với mức đỉnh của họ.

Dự trữ ngoại hối của Thái Lan đã giảm 30% xuống dưới mức đỉnh vào tháng 12/2020. Mức giảm là 20% so với cuối năm 2021. Kết quả này được cho là do Thái Lan can thiệp để bảo vệ đồng baht.

Dự trữ ngoại tệ được kỳ vọng sẽ duy trì ở mức nhất định vì những khoản tiền này cũng được sử dụng để trả nợ nước ngoài.

Teppei Ino tại Ngân hàng MUFG cho biết: “Về cơ bản, có thể có một lượng ngoại tệ giới hạn được sử dụng để can thiệp”.

Thị trường tài chính châu Âu đang lắng xuống sau khi ông Rishi Sunak nhậm chức Thủ tướng Anh. Điều này có thể dẫn đến áp lực bổ sung đối với tiền tệ châu Á.

Eiichiro Tani tại Daiwa Securities cho biết: “Các nhà đầu tư có thể đang hướng sự tập trung của việc bán tháo từ châu Âu sang khu vực châu Á”.

Vân Anh