Đề xuất đẩy nhanh cổ phần hóa tất cả doanh nghiệp nhà nước

Theo đó, VAFI cho rằng tiến trình cổ phần hóa DNNN trong 30 năm, Việt Nam thu được rất nhiều thành công và bài học kinh nghiệm. Đa phần DNNN đã được cổ phần hóa và sau đó được niêm yết trên thị trường chứng khoán, một số DNNN và tập đoàn kinh tế lớn trong lĩnh vực ngân hàng, bảo hiểm… đã được cổ phần hóa thành công và đóng vai trò quan trọng cho sự phát triển  thị trường chứng khoán và có tốc độ phát triển nhanh hơn, hiệu quả hơn với các tập đoàn kinh tế nhà nước.

VAFI nêu một số các điểm yếu của các tập đoàn kinh tế nhà nước so với các DNNN cổ phần hóa như năng lực, trình độ của lãnh đạo các tập đoàn hạn chế, bộ máy quản lý tập đoàn đóng vai trò như cơ quan quản lý hành chính trung gian. Nhiều nhân sự giỏi đã rời bỏ khu vực DNNN vì họ không được trọng dụng như khu vực tư nhân.  Suất đầu tư cao hơn so với khu vực tư nhân. Bộ máy quản lý cồng kềnh dẫn đến giá thành sản xuất dịch vụ cao, sức cạnh tranh kém. Cổ tức tiền mặt hay lợi nhuận sau thuế trả cho cổ đông nhà nước thấp hơn nhiều so với khu vực các DNNN đã cổ phần hóa.

Tình trạng thất thoát, lãng phí, tham nhũng,  thiếu trách nhiệm với quản lý tài sản nhà nước còn diễn ra nhiều. Cơ chế quản lý DNNN cũng rất phức tạp và đang cản trở sự đổi mới của khối DNNN. Vai trò của nhiều tập đoàn kinh tế nhà nước trở nên mờ nhạt…..

Từ phân tích trên, (VAFI) đề xuất chủ trương chính sách cổ phần hóa tất cả các Tập đoàn kinh tế, các DNNN như Tập đoàn Dầu khí Quốc gia, Tập đoàn Điện lực, Tập đoàn Than và Khoáng sản Việt Nam, VNPT, MobiFone, Viettel, Sở Giao dịch chứng khoán Việt Nam, Tổng công ty Lưu ký chứng khoán, các công ty xổ số kiến thiết….     

Riêng với  cổ phần hóa EVN, do đặc thù, VAFI đề nghị Chính phủ và Bộ Công Thương cần chỉ đạo làm rõ về mô hình kinh doanh điện tối ưu theo thông lệ quốc tế (về mô hình công ty truyền tải điện, công ty phân phối điện) và sau đó tiến hành cổ phần hóa .

VAFI cho rằng cổ phần hóa các tập đoàn kinh tế lớn không khó khăn phức tạp bởi những đơn vị kinh tế lớn, nhạy cảm, khó cổ phần hóa nhất như BIDV, VietinBank, Vietcombank đã cổ phần hóa thành công. Các ngân hàng này cùng Agribank đã, đang và sẽ đóng vai trò then chốt trong hệ thống các ngân hàng Việt Nam. Sau cổ phần hóa và nhờ cơ chế mới để thay đổi phương thức quản trị, vốn tự có và lợi nhuận của các ngân hàng này tăng nhiều lần, nợ xấu giảm mạnh… Sự thành công của các ngân hàng này là minh chứng cho thấy có thể cổ phần hóa toàn bộ khối DNNN còn lại.

Bùi Trang