Tổng Thư ký Nguyễn Quốc Hùng: Tạo cơ chế pháp lý thống nhất, đồng bộ, giúp các TCTD cho vay an toàn

Ông Nguyễn Quốc Hùng, Tổng Thư ký Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam phát biểu tại hội nghị

Đồng hành, chia sẻ khó khăn với nền kinh tế

Nhìn lại hoạt động của ngành Ngân hàng nói chung, các tổ chức tín dụng là hội viên của Hiệp hội Ngân hàng nói riêng trong năm 2022, Tổng Thư ký Nguyễn Quốc Hùng cho biết, năm qua, ngành Ngân hàng đối diện nhiều khó khăn thách thức với diễn biến phức tạp khó lường từ trong nước và quốc tế, đặc biệt là những vấn đề phát sinh trên thị trường trái phiếu doanh nghiệp, song dưới sự lãnh đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Ban lãnh đạo NHNN, thống đốc NHNN đã vững vàng, kiên định, chủ động điều hành chính sách tiền tệ một cách linh hoạt, hài hòa phù hợp với thị trường trong nước và quốc tế góp phần không nhỏ và sự ổn định kinh tế vĩ mô, kìm chế lạm phát, tỷ giá ngoại tệ phù hợp thị trường, giữ vững mặt bằng lãi suất huy động cũng như lãi suất cho vay nhằm hỗ trợ và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.

Những kết quả trong công tác điều hành chính sách tiền tệ, tín dụng của NHNN trong thời gian qua đã được các nhà đầu tư quốc tế tiếp tục đánh giá cao. Một số tổ chức quốc tế đồng loạt nâng mức xếp hạng tín nhiệm của Việt Nam nhờ triển vọng tăng trưởng kinh tế mạnh mẽ.

Về hoạt động của các TCTD, Tổng Thư ký Nguyễn Quốc Hùng cho biết, năm qua, các TCTD đã không ngừng nâng cao năng lực tài chính, đổi mới công nghệ, tăng vốn điều lệ, chủ động xây dựng phương án tái cơ cấu và xử lý nợ xấu, xây dựng các phương án phòng ngừa rủi ro trong bối cảnh diễn biến phức tạp bởi thị trường quốc tế và trong nước. Chính vì vậy, năng lực tài chính của các ngân hàng được củng cố, chất lượng quản trị điều hành từng bước được nâng cao tiệm cận với thông lệ quốc tế.

“Đến nay đã có 20 ngân hàng được công nhận áp dụng chuẩn Basel 2, trong đó có 16 ngân hàng đã công bố hoàn thành cả 3 trụ cột Basel 2. Một số ngân hàng đã bắt đầu áp dụng qui chuẩn nâng cao và có những bước chuẩn bị hướng tới chuẩn Basel 3. Nhiều ngân hàng chuyển đổi số ở tốp đầu đã ghi nhận tỷ lệ hơn 90% giao dịch của khách hàng được thực hiện qua kênh số với tỷ lệ chi phí trên thu nhập ở mức tối ưu, đặc biệt khi thị trường vốn có vấn đề các TCTD vẫn đảm bảo thanh khoản, giữ được niềm tin của người gửi tiền”, Tổng Thư ký Nguyễn Quốc Hùng chia sẻ.

Bên cạnh đó, ngay từ đầu năm 2022 đến nay, để đồng hành, hỗ trợ doanh nghiệp bị ảnh hưởng bởi dịch bệnh, nhất là các doanh nghiệp có khả năng phục hồi sản xuất, kinh doanh và các lĩnh vực gặp khó khăn, thiệt hại nặng do dịch phục hồi sản xuất kinh doanh sau đại dịch, các NHTM đã ban hành nhiều chính sách, chương trình hỗ trợ các đối tượng khách hàng doanh nghiệp khác nhau, như: giảm lãi suất cho vay đối với dư nợ hiện hữu và dư nợ cho vay mới với mức giảm lãi suất từ 0,1 - 3,0%; Sau khi Ngân hàng Nhà nước nới room tín dụng, có 16 ngân hàng cam kết giảm lãi cho vay với số tiền khoảng 3.500 tỷ đồng, mức lãi suất giảm từ 0,5% - 3%/năm; ngoài ra thực hiện kêu gọi của Hiệp hội Ngân hàng và chỉ đạo của NHNN, các ngân hàng đã cam kết đồng thuận lãi suất huy động VND không quá 9,5%/năm (đã bao gồm các khoản khuyến mại) và giảm lãi suất cho vay từ 0,5 – 2%/năm tùy từng khả năng tài chính của các TCTD để hỗ trợ doanh nghiệp vượt qua khó khăn…

Các TCTD cũng tập trung vốn cho vay các khách hàng thuộc các lĩnh vực ưu tiên, sản xuất kinh doanh, xuất nhập khẩu… theo đúng chỉ đạo của Chính phủ, NHNN. Đồng thời, triển khai nghiêm túc Nghị định số 31/2022/NDD-CP của Chính phủ và Thông tư số 03/2022/TT-NHNN của NHNN về hỗ trợ lãi suất 2% từ nguồn vốn ngân sách nhà nước…

Về hoạt động của Hiệp hội Ngân hàng, Tổng Thư ký Nguyễn Quốc Hùng cho biết, với vai trò cầu nối, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của các tổ chức hội viên, năm qua, Hiệp hội Ngân hàng đã kịp thời tổng hợp những khó khăn, vướng mắc, rào cản trong hoạt động kinh doanh để góp ý, xây dựng, kiến nghị sửa đổi bổ sung các cơ chế chính sách hỗ trợ khách hàng, doanh nghiệp chịu ảnh hưởng bởi dịch COVID-19.

Đặc biệt, thực hiện chỉ đạo của Chính phủ và NHNN về giảm mặt bằng lãi suất, cung ứng vốn cho nền kinh tế, trong các ngày 7/12/2022 và ngày 15/12/2022, Hiệp hội Ngân hàng đã tổ chức cuộc họp với các TCTD hội viên để cùng thống nhất các giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp, trong đó đồng thuận thực hiện nghiêm túc cam kết và thông báo công khai việc điều chỉnh giảm mức lãi suất huy động tối đa không quá 9,5%/năm và giảm lãi suất cho vay. Đến nay, lãi suất huy động tại nhiều ngân hàng đã giảm từ 1 - 2,5 % so với trước, lãi suất cho vay cũng được điều chỉnh giảm theo như cam kết.

Hiệp hội Ngân hàng cũng tích cực và có trách nhiệm trong việc tham gia xây dựng cơ chế, chính sách, góp phần hoàn thiện khuôn khổ pháp lý, góp phần đưa các quy định của cơ quan quản lý nhà nước sát hơn với tình hình thực tế, tạo thuận lợi cho các tổ chức hội viên trong quá trình thực hiện. Các ý kiến đóng góp của Hiệp hội Ngân hàng được các cơ quan quản lý quan tâm, coi trọng, nhiều ý kiến đã được tiếp thu.

Thường xuyên có tiếng nói khách quan với các cơ quan có thẩm quyền trong các bản án/quyết định chưa phù hợp với quy định pháp luật, ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh của các hội viên; đồng thời, chủ động phối hợp Tòa án nhân dân TP Hà Nội, Tổng cục Thi hành án dân sự, Cục Đăng ký quốc gia giao dịch bảo đảm - Bộ Tư Pháp,… tổ chức thành công các Hội thảo trao đổi về vướng mắc xử lý tài sản bảo đảm của các TCTD và tìm ra các giải pháp đẩy nhanh quá trình xử lý nợ xấu của các TCTD.

“Có thể nói trong năm qua, Hiệp hội Ngân hàng đã luôn đồng hành cùng các các Tổ chức hội viên, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của hội viên song cũng kêu gọi hội viên nói chung và các NHTM nói riêng tuân thủ theo qui định của pháp luật và thực hiện nghiêm túc có trách nhiệm theo chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Ngân hàng Nhà nước, Thống đốc NHNN nhằm hỗ trợ doanh nghiệp góp phần ổn định kinh tế vĩ mô và kiểm soát lạm phát”, Tổng Thư ký Nguyễn Quốc Hùng nhấn mạnh.

Đồng lòng, cùng nhau vượt qua khó khăn

Bước sang năm 2023, ngành Ngân hàng được dự báo sẽ tiếp tục đối diện với nhiều khó khăn, thách thức, bởi diễn biến khó lường của kinh tế thế giới và trong nước. Hơn nữa, ngành Ngân hàng đối diện với những khoản nợ tái cơ cấu khi hỗ trợ khách hàng bị ảnh hưởng bởi dịch bệnh COVID-19, nợ xấu có thể tăng cao, các ngân hàng phải tăng trích lập dự phòng rủi ro và điều này sẽ ảnh hưởng không nhỏ đến hoạt động kinh doanh của các ngân hàng.

Do đó, để giúp các tổ chức tín dụng vượt qua khó khăn, có thêm nguồn lực hỗ trợ doanh nghiệp, hỗ trợ nền kinh tế, Tổng Thư ký Nguyễn Quốc Hùng kiến nghị:

Đối với Chính phủ: đề nghị Chính phủ trình Quốc hội tăng vốn điều lệ cho Agribank, cũng như các NHTM cổ phần có vốn nhà nước, nhằm đảm bảo hệ số CAR theo quy định. Nếu không tăng vốn điều lệ sẽ hạn chế cả hoạt động huy động vốn lẫn cho vay của các ngân hàng này; chỉ đạo các bộ, ngành sớm sửa đổi Luật đất đai, Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh bất động sản, Luật Giao dịch điện tử… nhằm tạo cơ chế pháp lý thống nhất, đồng bộ, giúp các TCTD cho vay an toàn, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho khách hàng tiếp cận nguồn vốn ngân hàng, phát triển sản xuất, kinh doanh;

Đề nghị Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành xây dựng hành lang pháp lý hoàn chỉnh phù hợp với thực tiễn để thị trường vốn hoạt động ổn định, đồng thời đẩy mạnh đầu tư công, thực hiện hài hoà chính sách tiền tệ và tài khoá để hỗ trợ doanh nghiệp hiệu quả hơn. Tránh để thị trường tiền tệ phải chịu áp lực về ngắn hạn cũng như vốn trung và dài hạn trong bối cảnh đến tháng 10/2023 phải đưa tỷ lệ vốn ngắn hạn sử dụng cho trung dài hạn về 30%;

Chỉ đạo Bộ ngành phối hợp NHNN sửa đổi các vướng mắc về chính sách hỗ trợ lãi suất quy định tại Nghị định 31/2022/NĐ-CP và Thông tư 03/2022/TT-NHNN (liên quan đến ngành nghề, đối tượng được hưởng, các điều kiện vay vốn, mục đích sử dụng vốn, các tiêu chí đánh giá…).

Tổng Thư ký Hiệp hội Ngân hàng cũng đề nghị, Chính phủ xem xét sớm ban hành sửa đổi bổ sung Nghị định 101 về thanh toán không dùng tiền mặt và Nghị Định Quy định về Cơ chế thử nghiệm (sandbox), nhằm đẩy nhanh tiến độ chuyển đổi số một cách toàn diện của ngành Ngân hàng.

Đối với NHNN: đề nghị xem xét phân bổ chỉ tiêu tín dụng ngay từ đầu năm để các TCTD có kế hoạch xây dựng kế hoạch kinh doanh thông qua Đại hội cổ đông vào tháng 4 hàng năm; xem xét điều chỉnh một số quy định về giới hạn, tỷ lệ đảm bảo an toàn theo Thông tư 22/2019/TT-NHNN; xây dựng khuôn khổ pháp lý cho các hoạt động ngân hàng số, xác thực khách hàng điện tử (eKYC), cho vay theo phương thức điện tử, theo đó việc phê duyệt tín dụng thông qua các hệ thống phần mềm, số hóa, dưới các hình thức giao dịch điện tử sau khi luật giao dịch điện tử được thông qua;

Đồng thời, khẩn trương sửa đổi bổ sung Luật Các TCTD theo hướng tăng tính tự chủ cho các TCTD, phù hợp hơn với chuẩn mực, thông lệ quốc tế và thực tiễn hoạt động hiện nay của các TCTD. Khi sửa Luật, cần bổ sung thêm 1 chương về nợ xấu và xử lý tài sản đảm bảo nói chung và tài sản đảm bảo nợ xấu nói riêng, sớm trình Chính phủ trình Quốc hội thông qua đúng thời điểm Nghị quyết 42 hết hiệu lực.

Mặc dù ngành Ngân hàng năm 2023 được dự báo sẽ đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức, tuy nhiên, Tổng Thư ký Nguyễn Quốc Hùng tin rằng, dưới sự lãnh đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, NHNN, Thống đốc NHNN, cùng với sự nỗ lực của các TCTD và sự đồng lòng sát cánh của Hiệp hội Ngân hàng, chắc chắn ngành Ngân hàng sẽ ổn định vượt qua mọi khó khăn và hoàn thành thắng lợi nhiệm vụ mà Chính phủ Quốc hội giao cho.

Ngô Hải