Bước đột phá từ hiện đại hóa nền hành chính

Phó Thống đốc thường trực Đào Minh Tú - Thủ trưởng hành chính cơ quan NHNN Trung ương

Phó Thống đốc Thường trực Đào Minh Tú - Thủ trưởng hành chính Cơ quan Ngân hàng Nhà nước trung ương cho biết: "Hiện đại hóa ngân hàng thông qua việc ứng dụng nhanh, hiệu quả các thành tựu công nghệ thông tin, đặc biệt là CMCN 4.0 luôn được Ngân hàng Nhà nước xác định là trọng tâm trong các kế hoạch, nhiệm vụ CCHC. Ứng dụng công nghệ được xác định vừa là yêu cầu, vừa là giải pháp quan trọng nhất để thực hiện các mục tiêu, nội dung tiến trình cải cách của Ngân hàng Nhà nước cũng như hệ thống các TCTD để đi tắt đón đầu, rút ngắn khoảng cách phát triển so với các nước tiên tiến trong khu vực và trên thế giới".

Mạnh mẽ, chủ động, đi đầu ứng dụng công nghệ, chuyển đổi số trong các lĩnh vực hoạt động ngân hàng không chỉ nâng cao hiệu quả hoạt động toàn Ngành đáp ứng nhiệm vụ của chính mình mà hơn thế, còn mang tính dẫn dắt, tiếp sức các bộ, ngành và nền kinh tế tận dụng có hiệu quả các cơ hội do cuộc CMCN 4.0 đem lại để thúc đẩy quá trình đổi mới mô hình tăng trưởng, cơ cấu lại nền kinh tế gắn với thực hiện các đột phá chiến lược và hiện đại hoá đất nước; phát triển mạnh mẽ kinh tế số. Đây cũng chính là kết quả của nhận thức và hiện thực hóa tinh thần Nghị quyết 52/NQ-TW của Bộ Chính trị về một số chủ trương, chính sách chủ động tham gia cuộc CMCN 4.0.

Từ ngân hàng không khoảng cách…

66% người dân trưởng thành có tài khoản thanh toán; 3,4 triệu tài khoản và 1,3 triệu thẻ ngân hàng được mở mới trực tuyến, từ xa qua phương thức điện tử (eKYC). Trong số 1,1 triệu khách hàng đăng ký sử dụng dịch vụ Mobile Money, có đến gần 660.000 là khách hàng ở các khu vực nông thôn, miền núi, vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo. Tốc độ tăng trưởng về giao dịch thanh toán di động bình quân hàng năm đạt hơn 90%. Nhiều ngân hàng Việt Nam đã có trên 90% giao dịch trên kênh số.

Kết quả này vượt xa kỳ vọng của Ngân hàng Nhà nước 12 năm trước khi tại sự kiện Banking Vietnam 2010, Phó Thống đốc Thường trực Đào Minh Tú (khi đó là Chánh Văn phòng Ngân hàng Nhà nước) lần đầu tiên giới thiệu "cơ quan hành chính điện tử" cùng các giải pháp định hướng về “ứng dụng và phát triển công nghệ thông tin (CNTT) để nâng cao năng lực điều hành và chất lượng cung ứng dịch vụ cho TCTD, người dân và doanh nghiệp”.

Đây cũng là minh chứng sống động về tư duy và tầm nhìn xa của người đứng đầu Ngành - Thống đốc Ngân hàng Nhà nước về xu hướng chuyển đổi số toàn cầu. Từ đó, đặt mục tiêu hiện đại hóa toàn diện hoạt động quản lý của Ngân hàng Nhà nước và hoạt động của các TCTD trên cơ sở ứng dụng và khai thác hiệu quả các thành tựu của CMCN 4.0 trong các chiến lược cải cách hành chính (CCHC) và chuyển đổi số dài hạn và cụ thể hóa trong các kế hoạch trung hạn và điều chỉnh hàng năm đảm bảo việc triển khai phù hợp với yêu cầu phát triển thực tế. Ngân hàng Nhà nước đã mạnh dạn đầu tư cả về kinh phí, vật lực để hiện đại hoá hạ tầng cơ sở, vận hành và sử dụng đồng bộ các hệ thống phần mềm thông minh, ứng dụng những thành tựu mới nhất của CNTT theo mô hình tập trung từ Trung ương đến địa phương…

Kết quả là công tác chỉ đạo điều hành của Ngân hàng Nhà nước giờ không còn bị ngăn trở bởi khoảng cách địa giới hành chính hay thời gian khi toàn bộ các đơn vị trực thuộc đã triển khai xử lý văn bản, hồ sơ công việc trên môi trường mạng thông qua hệ thống Edoc; 100% văn bản gửi, nhận trên trục liên thông văn bản quốc gia được ký số và được xác thực theo quy định.

Hệ thống báo cáo định kỳ điện tử dần thay thế các chế độ báo cáo giấy, góp phần chuyển đổi phương thức điều hành theo dõi, đánh giá dựa trên dữ liệu số theo thời gian thực. Đặc biệt, việc tối ưu hóa hệ thống hội nghị truyền hình trực tuyến tổ chức các cuộc họp, hội nghị, không chỉ giúp tiết kiệm kinh phí hoạt động mà quan trọng hơn là nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của Ngân hàng Nhà nước. Thống kê của Ngân hàng Nhà nước cho thấy riêng năm 2022, đã có 359 cuộc họp trực tuyến chiếm 44% tổng cuộc họp, tiếp khách của Ngân hàng Nhà nước trong năm 2022.

Với những cải cách mạnh mẽ này, trong những năm qua, đặc biệt giai đoạn dịch COVID-19, ngân hàng là ngành đã sớm đưa ra các biện pháp ứng cứu và hỗ trợ doanh nghiệp, người dân vượt qua khó khăn ổn định và phát triển thông qua các chính sách hỗ trợ về lãi suất cùng các giải pháp cơ cấu nợ, tháo gỡ khó khăn kịp thời...

Ở tầm nhìn rộng và xa hơn, Ngân hàng Nhà nước đã áp dụng nghiêm ngặt hệ thống quản lý chất lượng theo tiêu chuẩn TCVN ISO 9001:2015 trong giải quyết TTHC để tối ưu hóa nguồn lực và tối đa hóa lợi ích của doanh nghiệp, người dân. Đồng thời, bổ sung Kiến trúc Chính phủ điện tử phiên bản 2.0 của Ngân hàng Nhà nước phù hợp với Khung Kiến trúc Chính phủ điện tử Việt Nam phiên bản 2.0. Ngân hàng Nhà nước cũng cơ bản hoàn thiện hạ tầng CNTT hiện đại theo mô hình dùng chung và triển khai các Hệ thống thông tin phục vụ toàn diện các hoạt động nội bộ của Ngân hàng Nhà nước.

Chất lượng các dịch vụ công ngày càng tăng, công khai, minh bạch với việc Cổng Dịch vụ công Ngân hàng Nhà nước đã liên thông Cổng Dịch vụ công Quốc gia (DVCQG) để sử dụng chung Hệ thống xác thực và công khai cho người dân, doanh nghiệp tình hình kết quả giải quyết TTHC của Ngân hàng Nhà nước; Kết nối với Hệ thống của Tổng công ty Bưu điện Việt Nam (VNPOST) thông qua Nền tảng tích hợp, chia sẻ dữ liệu quốc gia (NGSP).

Bên cạnh việc tiếp nhận, xử lý phản ánh kiến nghị của tổ chức, cá nhân trên Cổng DVCQG, từ nhiều năm nay NHNN cũng triển khai Báo cáo đánh giá chất lượng CCHC, từ đó giải quyết kịp thời các vấn đề vướng mắc, phát sinh, cũng như đổi mới nâng cao chất lượng CCHC hàng năm.

Đến vai trò điều hướng hiện đại hóa

Phó Thống đốc Thường trực Đào Minh Tú cho biết, theo kinh nghiệm quốc tế sự phát triển nhanh và mạnh của các TCTD chủ yếu là do áp dụng công nghệ hiện đại kịp thời thay thế hoạt động thủ công truyền thống. Đây cũng là lý do ở góc độ quản lý nhà nước, Ngân hàng Nhà nước thấy rằng cần phải có sự chỉ đạo thống nhất trong định hướng phát triển công nghệ của toàn Ngành thay vì xu hướng phát triển tự do trước đây.

Vì thế ngoài những chương trình cứng, chương trình chung của Ngân hàng Nhà nước, các NHTM cùng chủ động đổi mới hoạt động của mình theo định hướng của Ngân hàng Nhà nước, tạo sự đồng bộ trong phối hợp, kết nối và giao dịch.

Kết quả của sự thống nhất trong định hướng phát triển công nghệ có thể nhìn rõ nét qua việc hình thành nên một mạng lưới thanh toán “xương sống” phủ khắp toàn quốc, đáp ứng yêu cầu thanh toán nhanh, an toàn và tin cậy của nền kinh tế, gia tăng vòng quay của đồng tiền, nâng cao hiệu quả sử dụng các nguồn vốn và đẩy mạnh lưu thông hàng hóa, dịch vụ ngay cả trong bối cảnh dịch COVID-19 vừa qua.

Hiện đại hóa toàn Ngành, áp dụng công nghệ tiên tiến đã tạo ra lực đẩy chung, góp phần chuẩn hóa các hoạt động hành chính, dịch vụ, tiết giảm chi phí, quan trọng hơn là liên thông, liên kết trong vận hành các hoạt động của toàn ngành Ngân hàng hướng tới Chính phủ số.

Đây cũng là nền tảng để Ngân hàng Nhà nước hòa mình trong việc thực hiện chỉ đạo CCHC của Chính phủ, đặc biệt là việc thực hiện Nghị quyết 02/NQ-CP hàng năm và Nghị quyết 131/NQ-CP năm 2022, chủ động phối hợp sâu rộng đối với các bộ, ngành, địa phương trong việc tạo ra một môi trường thuận lợi cho cải cách.

Như việc Ngân hàng Nhà nước cùng hệ thống các TCTD tiên phong đồng hành và hỗ trợ Bộ Tài chính trong công cuộc CCHC, cải thiện môi trường kinh doanh từ hơn chục năm trước, góp phần đưa tổng số thu ngân sách điện tử của Tổng cục Hải quan lên 98% tổng thu năm 2022. Với ngành Thuế, bên cạnh việc tiếp tục duy trì cung cấp dịch vụ khai, nộp, hoàn thuế điện tử đối với doanh nghiệp đạt trên 99,9%, tiếp tục việc vận hành ứng dụng Etax Mobile tạo điều kiện thuận lợi hơn cho người nộp thuế đăng ký tài khoản giao dịch điện tử trực tuyến và nộp thuế điện tử tại nhiều ngân hàng...

Cổng DVCQG được triển khai vận hành trên nền tảng thanh toán đã kết nối với 4 ngân hàng (Vietcombank, VietinBank, Agribank, BIDV), cùng các trung gian thanh toán cho phép cá nhân, tổ chức có thể thực hiện thanh toán không dùng tiền mặt từ tài khoản của 43 ngân hàng đối với dịch vụ tại 12 bộ, ngành và 51/63 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương. Hiện Ngân hàng Nhà nước đang chủ trì, phối hợp với Bộ Thông tin và Truyền thông, Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Y tế và các bộ, ngành, địa phương thúc đẩy triển khai thanh toán số, thanh toán không dùng tiền mặt. Ngân hàng Nhà nước đang tích cực phối hợp với Bộ Công an triển khai Đề án 06 về phát triển ứng dụng dữ liệu về dân cư, định danh và xác thực điện tử phục vụ chuyển đổi số quốc gia giai đoạn 2022 - 2025, tầm nhìn đến năm 2030.

Sự chủ động đồng hành cùng các địa phương trong CCHC, thực hiện chính quyền điện tử của các TCTD như VietinBank, Vietcombank với việc cung cấp giải pháp thanh toán cho các dịch vụ công, chi trả các khoản trợ cấp xã hội cũng đang đẩy nhanh tiến trình Chính phủ số. Hiện, VietinBank đang phối hợp với Cục Cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội, Bộ Công an triển khai chiến dịch mở tài khoản an sinh cho công dân thực hiện định danh điện tử thông qua cơ quan công an.

Phó Thống đốc Thường trực Đào Minh Tú - Thủ trưởng hành chính Cơ quan Ngân hàng Nhà nước Trung ương cho biết: "Hiện đại hóa ngân hàng thông qua việc ứng dụng nhanh, hiệu quả các thành tựu CNTT, đặc biệt là CMCN 4.0 luôn được Ngân hàng Nhà nước xác định là trọng tâm trong các kế hoạch, nhiệm vụ CCHC. Ứng dụng công nghệ được xác định vừa là yêu cầu, vừa là giải pháp quan trọng nhất để thực hiện các mục tiêu, nội dung tiến trình cải cách của Ngân hàng Nhà nước cũng như hệ thống các TCTD để đi tắt đón đầu, rút ngắn khoảng cách phát triển so với các nước tiên tiến trong khu vực và trên thế giới".

Trên tinh thần đó, trong năm 2023 và những năm tới, Ngân hàng Nhà nước sẽ tiếp tục đổi mới và ứng dụng công nghệ nhằm nâng cao hiệu quả chỉ đạo điều hành, đồng thời cắt giảm, đơn giản hóa quy định TTHC, điều kiện kinh doanh theo chỉ đạo của Chính phủ tại Nghị quyết số 131/NQ-CP của Chính phủ về đẩy mạnh cải cách TTHC và hiện đại hóa phương thức chỉ đạo, điều hành phục vụ người dân, doanh nghiệp. Trong đó lấy người dân, doanh nghiệp là trung tâm, là chủ thể và là mục tiêu, động lực; lấy sự hài lòng và lợi ích của người dân, doanh nghiệp để đánh giá hiệu quả công cuộc CCHC của Ngân hàng Nhà nước.

P.V