Đồng Yên tiếp tục giảm giá có thể là một đòn giáng mạnh vào Nhật Bản, chú ý đổ dồn vào Ngân hàng Trung ương
Sự suy yếu gần đây của đồng Yên có thể không nhanh như năm ngoái khi đồng tiền này mất khoảng 20% giá trị so với đồng USD, nhưng việc triển vọng đồng Yên duy trì lâu hơn ở mức hiện tại đã là một lý do đáng báo động cho các doanh nghiệp và người tiêu dùng Nhật.
Đồng Yên đang nằm trong vùng 143 Yên/USD, khác xa so với mức kỳ vọng mà các công ty lớn của Nhật Bản kỳ vọng ở cặp tiền tệ này, khoảng 130 Yên/USD trong năm kinh doanh hiện tại đến tháng 3 năm sau. Đồng Euro cũng đã đạt mức cao nhất trong 15 năm so với đồng Yên khi ở mức gần 157 Yên/Euro.
Trong khi các nhà chức trách Nhật Bản cho biết họ đang theo dõi chặt chẽ diễn biến ngoại hối do tầm quan trọng của các động thái tiền tệ ổn định phản ánh các nguyên tắc cơ bản của nền kinh tế, thì sự suy yếu gần đây của đồng Yên phần lớn là do sự khác biệt trong chính sách tiền tệ giữa Nhật Bản và các nước đồng cấp ở Mỹ và châu Âu.
Thống đốc Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BOJ) Kazuo Ueda đã giữ quan điểm trung lập về việc đồng Yên giảm giá gần đây, gọi đó là "tích cực đối với một số lĩnh vực nhưng tiêu cực đối với những lĩnh vực khác."
Tuy nhiên, người tiêu dùng đang cảm thấy những tác động trễ của việc đồng Yên giảm giá mạnh kể từ năm ngoái, khi các công ty tiếp tục chuyển chi phí nhập khẩu cao hơn cho người tiêu dùng và ông Ueda đã thừa nhận, giá cả tăng cao là "gánh nặng lớn" đối với các hộ gia đình.
Đồng Yên giảm giá có thể không nhanh như khi chính quyền Nhật Bản can thiệp vào cuối năm 2022, nhưng các nhà phân tích cho rằng xu hướng yếu có thể sẽ tiếp tục trong những tháng tới, ít nhất là cho đến khi thị trường tài chính tin rằng Ngân hàng Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) và Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) sẽ tạm dừng tăng lãi suất.
Một số người cho rằng đồng Yên yếu hơn có thể khiến BOJ phải điều chỉnh chính sách tiền tệ nếu lạm phát của quốc gia này trở nên nghiêm trọng hơn.
"Hiện giờ, đồng Yên dự kiến sẽ duy trì ở mức hiện tại so với hai đồng tiền còn lại (Euro và USD), và phải đến tháng 10 hoặc muộn hơn, chúng ta mới thấy xu hướng đảo ngược và đồng Yên sẽ tăng giá ", Koji Fukaya, thành viên của công ty tư vấn Market Risk Advisory Co. nhận định.
Ông nói thêm: “Việc đồng USD duy trì quanh mức 140 Yên/USD đã khiến nhiều công ty Nhật Bản đau đầu, đặc biệt là các nhà nhập khẩu. Lạm phát có thể chậm lại, nhưng mức giá tương đối sẽ cao và đây là một đòn giáng nặng nề đối với các hộ gia đình."
Theo công ty nghiên cứu Teikoku Databank, các công ty Nhật Bản kỳ vọng đồng USD sẽ ở mức trung bình 127,61 Yên/USD trong năm tài khóa 2023.
Trong cuộc khảo sát kinh doanh hàng quý của BOJ tiến hành trên khoảng 9.200 công ty trong tháng 3 vừa qua, tỷ giá giả định cho cặp USD-Yên là 131,72 Yên/USD và đồng Euro-Yên là 138,29 Yên/Euro.
Cho đến nay, thị trường vẫn đang lạc quan. Nhật Bản đã chứng kiến giá cổ phiếu tăng lên mức chưa từng thấy trong ba thập kỷ và đồng yên yếu đi, những hiện tượng này là nhờ sự hỗ trợ bởi chính sách lãi suất cực thấp của BOJ.
“Nhật Bản là nền kinh tế phát triển ít bị ảnh hưởng bởi những cơn gió ngược với sự hồi sinh của du lịch trong nước và tác động tiêu cực của COVID-19 khá hạn chế,” Fukaya nói. “Tuy nhiên, tâm lý chấp nhận rủi ro được thấy gần đây sẽ không kéo dài trong trung hạn.”
Các nhà xuất khẩu có xu hướng là người hưởng lợi chính khi đồng Yên yếu làm tăng lợi nhuận ở nước ngoài của họ tính theo đồng Yên. Ngược lại, các nhà nhập khẩu phải gánh chi phí cao hơn khi đồng Yên yếu đi.
Xung đột Nga - Ukraine và sự phục hồi kinh tế toàn cầu sau cú sốc COVID-19 đồng nghĩa với việc chi phí nhiên liệu cao hơn. Thêm vào những khó khăn của một Nhật Bản nghèo tài nguyên là sự mất giá gần đây của đồng Yên.
Yoshimasa Maruyama, nhà kinh tế trưởng tại SMBC Nikko Securities Inc, cho biết: "Có quan điểm cho rằng Nhật Bản chấp nhận đồng Yên yếu hơn một phần vì điều đó giúp thúc đẩy chứng khoán. Nhưng có một logic không thể phủ nhận rằng gánh nặng chi phí cao hơn sẽ siết chặt toàn bộ nền kinh tế".
"Lập trường chính sách của FED (tiếp tục tăng lãi suất cao hơn) có thể giữ đà cho đồng Yên yếu đi. Với suy nghĩ đó, chúng ta nên đề phòng việc hủy bỏ kiểm soát đường cong lợi suất vào tháng 7 khi BOJ công bố báo cáo triển vọng hàng quý và có khả năng sẽ điều chỉnh tăng dự báo lạm phát," ông Maruyama nói thêm.
Lạm phát tiêu dùng cao hơn nhiều so với mục tiêu 2% của BOJ trong tháng thứ 14 liên tiếp, song BOJ dưới thời Thống đốc Ueda, người mới nhậm chức tháng 4 vừa qua, đã nhiều lần bác bỏ suy đoán về việc sớm quay trở lại kích thích tiền tệ vì lạm phát dự kiến chậm lại.
Tuy nhiên, một thành viên hội đồng quản trị của BOJ cho biết trong khi việc chờ đợi "thêm một chút" là thích hợp, thì thời điểm đã chín muồi để xem xét sửa đổi chương trình kiểm soát đường cong lợi suất do điều này đã cản trở hoạt động của thị trường, theo biên bản cuộc họp chính sách của BOJ trong tháng Tư.
BOJ đặt lãi suất ngắn hạn ở mức âm 0,1% và định hướng lợi suất trái phiếu chính phủ kỳ hạn 10 năm trong khoảng 0%, với mức trần 0,5%.
Daiju Aoki, Giám đốc đầu tư tại UBS SuMi TRUST Wealth Management cho biết: “Bất kỳ sự suy yếu nhanh chóng nào của đồng Yên, chẳng hạn như về mức 145 (so với USD) trong ngắn hạn, có thể kích hoạt một sự điều chỉnh chính sách sớm vì BOJ ủng hộ việc đồng Yên ổn định song song với các nguyên tắc cơ bản”.
Nhật Bản đã can thiệp thị trường tiền tệ sau khi đồng Yên vượt ngưỡng 145 Yên/USD vào tháng 9 năm ngoái. BOJ đã thực hiện 3 hoạt động mua vào USD vào tháng 9 và tháng 10/2022, chi hơn 9 nghìn tỷ Yên (62,6 tỷ USD).
Khi đồng Yên yếu cũng làm giảm thặng dư tài khoản vãng lai, Nhật Bản đã không còn nằm trong danh sách giám sát thao túng tiền tệ của Mỹ nhằm giám sát các đối tác thương mại về các hoạt động ngoại hối có khả năng không công bằng lần đầu tiên kể từ năm 2016.
(Nguồn: Kyodo.net)