Thị trường trái phiếu doanh nghiệp quý II: Ảm đạm

Chỉ có 8.736 tỷ đồng TPDN được phát hành trong quý II, giảm 92,4% so với cùng kỳ

Theo số liệu tổng hợp của CTCK VNDIRECT, trong quý II/2023 có 12 đợt phát hành TPDN trong nước thành công với tổng giá trị phát hành đạt khoảng 8.736 tỷ đồng, lần lượt giảm 69,2% so với quý I/2023 và 92,4% so với cùng kỳ. Trong đó có 11 đợt phát hành riêng lẻ với tổng giá trị phát hành là 6.736 tỷ đồng, chiếm 77,1% tổng giá trị phát hành và 1 đợt phát hành ra công chúng với giá trị phát hành là 2.000 tỷ đồng, chiếm 22,9% tổng giá trị phát hành (số liệu của được tổng hợp đến ngày 26/6/2023).

Lũy kế 6 tháng đầu năm 2023, tổng giá trị phát hành đạt khoảng 38.142 tỷ đồng, giảm 79,1% so với cùng kỳ, trong đó tổng giá trị các đợt phát hành riêng lẻ đạt 32.242 tỷ đồng, giảm 81,6% so với cùng kỳ, tổng giá trị phát hành công chúng đạt 5.900 tỷ đồng, giảm 15,9% so với cùng kỳ.

Bất động sản là nhóm ngành có tỷ trọng phát hành TPDN lớn nhất trong quý II/2023 khi chiếm hơn 33,4% tổng giá trị phát hành, theo sau là nhóm tập đoàn đa ngành và nhóm vận tải - logistics với tỷ lệ phát hành chiếm lần lượt là 22,9% và 10,3%.

Các doanh nghiệp có giá trị phát hành riêng lẻ lớn nhất trong quý II/2023 bao gồm: Công ty TNHH Khai thác chế biến khoáng sản Núi Pháo phát hành 2.600 tỷ đồng trái phiếu với lãi suất 9%/năm kỳ hạn 60 tháng, Công ty TNHH Phát triển Kinh doanh xây dựng 3 phát hành 2.250 tỷ đồng trái phiếu với lãi suất 14%/năm kỳ hạn 60 tháng.

Trong khi đó, Tập đoàn Masan là doanh nghiệp duy nhất phát hành ra công chúng trong quý II/2023, với tổng giá trị phát hành thành công là 2.000 tỷ đồng, kỳ hạn 5 năm theo lãi suất thả nổi (lãi suất thả nổi được tính theo lãi suất huy động 12 tháng trung bình của 4 NHTM Nhà nước cộng thêm 4%).

Sau một số đợt phát hành có giá trị cao bất ngờ trong tháng 3 (thời điểm ngay sau khi Nghị định số 08/2023/NĐ-CP được ban hành), hoạt động phát hành riêng lẻ trong quý II/2023 lại rơi vào tình trạng ảm đạm.

“Chúng tôi cho rằng, trong bối cảnh vẫn còn nhiều tổ chức phát hành vẫn đang khó khăn trong hoạt động kinh doanh, khó khăn về dòng tiền và tiếp tục chậm thanh toán các khoản nợ trái phiếu đến hạn đã khiến các nhà đầu tư còn nhiều nghi ngại và chưa có niềm tin trở lại với thị trường là nguyên nhân chính khiến hoạt động phát hành TPDN vẫn ảm đạm trong quý II/2023”, chuyên gia VNDIRECT lý giải.

Ngân hàng gia tăng mua lại trái phiếu trước hạn

Cũng theo thống kê của VNDIRECT, tổng giá trị TPDN được mua lại trước hạn trong quý II/2023 đạt hơn 62.535 tỷ đồng, tăng 76,8% so với quý I/2023 và tăng 4,9% so với cùng kỳ. Tốc độ mua lại TPDN trước hạn có xu hướng tăng mạnh kể từ tháng 5.

Theo các chuyên gia, giá trị TPDN mua lại trước hạn tăng mạnh trong quý II/2023 đến từ hoạt động mua lại trước hạn của nhóm ngân hàng. Trong quý II, nhóm ngân hàng đã mua lại tổng cộng 39.842 tỷ đổng TPDN trước hạn, chiếm 63,7% tổng giá trị TPDN được mua lại trước hạn trong quý II/2023, trong khi trong quý I/2023 nhóm này chỉ mua lại trước hạn 330 tỷ đồng.

“Chúng tôi cho rằng nhu cầu tín dụng yếu trong những tháng đầu năm cùng với mặt bằng lãi suất huy động đã giảm mạnh và thanh khoản hệ thống ngân hàng dồi dào là điều kiện và động lực để các ngân hàng thực hiện mua lại trước hạn các lô trái phiếu phát hành riêng lẻ của mình”, chuyên gia VNDIRECT đánh giá.

Các ngân hàng đã mua lại nhiều nhất TPDN trước hạn trong quý II gồm: TPBank đã mua lại 5.500 tỷ đồng, OCB đã mua lại 5.500 tỷ đồng, MSB đã mua lại 5.000 tỷ đồng, BIDV mua lại 4.792 tỷ đồng, Techcombank đã mua lại 4.500 tỷ đồng...

Nhiều doanh nghiệp đạt được thoả thuận gia hạn kỳ hạn

Theo quan sát, kể từ khi Nghị định 08 được ban hành cho đến nay, hoạt động đàm phán gia hạn kỳ hạn trái phiếu giữa các tổ chức phát hành và các trái chủ đã diễn ra sôi động. Tính đến ngày 26/6 đã có hơn 30 tổ chức phát hành đã đạt được thỏa thuận gia hạn kỳ hạn trái phiếu với các trái chủ và đã có báo cáo chính thức lên HNX.

Tổng giá trị trái phiếu đã được gia hạn kỳ hạn là hơn 42.000 tỷ đồng. Thời gian gia hạn của các lô trái phiếu đã được gia hạn đa dạng từ 1 – 24 tháng. Trong khi lãi suất trái phiếu được tính trong khoảng thời gian trái phiếu được gia hạn phần lớn cũng được thỏa thuận tăng so với lãi suất ban đầu của trái phiếu, với mức tăng từ 0,5 - 3% tùy theo khoảng thời gian gia hạn của trái phiếu.

“

Hoạt động đàm phán gia hạn kỳ hạn trái phiếu sẽ tiếp tục diễn ra sôi động trong quý III/2023. Áp lực TPDN đáo hạn vẫn đang gia tăng trong 2 quý cuối năm nay.

Những tổ chức phát hành đã đạt được thỏa thuận gia hạn kỳ hạn với lượng trái phiếu có giá trị lớn có thể kể đến: CTCP Địa Ốc Phú Long đã đạt được thỏa thuận gia hạn 12 lô trái phiếu có tổng giá trị là 14.000 tỷ đồng, với thời gian gia hạn đều là 2 năm; CTCP Tập đoàn Sovico đã đạt được thỏa thuận gia hạn 52 lô trái phiếu có tổng giá trị khoảng 9.600 tỷ đồng, với thời gian gia hạn đều là 2 năm. CTCP Sovico – đã đạt được thỏa thuận gia hạn 6 lô trái phiếu có tổng giá trị 3.000 tỷ đồng, với thời gian gia hạn đều là 2 năm.

Ngoài ra, CTCP Tập đoàn Đầu tư Địa ốc Nova (Novaland) đã đạt được thỏa thuận gia hạn 3 lô trái phiếu có tổng giá trị khoảng 2.750 tỷ đồng, với thời gian gia hạn từ 12 – 24 tháng. CTCP Hưng Thịnh Land đã đạt được thỏa thuận gia hạn 3 lô trái phiếu có tổng giá trị khoảng 1.200 tỷ đồng, với thời gian gia hạn từ 6-7 tháng.

Trong bối cảnh nhiều tổ chức phát hành vẫn đang khó khăn trong hoạt động kinh doanh và khó khăn về dòng tiền, nhiều tổ chức phát hành đã lựa chọn giải pháp đàm phán với các trái chủ để gia hạn thời hạn các trái phiếu sắp đến hạn để có thêm thời gian phục hồi sản xuất kinh doanh cũng như tạo ra đủ dòng tiền để thanh toán cho các khoản nợ trái phiếu của mình. Mặc dù giải pháp này có thể khiến họ phải gia tăng thêm chi phí tài chính trong tương lai.

Mặt khác, danh sách các doanh nghiệp chậm thanh toán các nghĩa vụ nợ trái phiếu vẫn tiếp tục tăng lên. Tính đến ngày 26/6/2023, có khoảng 59 doanh nghiệp nằm trong danh sách chậm nghĩa vụ thanh toán lãi hoặc nợ gốc TPDN theo thông báo của HNX. Chúng tôi ước tính, tổng dư nợ TPDN của các DN này vào khoảng 159.500 tỷ đồng, chiếm khoảng 14,6% dư nợ TPDN toàn thị trường. Khoảng hơn 43.800 tỷ đồng TPDN của các doanh nghiệp trong danh sách sẽ đáo hạn trong năm 2023, chiếm khoảng 19,6% tổng giá trị đáo hạn toàn thị trường cả năm.

Trước tình hình hiện nay, VNDIRECT cho rằng, hoạt động đàm phán gia hạn kỳ hạn trái phiếu sẽ tiếp tục diễn ra sôi động trong quý III/2023. Áp lực TPDN đáo hạn vẫn đang gia tăng trong 2 quý cuối năm nay.

Trong năm 2023, ước tính giá trị đáo hạn TPDN vào khoảng 223.400 tỷ đồng (tăng 45,6% so với cùng kỳ). Trong quý III/2023 sẽ có khoảng hơn 75.900 tỷ đồng TPDN đáo hạn (tăng 14,9% so với quý II/2023). Nhóm bất động sản là nhóm có tỷ trọng lớn nhất chiếm gần 43,6% tổng giá trị đáo hạn, đứng thứ 2 là nhóm tài chính – ngân hàng với tỷ lệ chiếm 30% tổng giá trị đáo hạn.

Quỳnh Lê