Năm 2024, Chính phủ dự kiến vay gần 680.000 tỷ đồng bù đắp bội chi

Trong báo cáo, Chính phủ dự báo về tình hình thế giới, khu vực năm 2024, tiếp tục có biến động phức tạp. Lạm phát có xu hướng chậm lại nhưng vẫn cao hơn mục tiêu tại nhiều nước; các nền kinh tế tiếp tục chính sách tiền tệ thắt chặt để kiềm chế lạm phát. Trong nước, Việt Nam có nhiều triển vọng cải thiện tốc độ tăng trưởng kinh tế thông qua thúc đẩy đầu tư công, tiêu dùng, du lịch, tận dụng xu hướng chuyển dịch dòng vốn đầu tư nước ngoài...

Tuy nhiên, báo cáo cũng chỉ ra, với mức độ hội nhập và độ mở của nền kinh tế lớn, trước những bất ổn, rủi ro khó đoán định, dự báo nước ta tiếp tục đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức. Vì vậy, việc đạt mục tiêu tăng trưởng kinh tế, đảm bảo cân đối về năng lượng, thực hiện các cam kết quốc tế về phát thải ròng, tăng trưởng xanh là thách thức.

Năm 2023, nợ công nằm trong ngưỡng cảnh báo an toàn

Về tình hình nợ công năm 2023, báo cáo cho biết, Quốc hội phê chuẩn tổng mức vay của ngân sách trung ương là 621.015 tỷ đồng, trong đó vay để bù đắp bội chi ngân sách trung ương là 430.500 tỷ đồng (bằng 4,18% GDP), vay để trả nợ gốc ngân sách trung ương là 190.515 tỷ đồng. Bên cạnh đó, Chính phủ phê duyệt vay về cho vay lại vốn vay ODA, ưu đãi nước ngoài của Chính phủ là 23.394 tỷ đồng.

Trên cơ sở thực hiện 9 tháng đầu năm, Chính phủ dự kiến nhu cầu huy động cả năm 2023 ước đạt 604.379 tỷ đồng (bằng 93,8% kế hoạch), trong đó vay về cho vay lại là 14.626 tỷ đồng (62,5% kế hoạch). Dự kiến, vay trong nước sẽ huy động khoảng 547.085 tỷ đồng, chủ yếu qua phát hành trái phiếu chính phủ (TPCP).

Kỳ hạn phát hành TPCP bình quân đạt mức 12,6 năm, cao hơn mục tiêu Quốc hội đề ra là từ 9-11 năm theo Nghị quyết số 23/2021/QH15 ngày 28/7/2021. Kỳ hạn còn lại bình quân của danh mục TPCP là 9 năm, giảm 0,14 năm so với năm 2022; lãi suất phát hành bình quân là 3,7-4%/năm, tăng 0,22-0,52 điểm phần trăm so với năm 2022 (3,48%/năm).

Báo cáo nêu rõ, tổng trả nợ của Chính phủ trong năm 2023 ước đạt 311.537 tỷ đồng, trong đó trả nợ trực tiếp vào khoảng 279.742 tỷ đồng, bằng 95,3% dự toán; trả nợ vay nước ngoài về cho vay lại ước khoảng 31.795 tỷ đồng, bằng 93,8% kế hoạch.

Đối với việc huy động vốn, tổng nhu cầu vay của Chính phủ năm 2024 là 676.057 tỷ đồng. Bao gồm, vay bù đắp bội chi ngân sách trung ương là 372.900 tỷ đồng; vay để trả nợ gốc của ngân sách trung ương khoảng 287.034 tỷ đồng; vay về cho vay lại là 16.123 tỷ đồng. Nguồn huy động kết hợp linh hoạt các công cụ phát hành trái phiếu chính phủ, vay ODA, vay ưu đãi nước ngoài và trong trường hợp cần thiết sẽ huy động từ các nguồn tài chính hợp pháp khác.

Căn cứ danh mục nợ Chính phủ hiện hành, nhiệm vụ huy động vốn vay của Chính phủ năm 2024, Chính phủ dự kiến nghĩa vụ trả nợ trực tiếp của Chính phủ khoảng 395.874 tỷ đồng, trong đó trả nợ gốc khoảng 287.034 tỷ đồng và trả nợ lãi khoảng 108.840 tỷ đồng.

Nghĩa vụ trả nợ vay về cho vay lại khoảng 58.245 tỷ đồng (trả gốc khoảng 50.502 tỷ đồng, trả lãi khoảng 7.743 tỷ đồng).

Bên cạnh đó, dự kiến đến cuối năm 2024, chỉ tiêu trả nợ trực tiếp của Chính phủ so với thu ngân sách nhà nước đảm bảo trong mức trần 25% Quốc hội phê duyệt tại Nghị quyết 23/2021/QH15.

Đặc biệt, trong trường hợp tăng trưởng GDP tích cực đạt chỉ tiêu Quốc hội giao, dự báo đến cuối năm 2024, dư nợ công khoảng 39-40% GDP, nợ Chính phủ khoảng 37-38% GDP, nợ nước ngoài của quốc gia khoảng 38-39% GDP; nghĩa vụ trả nợ trực tiếp của Chính phủ so với thu ngân sách nhà nước khoảng 24-25%.

Về tình hình vay, trả nợ nước ngoài của quốc gia, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam có đánh giá cho rằng, dự kiến thực hiện hạn mức vay thương mại nước ngoài của doanh nghiệp, tổ chức tín dụng theo phương thức tự vay tự trả năm 2023 bằng 100% hạn mức được Thủ tướng phê duyệt. Theo đó, ước thực hiện hạn mức vay thương mại nước ngoài trung, dài hạn đạt 7.500 triệu USD, dư nợ vay ngắn hạn tăng khoảng 20% so với cuối năm 2022.

Đến cuối năm 2023, dư nợ nước ngoài của Việt Nam so với GDP dự kiến khoảng 37-38% GDP, đảm bảo mục tiêu trong phạm vi mức trần nợ nước ngoài của quốc gia 50% GDP được Quốc hội phê duyệt. Quy mô vay nước ngoài của doanh nghiệp, tổ chức tín dụng theo phương thức tự vay, tự trả chiếm khoảng 26-27% GDP.

Chỉ tiêu trả nợ nước ngoài của quốc gia so với kim ngạch xuất khẩu hàng hóa, dịch vụ năm 2023 (không bao gồm nghĩa vụ trả nợ gốc ngắn hạn dưới 12 tháng) dự kiến đạt 7-8%, đảm bảo trong giới hạn 25% mà Quốc hội cho phép.

Chính phủ dự kiến các chỉ tiêu nợ đến cuối năm 2023 nằm trong giới hạn trần và ngưỡng cảnh báo an toàn do Quốc hội đưa ra. Cụ thể, nợ công/GDP ước thực hiện 39-40%. Nợ Chính phủ/GDP 36-37%; nợ nước ngoài của quốc gia/GDP 37-38%.

Nghĩa vụ trả nợ trực tiếp của Chính phủ/thu ngân sách nhà nước là 20-21%, nghĩa vụ trả nợ nước ngoài của quốc gia/kim ngạch xuất khẩu đạt 7-8%.

Năm 2024 cần vay thêm gần 680.000 tỉ đồng bù đắp bội chi

Báo cáo cho biết, theo mục tiêu của Quốc hội và các chỉ tiêu kinh tế vĩ mô chủ yếu về tình hình kinh tế - xã hội, ngân sách nhà nước năm 2023, kế hoạch năm 2024 của Chính phủ trình cấp có thẩm quyền, dự kiến mục tiêu tăng trưởng kinh tế của Việt Nam năm 2024 khoảng 6-6,5%.

Trên cơ sở đó, Chính phủ dự toán thu ngân sách nhà nước năm 2024 là 1.650 nghìn tỉ đồng, bội chi ngân sách khoảng 3,6% GDP, dự kiến các khoản vay là khoảng 676.057 tỉ đồng để bù đắp bội chi ngân sách trung ương và trả nợ gốc, vay về cho vay lại.

Về huy động vốn, Chính phủ cho hay, tổng nhu cầu vay của Chính phủ năm 2024 là 676.057 tỷ đồng. Bao gồm, vay bù đắp bội chi ngân sách Trung ương là 372.900 tỷ đồng; vay để trả nợ gốc của ngân sách Trung ương khoảng 287.034 tỷ đồng; vay về cho vay lại là 16.123 tỷ đồng. Nguồn huy động chủ yếu là phát hành trái phiếu, vay ODA và ưu đãi nước ngoài. Trường hợp cần thiết Chính phủ cho biết sẽ huy động từ các nguồn tài chính hợp pháp khác.

Căn cứ danh mục nợ Chính phủ hiện hành, nhiệm vụ huy động vốn vay của Chính phủ năm 2024, Chính phủ dự kiến nghĩa vụ trả nợ trực tiếp của Chính phủ khoảng 395.874 tỷ đồng. Trong đó trả nợ gốc khoảng 287.034 tỷ đồng và trả nợ lãi khoảng 108.840 tỷ đồng. Nghĩa vụ trả nợ vay về cho vay lại khoảng 58.245 tỷ đồng (trả gốc khoảng 50.502 tỷ đồng, trả lãi khoảng 7.743 tỷ đồng).

Dự kiến đến cuối năm 2024, chỉ tiêu trả nợ trực tiếp của Chính phủ so với thu ngân sách Nhà nước đảm bảo trong mức trần 25% Quốc hội phê duyệt tại Nghị quyết 23/2021/QH15.

Theo Chính phủ, trong trường hợp tăng trưởng GDP tích cực đạt chỉ tiêu Quốc hội giao, dự báo đến cuối năm 2024, dư nợ công khoảng 39 - 40% GDP, nợ Chính phủ khoảng 37 - 38% GDP, nợ nước ngoài của quốc gia khoảng 38 - 39% GDP; nghĩa vụ trả nợ trực tiếp của Chính phủ so với thu ngân sách Nhà nước khoảng 24 - 25%, đảm bảo trong mức trần, ngưỡng được Quốc hội cho phép.

Minh Đức