Bộ Công Thương: Giá điện sinh hoạt đang bù chéo cho sản xuất, không phản ánh kịp thời chi phí
Theo Bộ Công Thương, giá bán điện cho hộ sản xuất đang thấp hơn giá phản ánh chi phí, tồn tại việc bù chéo giữa các nhóm khách hàng sử dụng điện ở các mức độ khác nhau.
Bộ Công Thương mới có văn bản báo cáo việc thực hiện Nghị quyết của Quốc hội về giám sát chuyên đề, chất vấn gửi các Đại biểu Quốc hội, giải trình một số vấn đề liên quan.
Văn bản do Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên ký nêu nhiều vấn đề liên quan đến điều hành giá điện.
Văn bản của Bộ Công Thương nêu, Quyết định số 28/2014/QĐ-TTg ngày 07/4/2014 của Thủ tướng Chính phủ về cơ cấu biểu giá bán lẻ điện được ban hành từ cách đây 9 năm. Trong thời gian gần đây, do có sự thay đổi về cơ cấu sử dụng điện nên giá bán điện cho các nhóm khách hàng sử dụng điện không phản ánh kịp thời chi phí sản xuất mà các nhóm khách hàng sử dụng điện gây ra cho hệ thống.
Theo đó, giá bán điện cho hộ sản xuất đang thấp hơn giá phản ánh chi phí, điều này ảnh hưởng đến mục tiêu sử dụng điện hiệu quả và tiết kiệm, các doanh nghiệp không có động lực đổi mới công nghệ, điều chỉnh tổ chức sản xuất, đặc biệt là khi hộ tiêu dùng này chiếm tỷ trọng lớn trong phụ tải của hệ thống điện hiện nay. Điều này nghĩa là vẫn tồn tại việc bù chéo giữa các nhóm khách hàng sử dụng điện ở các mức độ khác nhau.
Giải pháp được Bộ Công Thương nêu ra là, cải tiến cơ cấu biểu giá bán lẻ điện sinh hoạt, Bộ đã lựa chọn phương án cải tiến cơ cấu biểu giá bán lẻ điện sinh hoạt theo hướng rút gọn từ 6 bậc xuống 5 bậc; khoảng cách về giá điện giữa các bậc phù hợp với thực tế tiêu thụ của người dân (phương án này được đa số ý kiến đồng ý).
Về việc triển khai Quy hoạch phát triển điện lực Quốc gia, theo Bộ Công Thương, việc triển khai lập, trình duyệt Quy hoạch điện VIII không bị chậm so với yêu cầu. Trên thực tế, ngay sau khi được giao nhiệm vụ, Bộ Công Thương đã khẩn trương triển khai xây dựng và trình Chính phủ đúng thời hạn (thậm chí trước thời hạn cho phép).
Đến tháng 5/2023, Quy hoạch điện VIII mới được phê duyệt là do Dự thảo Quy hoạch phải được cập nhật, điều chỉnh theo cam kết mới của Chính phủ về giảm phát thải, bảo vệ môi trường tại Hội nghị COP 26 và điều chỉnh phù hợp với Quy hoạch Tổng thể quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 (được phê duyệt ngày 09/01/2023).
Bộ Công Thương cho biết, ngày 22/9/2023, Bộ Công Thương đã có Văn bản số 6560/BCT-ĐL lấy ý kiến các địa phương về Kế hoạch thực hiện Quy hoạch điện VIII. Đến nay có 47/63 tỉnh đã có ý kiến.
Ngày 12/10/2023, Bộ Công Thương đã có Tờ trình số 7146/TTr-BCT trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Kế hoạch thực hiện Quy hoạch điện VIII. Hiện nay Bộ Công Thương đang chờ các chỉ đạo mới của Chính phủ.
Về công tác điều tiết điện lực, trong ngắn hạn 5 nhóm giải pháp bao gồm: (i) tập trung đầy đủ nhiên liệu sơ cấp cho phát điện; (ii) có kế hoạch bảo dưỡng, duy tu hợp lý, khắc phục kịp thời sự cố các tổ máy để có thể phát tối đa công suất; (iii) đẩy nhanh tiến độ hoàn thành các công trình trọng điểm (về nguồn và truyền tải); tháo gỡ, huy động tối đa các sản lượng năng lượng tái tạo hiện có; (iv) khẩn trương ban hành cơ chế phát triển năng lượng mặt trời áp mái không nối lưới, cơ chế mua bán điện trực tiếp DPPA; (v) vận động triệt để tiết kiệm điện và làm tốt truyền thông.
Trong dài hạn, 4 nhóm giải pháp được đưa ra là: (i) khẩn trương ban hành kế hoạch thực hiện Quy hoạch điện VIII; (ii) khẩn trương sửa đổi, bổ sung ban hành cơ chế, chính sách liên quan tới giá của các loại hình điện năng, tích cực triển khai chỉ đạo của Chính phủ về phát triển thị trường điện cạnh tranh (Luật Điện lực và Quyết định 63/2013/QĐ-TTg ngày 08/11/2013); (iii) sửa đổi Luật Điện lực (có chương về năng lượng tái tạo) và cơ chế chính sách về phát triển điện gió ngoài khơi,…(iv) hoàn thiện thể chế, chính sách nhằm huy động các nguồn lực trong và ngoài nước để đầu tư phát triển hạ tầng, công nghệ trong lĩnh vực năng lượng nói chung, ngành điện nói riêng.