Fintech xanh đang tăng tốc tại ASEAN
Theo báo cáo mới đây của Ngân hàng UOB, PwC Singapore và Hiệp hội Fintech Singapore, ở Đông Nam Á và châu Á-Thái Bình Dương (APAC), Fintech xanh đang tăng tốc và phát triển nhờ các quy định liên quan đến khí hậu ngày càng gia tăng. Sự quan tâm của các nhà đầu tư cùng việc áp dụng các biện pháp bền vững trong các doanh nghiệp châu Á cũng ngày càng phổ biến.
Báo cáo Fintech tại ASEAN năm 2023, được công bố vào ngày 16/11, đã cung cấp cái nhìn tổng quan về bối cảnh Fintech của Đông Nam Á, nêu bật các xu hướng mới nổi và những triển vọng trên toàn khu vực trong năm qua.
Theo phiên bản năm nay, tính bền vững và công nghệ tài chính xanh là 2 lĩnh vực đang thu hút sự chú ý trên khắp Đông Nam Á.
Trong 9 tháng đầu năm 2023, các công ty công nghệ xanh và Fintech xanh ở 6 nền kinh tế lớn nhất khu vực, còn được gọi là “ASEAN-6”, đã huy động được tổng vốn đầu tư là 169 triệu USD. Mặc dù con số đó thể hiện sự sụt giảm so với tổng số 300 triệu USD của năm 2022, nhưng vẫn cao hơn 129 triệu USD của năm 2021.
Số tiền tài trợ trung bình cho lĩnh vực này cũng đang có xu hướng tăng lên, cho thấy sự trưởng thành của các lĩnh vực và hoạt động tài trợ đang bùng nổ. Năm 2019, số tiền tài trợ trung bình chỉ ở mức 1,8 triệu USD. Vào tháng 10/2023, số tiền đó đã tăng 4,7 lần, lên mức 8,5 triệu USD.
Lĩnh vực Fintech xanh của ASEAN đang phát triển nhờ các yêu cầu báo cáo khí hậu ngày càng tăng từ các cơ quan quản lý, sau đó là các doanh nghiệp tăng cường áp dụng các biện pháp bền vững.
Nghiên cứu Triển vọng Kinh doanh 2023 (SME và doanh nghiệp lớn) của UOB, khảo sát hơn 4.000 chủ doanh nghiệp và giám đốc điều hành chủ chốt ở ASEAN và Trung Quốc, cho thấy gần một nửa số doanh nghiệp được khảo sát đã thực hiện các hoạt động bền vững. Hơn 50% doanh nghiệp vừa và nhỏ ở Thái Lan và Việt Nam đã áp dụng các thực hành bền vững, trong khi chỉ có 38% doanh nghiệp vừa và nhỏ ở Singapore áp dụng các thực hành này.
Nghiên cứu cũng cho thấy, khoảng 90% doanh nghiệp tin rằng tính bền vững là quan trọng, với lý do danh tiếng được cải thiện, khả năng thu hút các nhà đầu tư và tạo điều kiện hợp tác với các tập đoàn đa quốc gia dễ dàng hơn. Đây là 3 yếu tố thúc đẩy hàng đầu để tiến tới xanh hóa ngành tài chính.
Tính cấp thiết bền vững
Áp lực đang đè nặng lên các ngành công nghiệp nhằm cắt giảm lượng khí thải carbon gây ra hiện tượng nóng lên toàn cầu, dẫn đến việc nâng cao tính bền vững như một ưu tiên nổi bật trong cộng đồng doanh nghiệp.
Điều này đặc biệt phù hợp với Đông Á và Thái Bình Dương, một trong những khu vực dễ bị tổn thương nhất trên thế giới trước tác động liên quan đến khí hậu. Theo Ngân hàng Thế giới (WB), khu vực này bao gồm 13/30 quốc gia dễ bị tổn thương nhất trước tác động của biến đổi khí hậu. Nếu không có hành động phù hợp, khu vực này có thể chứng kiến thêm 7,5 triệu người rơi vào cảnh nghèo đói do tác động của khí hậu vào năm 2030.
Trong bối cảnh đó, nhiều chính phủ ở ASEAN đã bắt đầu khám phá các sáng kiến và quy định tài chính xanh để hỗ trợ các nỗ lực chuyển đổi năng lượng của khu vực. Xu hướng này, kết hợp với quá trình chuyển đổi sang nền kinh tế ít carbon, đã mở đường cho các công ty Fintech xanh tham gia vào phương trình.
Là một phần của báo cáo Fintech tại ASEAN 2023, SFA đã khảo sát hệ sinh thái Fintech xanh và phát triển Bản đồ cảnh quan Fintech xanh và bền vững. Phân tích này đã xác định 6 hạng mục chính dành cho các công ty Fintech xanh ở Singapore. Các công ty khởi nghiệp này hoạt động trên các lĩnh vực như: phân tích dữ liệu, thu thập dữ liệu, dịch vụ carbon, báo cáo, cơ sở hạ tầng và công nghệ quản lý.
Một công ty khởi nghiệp của Singapore được nêu trong báo cáo là STACS, công ty công nghệ và dữ liệu về môi trường, xã hội và quản trị (ESG). Công ty khởi nghiệp này cung cấp ESGpedia, một nền tảng dựa trên Blockchain để tổng hợp, ghi lại và duy trì nguồn gốc của các chứng chỉ và dữ liệu ESG toàn diện, hướng tới tương lai của các công ty thuộc nhiều lĩnh vực khác nhau và các nguồn được xác minh toàn cầu.
Một công ty khởi nghiệp khác được nêu bật trong báo cáo là Doxa, công ty khởi nghiệp Fintech tập hợp người mua, nhà cung cấp và nhà tài trợ trên nền tảng cấp doanh nghiệp có tên Doxa Connex, giúp số hóa quy trình mua sắm từ đầu đến cuối. Tận dụng điện toán đám mây và dịch vụ vi mô, Doxa tập trung vào lĩnh vực xây dựng.
Cuối cùng, Unravel Carbon, một công ty dịch vụ carbon, sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) và khoa học dữ liệu để đơn giản hóa và hợp lý hóa quy trình tính toán và khử cacbon.
Thực trạng Fintech ở ASEAN
Bên cạnh việc tập trung vào sự phát triển của Fintech xanh, báo cáo Fintech tại ASEAN 2023 còn xem xét và đi sâu vào bối cảnh phát triển trong năm 2022 - 2023.
Theo xu hướng toàn cầu, nguồn vốn tài trợ cho Fintech ở ASEAN-6 đã giảm đáng kể vào năm 2023, giảm 75% xuống còn 1,3 tỷ USD trong 9 tháng đầu năm. Tổng số tiền này là mức thấp nhất trong khu vực kể từ năm 2020. Số lượng giao dịch giảm hơn 50%, với quy mô giao dịch trung bình giảm xuống mức trước COVID-19, đạt 13,5 triệu USD.
Vào năm 2023, tỷ trọng của ASEAN-6 trong tổng nguồn tài trợ Fintech giảm 2 điểm phần trăm xuống còn 3%.
Năm nay, Singapore vẫn giữ vị trí dẫn đầu khi huy động được tổng cộng 747 triệu USD, tương đương 59% tổng nguồn tài trợ cho Fintech của ASEAN-6.
Bất chấp sự sụt giảm trong nguồn tài trợ Fintech, báo cáo lưu ý, một số xu hướng đang bắt đầu phát triển, báo hiệu sự phục hồi tiềm năng trong nguồn tài trợ cho Fintech và có thể báo trước một kỷ nguyên chuyển đổi trong quản lý cùng với khả năng tiếp cận dữ liệu tài chính. Những xu hướng này bao gồm tốc độ số hóa nhanh chóng của các ngành công nghiệp truyền thống, sự tiến bộ nhanh chóng về AI và triển khai ngân hàng mở theo từng giai đoạn.