Tôm Việt Nam trước cơ hội cạnh tranh công bằng với các thị trường khác khi xuất vào Mỹ
Tính từ đầu năm đến hết ngày 15/4/2024, kim ngạch xuất khẩu tôm của Việt Nam đạt 818,359 triệu USD, tăng 12,2% so với cùng kỳ năm 2023. Top 3 thị trường đơn lẻ lớn lần lượt là Trung Quốc, Mỹ và Nhật Bản, đáng chú ý, giá trị xuất khẩu tôm sang Trung Quốc và Mỹ đều tăng riêng Nhật Bản giảm.
Giá trung bình nhập khẩu tôm của Mỹ chưa tăng sau 6 tháng
Trong 3,5 tháng đầu năm, xuất khẩu tôm sang Trung Quốc và Hồng Kông đạt giá trị 155,313 triệu USD, tăng 50,7% so với cùng kỳ năm ngoái, chiếm 19% tổng kim ngạch xuất khẩu của cả nước. Thị trường lớn thứ hai là Mỹ với kim ngạch xuất khẩu đạt 143,384 triệu USD, tăng 11,5 % so với cùng kỳ năm trước, chiếm 17,5% tổng kim ngạch xuất khẩu của cả nước. Kế đến là thị trường Nhật Bản với kim ngạch xuất khẩu đạt 121,88 triệu USD, giảm 1,9% so với cùng kỳ và chiếm 14,9% tổng giá trị xuất khẩu.
Thị trường Trung Quốc và Hồng Kông, Mỹ đều tăng trưởng 2 con số, riêng Nhật Bản giảm gần 2%, song điều đáng chú ý là giá bán tôm vào Mỹ trong 6 tháng qua không tăng.
Bà Phùng Thị Kim Thu, Chuyên gia thị trường ngành Tôm Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP) cho biết trong quý I/2024, Mỹ nhập khẩu 182.792 tấn tôm, trị giá 1,4 tỷ USD, tăng 1% về khối lượng nhưng giảm 7% về giá trị so với cùng kỳ năm trước. Tính riêng tháng 3/2024, có 63.495 tấn tôm được thông quan vào Mỹ, trị giá 481,8 triệu USD, tăng 8% về khối lượng, giảm 1% về giá trị so với cùng kỳ năm trước. Giá trung bình là 3,57 USD/pound, giảm 8%, đánh dấu 6 tháng liên tiếp giá tôm nhập khẩu trung bình giảm so với cùng kỳ.
Ấn Độ tiếp tục là nguồn cung tôm lớn nhất vào Mỹ trong 3 tháng đầu năm nay, chiếm 37% thị phần tôm nhập khẩu.
Ecuador tiếp tục đẩy mạnh xuất khẩu tôm sang Mỹ với 56.313 tấn, trị giá 378,8 triệu USD trong quý I/2024; giảm 9% về lượng và 10% về giá trị so với cùng kỳ, nắm giữ 31% thị phần tôm nhập khẩu của Mỹ trong 3 tháng đầu năm.
Indonesia, nguồn cung tôm lớn thứ ba của Mỹ, tiếp tục giảm khi chỉ có 30.916 tấn tôm được thông quan, trị giá 229,4 triệu USD trong 3 tháng đầu năm, giảm 19% về lượng và 27% về giá trị so với cùng kỳ năm trước, giữ 17% thị phần tôm nhập khẩu của thị trường Mỹ.
Nếu được công nhận quy chế kinh tế thị trường, Việt Nam sẽ cạnh tranh công bằng với quốc gia khác
Việt Nam cũng ghi nhận tăng xuất khẩu tôm sang Mỹ trong 3 tháng đầu năm nay. Giá trung bình đạt 4,8 USD/pound, thấp hơn 7% so với tháng 3/2023 nhưng cao hơn 6% so với mức giá 4,52 USD/pound của tháng 2/2024.
“Trong khi chờ kết quả sau quá trình điều tra chống trợ cấp tôm nước ấm đông lạnh của Bộ Thương mại Mỹ (DOC) từ các nguồn cung tôm lớn cho Mỹ là Ấn Độ, Ecuador và Việt Nam, các doanh nghiệp có thể lựa chọn chiến lược tập trung vào sản phẩm chế biến sâu để xuất sang thị trường này, vì các mặt hàng có giá trị gia tăng sẽ ít bị ảnh hưởng từ thử thách cung - cầu. Có thể tập trung xuất sang Mỹ những mặt hàng không vướng thuế như tôm tẩm bột, tôm chiên hoặc những mặt hàng có thuế nhưng bán được giá tốt”, bà Thu nói.
Đêm ngày 8/5/2024, DOC đã tổ chức phiên điều trần trực tuyến liên quan đến xem xét hồ sơ công nhận quy chế kinh tế thị trường của Việt Nam. Tham gia phiên điều trần có đại diện Chính phủ Việt Nam (Bộ Công Thương, Bộ Ngoại giao, Đại sứ quán Việt Nam tại Mỹ) và một số bên liên quan đến vụ việc. Các bên liên quan rất hoan nghênh khi DOC đã tổ chức phiên điều trần. Bởi đây là một bước quan trọng trong quá trình xem xét công nhận quy chế kinh tế thị trường cho Việt Nam.
“Nếu được công nhận quy chế kinh tế thị trường, Việt Nam sẽ bình đẳng với các nước, các nền kinh tế; sẽ là đối tác lớn của Mỹ, cạnh tranh công bằng với quốc gia khác; được đối xử công bằng trong tất cả vấn đề thương mại”, bà Kim Thu khẳng định.
Chính phủ Mỹ dự kiến sẽ đưa ra quyết định về vấn đề trên vào tháng 7/2024. Tính tới ngày 15/4/2024, xuất khẩu tôm Việt Nam sang Mỹ đạt 143 triệu USD, tăng 11% so với cùng kỳ năm ngoái.