Bộ trưởng Bộ Tài chính: Mức nộp thuế TNCN ở Việt Nam cao hơn thu nhập bình quân 2,2 lần, thế giới chỉ dưới 1 lần
Giải thích lý do chưa trình phương án điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc cho biết, thu nhập bình quân nước ta hiện nay là 4,96 triệu đồng. Mức nộp thuế là 11 triệu đồng là cao hơn mức thu nhập bình quân là 2,2 lần, trong khi trên thế giới con số này là dưới 1 lần.
Thảo luận ở hội trường về đánh giá bổ sung kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và ngân sách nhà nước năm 2023; tình hình thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và ngân sách nhà nước những tháng đầu năm 2024; và nhiều nội dung quan trọng khác, đại biểu Nguyễn Thị Thủy - Đoàn ĐBQH tỉnh Bắc Kạn nhận định mức giảm trừ gia cảnh, nhất là mức giảm trừ với người phụ thuộc (4,4 triệu đồng/tháng) là quá lạc hậu và cần được Quốc hội xem xét sửa đổi sớm, mà không nên chờ đến 2 năm (đến năm 2026) mới được thông qua như đề xuất.
Đồng tình với đại biểu Nguyễn Thị Thuỷ, đại biểu Đặng Bích Ngọc - Đoàn ĐBQH tỉnh Hoà Bình cũng cho rằng cần điều chỉnh tăng mức giảm trừ gia cảnh đối với bản thân người nộp thuế chỉ đang ở mức 132 triệu đồng/năm, tương đương 11 triệu đồng/tháng; biểu thuế lũy tiến từng phần cũng cần nghiên cứu điều chỉnh nâng các mức thuế lũy tiến từng phần thu nhập (hiện nay phần thu nhập tính thuế đến 60 triệu/năm đã phải chịu thuế suất 5%.)
Đại biểu đến từ tỉnh Hòa Bình cho biết, Luật Thuế thu nhập cá nhân được ban hành từ năm 2007, đến nay vẫn áp dụng thuế suất, biểu thuế từ năm 2007 là không còn phù hợp với thực tế. Từ năm 2007 đến nay, thu nhập bình quân, tăng trưởng GDP và quy mô kinh tế của Việt Nam đã có sự thay đổi rất lớn. Thuế thu nhập cá nhân là loại thuế trực thu, được tính trực tiếp trên thu nhập của người lao động.
Đại biểu Đặng Bích Ngọc cũng đề nghị Chính phủ cần nghiên cứu, sớm báo cáo Quốc hội sửa đổi toàn diện Luật Thuế thu nhập cá nhân theo hướng chỉ tính thuế đối với những người có thu nhập cao để phù hợp với yêu cầu, quy mô phát triển của đất nước và không ảnh hưởng đến người lao động có thu nhập thấp.
Về vấn đề này, Bộ trưởng Hồ Đức Phớc cho biết, thu thuế thu nhập cá nhân bắt đầu được triển khai từ năm 2009. Tại thời điểm đó, mức giảm trừ gia cảnh là 4 triệu đồng/tháng (48 triệu đồng/năm) áp dụng với bản thân người nộp thuế và mỗi người phụ thuộc là 1,6 triệu đồng/tháng.
Khi Luật Thuế thu nhập cá nhân sửa đổi năm 2013, mức giảm trừ gia cảnh là 9 triệu đồng/tháng (108 triệu đồng/năm), mỗi người phụ thuộc có mức giảm trừ 3,6 triệu đồng/tháng. Cùng với đó, Luật bổ sung thêm quy định khi chỉ số giá tiêu dùng (CPI) biến động trên 20% thì Chính phủ trình Uỷ ban Thường vụ Quốc hội để điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh.
Đến năm 2020, Quốc hội có Nghị quyết 954 quy định mức giảm trừ gia cảnh với người nộp thuế là 11 triệu đồng/tháng và mỗi người phụ thuộc là 4,4 triệu đồng/tháng.
Theo Bộ trưởng Hồ Đức Phớc, Luật Thuế thu nhập cá nhân hiện nay quy định người nộp thuế có một người phụ thuộc có thu nhập khoảng 17 triệu trở lên thì mới phải chịu thuế thu nhập cá nhân. Nếu có 2 người phụ thuộc thì phải có thu nhập khoảng trên 22 triệu mới phải nộp thuế.
Lý giải lý do tại sao Bộ Tài chính chưa trình điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh, bộ trưởng Hồ Đức Phớc cho hay: "Theo số liệu của Tổng cục Thống kê, thu nhập bình quân hiện nay là 4,96 triệu đồng. Như vậy để nộp thuế là 11 triệu đồng thì cao hơn mức thu nhập bình quân là 2,2 lần, trong khi trên thế giới là dưới 1 lần", Bộ trưởng Bộ Tài chính
"CPI năm 2023 chỉ tăng 3,25%, năm 2022 tăng 3,15%, năm 2021 tăng 1,84%… Trong khi theo Điều 19 Luật Thuế thu nhập cá nhân thì CPI phải biến động trên 20% thì mới tăng mức giảm trừ gia cảnh", đại diện Bộ Tài chính nói.
Bộ trưởng Hồ Đức Phớc khẳng định, Bộ Tài chính hiện đang thực hiện đúng theo quy định của pháp luật. Tiếp thu ý kiến của các đại biểu, hiện nay UBTVQH đã bổ sung chương trình xây dựng luật, pháp lệnh để sửa đổi Luật Thuế thu nhập cá nhân vào Kỳ họp tháng 10/2025, thông qua vào Kỳ họp tháng 5/2026.
"Nếu UBTVQH quyết định làm ngay trong năm nay để thông qua vào năm sau thì Bộ Tài chính sẽ chấp hành, xin ý kiến đại biểu Quốc hội, nhân dân để đưa ra các quy định phù hợp. Có nên đưa ra quy định CPI phải trên 20% hay không thì lúc đó chúng ta sẽ bàn", Bộ trưởng Bộ Tài chính nói thêm.