Cạnh tranh gay gắt với Ecuador và Ấn Độ, dự báo xuất khẩu tôm "gặp khó" tại thị trường Trung Quốc
Nửa đầu năm, xuất khẩu tôm sang Trung Quốc tăng trưởng gần 19%, chiếm tỷ lệ trên 20%, đưa thị trường này vươn lên vị trí số 1 của tôm Việt Nam. Song, phải cạnh tranh gay gắt với tôm Ecuador và Ấn Độ, dự báo quý III năm nay xuất khẩu tôm Việt Nam vào Trung Quốc sẽ không tăng thậm chí giảm.
Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP) cho biết, kim ngạch xuất khẩu thủy sản trong nửa đầu tháng 6/2024 đạt 398,018 triệu USD, so với nửa đầu tháng 6/2023 tăng 15,8%. Lũy kế, từ đầu năm đến ngày 16/5, giá trị xuất khẩu thủy sản đạt gần 4 tỷ USD, tăng 6,1% so với cùng kỳ năm ngoái.
Trong đó, xuất khẩu tôm đạt 161,368 triệu USD, so với nửa đầu tháng 6/2023 tăng 11,8%. Lũy kế từ đầu năm đến ngày 15/6 đạt 1,458 tỷ USD, tăng 7,1% so với cùng kỳ năm trước.
Theo số liệu của Hải quan Việt Nam, tính đến ngày 15/6/2024, xuất khẩu tôm Việt Nam sang Trung Quốc và Hồng Kông trị giá 295 triệu USD, tăng 19% so với cùng kỳ năm ngoái.
Mặc dù con số lũy kế vẫn tăng, nhưng xuất khẩu tôm Việt Nam sang Trung Quốc đã giảm dần từ tháng 1 đến tháng 4, sang tháng 5, có dấu hiệu giảm nhiều.
Nguyên nhân là do giá tôm của Việt Nam cao, khó cạnh tranh với các nguồn cung đối thủ trên thị trường này và nguồn cung nội địa của Trung Quốc. Nhất là trong bối cảnh tăng trưởng kinh tế của nước này đang giảm tốc, người dân Trung Quốc thắt chặt chi tiêu.
Bà Phùng Thị Kim Thu, Chuyên gia thị trường ngành hàng Tôm VASEP dự đoán, từ tháng 6 đến tháng 9/2024, tôm từ Việt Nam xuất vào
Trung Quốc sẽ không tăng, thậm chí giảm vì Trung Quốc có thể sẽ tập trung tăng mua sản lượng từ Ecuador, Ấn Độ và Indonesia vì các nước này bị áp thuế chống phá giá cao ở thị trường Mỹ.
Tại thị trường Trung Quốc, dù lợi thế tôm giá rẻ vẫn đang thuộc về Ecuador, nhưng không vì thế mà tôm Việt Nam không có cơ hội. Bởi màu sắc của con tôm Việt Nam sau khi được chế biến luôn có màu đỏ tươi, rất phù hợp với thị hiếu của người tiêu dùng Trung Quốc.
Đây chính là điều mà tôm Ecuador khó đáp ứng được do họ chỉ nuôi ao đất, sau khi chế biến tôm chỉ có màu đỏ nhạt. Hơn nữa, hiện thị trường này có nhu cầu cao với về tôm cỡ nhỏ, phù hợp với khả năng cung ứng của Việt Nam trong khi mặt hàng này, các nước khác không cung cấp được nhiều.
Dự kiến, nhu cầu nhập khẩu tôm của Trung Quốc sẽ tăng trở lại từ cuối quý III/2024 để phục vụ giai đoạn lễ Quốc khánh và Tết Trung thu. "Từ 17/9 – 7/10, xuất khẩu tôm Việt Nam sang Trung Quốc có khả năng sẽ tăng trong giai đoạn này”, bà Kim Thu nhận định.
Dẫn số liệu mới nhất từ Tổng cục Hải Quan Trung Quốc, VASEP cho biết, tiếp tục xu hướng giảm nhập khẩu trong thời gian gần đây, Trung Quốc chỉ ghi nhận 70.169 tấn tôm đông lạnh thông quan trong tháng 5/2024, trị giá 341 triệu USD. Tổng khối lượng giảm 30% so với đầu năm, giá trị giảm 41%. Giá trung bình giảm 16% xuống còn 4,86 USD/kg.
Tính chung 5 tháng đầu năm 2024, Trung Quốc nhập khẩu 367.435 tấn tôm, trị giá 1,78 tỷ USD, giảm 11% về khối lượng và 24% về giá trị.
Năm 2024, nhập khẩu tôm Trung Quốc bắt đầu sụt giảm khi nhu cầu tiêu dùng mặt hàng này có dấu hiệu đi xuống và lãnh đạo ngành quyết định thay đổi chiến lược đẩy mạnh sản xuất tôm trong nước.
Tuy giảm nhập khẩu tôm nhưng Ecuador duy trì là nguồn cung tôm lớn nhất của Trung Quốc trong tháng 5, với 50.129 tấn, trị giá 226 triệu USD, giảm 31% về lượng và 42% về giá trị do giá trung bình giảm.
Ấn Độ đứng thứ hai với 12.598 tấn. Cả hai nhà cung cấp đều chứng kiến giá trị xuất khẩu tôm sang Trung Quốc sụt giảm 2 con số trong năm nay.
Tính chung 5 tháng đầu năm 2024, giá nhập khẩu tôm trung bình từ Ấn Độ (chủ yếu là tôm bỏ đầu) giảm 11% xuống còn 5,07 USD/kg. Giá tôm Ecuador (chủ yếu tôm nguyên con) giảm 16% xuống 4,5 USD/kg.
Như vậy giá tôm nước ấm đông lạnh nhập khẩu vào Trung Quốc đạt 4,86 USD/kg trong 5 tháng đầu năm. Đây là khoảng thời gian dài nhất trong 10 năm qua giá tôm nhập khẩu vào Trung Quốc đạt mức dưới 5 USD/kg.
Về khối lượng, Ấn Độ xuất khẩu 54.819 tấn tôm sang Trung Quốc trong 5 tháng đầu năm, tăng 15%; ngược lại Ecuador ghi nhận giảm 11%, với tổng cộng 267.700 tấn tôm được thông quan.
Ngoài ra, thời gian này cũng là lần đầu tiên nhập khẩu tôm từ Malaysia, Việt Nam, Argentina và Peru ghi nhận sụt giảm 2 con số về khối lượng và giá trị.