Đề xuất thành lập Hội đồng lúa gạo quốc gia

Cuộc họp đề xuất thành lập Hội đồng Lúa gạo quốc gia diễn ra mới đây tại Hà Nội dưới sự chủ trì của Bộ trưởng Công Thương Nguyễn Hồng Diên và Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) Lê Minh Hoan.

Tại cuộc họp Bộ trưởng hai Bộ cho rằng ngành lúa gạo không chỉ đóng vai trò vai trò nòng cốt đối với an ninh lương thực quốc gia mà còn là ngành có tiềm năng, thế mạnh của Việt Nam, cũng là ngành góp phần làm nên thương hiệu Việt Nam.

Tuy nhiên, hiện ngành lúa gạo còn một số hạn chế như sản xuất manh mún, công nghệ chưa tiên tiến. Xuất khẩu gạo còn phụ thuộc thị trường truyền thống, chưa đa dạng thị trường. Ngành cũng chưa có chiến lược, quy hoạch tổng thể dẫn đến dư thừa cục bộ, ảnh hưởng đến người sản xuất. Thu nhập người nông dân trồng lúa còn thấp, đời sống của một số bộ phận còn khó khăn...

Trong bối cảnh mới, ngành lúa gạo đứng trước nhiều thách thức như: biến đổi khí hậu, bảo hộ bản quyền; thị trường trong nước và thế giới diễn biến nhanh, tranh chấp thương mại, xu thế tiêu dùng thay đổi, nhiều nguồn tài nguyên suy giảm.

Ngoài ra, các khung pháp lý hiện nay đang bộc lộ nhiều vấn đề cần xem xét, sửa đổi, bổ sung khi chưa tạo ra được những động lực đủ mạnh và một môi trường thuận lợi cho người sản xuất và các thương nhân kinh doanh xuất khẩu gạo.

Từ những hạn chế đó, Bộ NN&PTNT và Bộ Công Thương đã thống nhất cao việc đề xuất thành lập Hội đồng Lúa gạo quốc gia với kỳ vọng có một thiết chế xử lý các vấn đề liên ngành, bao trùm để tư vấn, xử lý những vấn đề lớn của ngành hàng lúa gạo, đưa ra định hướng vì mục tiêu phát triển bền vững chung của cả ngành.

Theo Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên, nếu hội đồng này được lập ra thì sẽ phải tư vấn cho Chính phủ có những chính sách hùng mạnh và khả thi để gạo Việt Nam có giá trị, thương hiệu trên thị trường thế giới.

Bộ trưởng Lê Minh Hoan thì cho rằng, hội đồng chính là trụ đỡ thêm cho các hiệp hội, khi có sự vụ đột xuất thì sẽ hội đồng sẽ họp để xử lý ngay lập tức.

Đồng quan điểm, nguyên Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Quốc Doanh cũng nhận định, việc thành lập Hội đồng lúa gạo quốc gia là rất cần thiết. Lúa gạo là ngành hàng quan trọng bậc nhất trong kinh tế - xã hội Việt Nam. Không chỉ là kinh tế mà còn là chính trị, văn hóa… cần có cơ chế đặc biệt với ngành hàng này.

Từ góc độ kinh nghiệm quốc tế, ông Trần Công Thắng, Viện trưởng Viện Chính sách và Chiến lược phát triển nông nghiệp nông thôn cho biết, tại các nước có các ngành hàng xuất khẩu chiến lược quy mô quốc gia và quốc tế như ngành cọ dầu ở Malaysia, ngành cà phê ở Brazil, ngành lúa gạo ở Thái Lan… bên cạnh các tổ chức của người sản xuất kinh doanh như các hiệp hội, nghiệp đoàn, liên hiệp hợp tác xã… còn có mô hình "Hội đồng ngành hàng" hay "Ban điều phối ngành hàng" ở cấp quốc gia.

"Đây là thể chế có sự gắn kết giữa các cơ quan bộ ngành của nhà nước với các tổ chức đại diện cho các tác nhân trong chuỗi giá trị (nông dân, đến người chế biến, người kinh doanh) và giữa các địa phương tham gia sản xuất. Cùng với đó là hỗ trợ giải quyết các vấn đề lớn, tổng thể của ngành. Tư vấn cho lãnh đạo Chính phủ chương trình chính sách lớn", ông Trần Công Thắng cho biết thêm.

Được biết, Bộ Công Thương đã dự thảo Tờ trình trình Thủ tướng Chính phủ, Phó Thủ tướng Chính phủ phụ trách và hồ sơ liên quan về thành lập Hội đồng Lúa gạo quốc gia. Ngày 1/8 vừa qua, Bộ Công Thương đã có công văn gửi các bộ, ngành, địa phương, hiệp hội xin ý kiến trước khi báo cáo Thủ tướng Chính phủ, Phó Thủ tướng Chính phủ phụ trách.

Theo dự thảo này, Hội đồng Lúa gạo quốc gia là tổ chức phối hợp liên ngành tham mưu giúp Thủ tướng Chính phủ nghiên cứu, chỉ đạo, phối hợp giải quyết các vấn đề quan trọng, liên ngành đối với sự phát triển ngành hàng lúa gạo.

Minh Nhật