Số hóa dữ liệu hồ sơ đăng ký kinh doanh: Ngân sách chịu thiệt hại vì sai phạm đấu thầu

Được biết, Chính phủ điện tử, hướng tới chính phủ số, nền kinh tế số và xã hội số là xu hướng tất yếu và đang diễn ra sôi động tại rất nhiều quốc gia trên thế giới, đặc biệt trong bối cảnh cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 đang diễn ra rất nhanh và mạnh mẽ. Tại Việt Nam, Chính phủ cũng chủ trương đẩy mạnh phát triển ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động của cơ quan Nhà nước, xác định đây là động lực góp phần thúc đẩy công cuộc đổi mới.

Năm 2015, lần đầu tiên Chính phủ có Nghị quyết tập trung về Chính phủ điện tử - Nghị quyết số 36a/NQ-CP ngày 14/10/2015 - với kỳ vọng nâng cao năng lực hoạt động của bộ máy hành chính Nhà nước; đáp ứng, phục vụ người dân và doanh nghiệp ngày càng tốt hơn; thúc đẩy cải cách hành chính; tạo môi trường thuận lợi cho sản xuất kinh doanh; nâng cao năng lực cạnh tranh của nền kinh tế khi nước ta đang hội nhập ngày càng sâu rộng với thế giới.

Đến tháng 5/2015, Thủ tướng Chỉnh phủ ban hành Quyết định 714/2015/QĐ-TTg về danh mục cơ sở dữ liệu quốc gia cần ưu tiên triển khai tạo nền tảng phát triển Chính phủ điện từ. Tháng 9/2015, Chính phủ ban hành Nghị định 78/2015/NĐ-CP về đăng ký doanh nghiệp trong đó có nội dung quy định về chuẩn hóa, số hóa tài liệu hồ sơ đăng ký kinh doanh.

Tuy nhiên, quá trình triển khai đã có những vi phạm tại TP Hà Nội dẫn đến việc các cơ quan tiến hành tố tụng đã khởi tố, điều tra, truy tố đối với ông Nguyễn Đức Chung, cựu Chủ tịch UBND TP Hà Nội và các cấp lãnh đạo của Sở Kế hoạch và Đầu tư.  

Trong đó, ông Nguyễn Đức Chung - cựu Chủ tịch UBND TP.Hà Nội bị truy tố về tội "Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ" cùng với các cựu lãnh đạo Sở Kế hoạch và Đầu tư gồm Nguyễn Văn Tứ (Giám đốc); Phạm Thị Thu Hường (Chánh văn phòng); Nguyễn Tiến Học (Phó giám đốc); Phạm Thị Kim Tuyến (Trưởng phòng đăng ký kinh doanh). Ngoài ra, Võ Việt Hùng - Giám đốc Công ty TNHH Đầu tư và phát triển Đông Kinh và Lê Duy Tuấn - Giám đốc kinh doanh Công ty Đông Kinh, bị truy tố về tội Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng.

Cụ thể, trong thời gian từ năm 2015 – 2018, Sở Kế hoạch và Đầu tư Hà Nội làm chủ đầu tư thực hiện 3 gói thầu “Số hóa hồ sơ đăng ký kinh doanh trên địa bàn Hà Nội” đến nay đã quyết toán thanh lý hợp đồng. Qua điều tra, 2 gói thầu số hóa năm 2016, 2017 do liên danh Công ty TNHH Thương mại dịch vụ kỹ thuật Nhật Cường và Công ty TNHH Đầu tư và Phát triển Đông Kinh thực hiện đã xảy ra nhiều sai phạm, vi phạm về đấu thầu trong việc lập hồ sơ mời thầu, tổ chức lựa chọn nhà thầu, ký hợp đồng kinh tế gây thiệt hại tài sản cho Nhà nước.

Cụ thể, do có mối quan hệ quen biết và được Bùi Quang Huy, Tổng giám đốc Công ty Nhật Cường nhờ nên ông Nguyễn Đức Chung đã chỉ đạo Sở Kế hoạch và Đầu tư Hà Nội đình chỉ thầu gói thầu số hóa hồ sơ đăng ký doanh nghiệp năm 2016 trên địa bàn TP. Hà Nội. Ông Chung yêu cầu Sở cho Công ty Nhật Cường thực hiện thí điểm số hóa đối với gói thầu với động cơ cá nhân là để cho Công ty Nhật Cường tham gia đấu thầu, trúng thầu và hưởng lợi ích. Nhóm lãnh đạo và cán bộ Sở Kế hoạch Đầu tư Hà Nội đã có nhiều hành vi sai phạm như  lập hồ sơ mời thầu không đúng quy định; thay đổi, bổ sung, điều chỉnh các nội dung, tiêu chí trong quá trình thí điểm vào hồ sơ mời thầu… để tạo điều kiện cho liên doanh Nhất Cường - Đông Kinh trúng thầu. 

Đến gói thầu năm 2017, nhóm lãnh đạo Sở Kế hoạch và Đầu tư Hà Nôi tiếp tục sử dụng hồ sơ mời thầu gói thầu năm 2016 để tạo lợi thế cho liên danh Nhật Cường-Đông Kinh. Liên danh Nhật Cường – Đông Kinh đã gian lận trong việc lập khống hợp đồng chứng minh khả năng, kinh nghiệm để hợp thức hóa hồ sơ năng lực, thiết lập các công ty làm “quân xanh” khi tham gia đấu thầu. Sau khi trúng thầu đã chuyển nhượng trái phép để hưởng lợi trái phép.

Kết quả điều tra xác định, hành vi can thiệp trái pháp luật vào hoạt động đấu thầu của ông Nguyễn Đức Chung khi đương chức Chủ tịch UBND TP. Hà Nội là hành vi khởi đầu, là nguyên nhân xuyên suốt, trực tiếp dẫn đến các lãnh đạo, cán bộ thuộc Sở Kế hoạch và Đầu tư Hà Nội phải thực hiện các hành vi sai phạm trong quá trình tổ chức đấu thầu.

Hành vi của các bị can làm sai lệch kết quả chọn nhà thầu. Hậu quả, chỉ 45% tài liệu hồ sơ được đẩy lên hệ thống của Sở Kế hoạch và Đầu tư, gây thiệt hại cho Nhà nước hơn 26,5 tỷ đồng.

Đây là vụ án thứ 3 ông Nguyễn Đức Chung bị điều tra, truy tố, xét xử. Vụ án đầu tiên liên quan Nhật Cường, tháng 12/2020, ông Chung bị phạt 5 năm tù về tội "Chiếm đoạt tài liệu bí mật nhà nước".

Trong vụ án thứ hai, ông Chung bị khởi tố tội "Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ" với cáo buộc liên quan sai phạm khi mua chế phẩm Redoxy-3C làm sạch hồ ô nhiễm.

Bùi Trang