Chuyên gia Nguyễn Trí Hiếu: Không thể cho các nhà mạng “chức năng tạo tiền”

Chuyên gia tài chính ngân hàng Nguyễn Trí Hiếu - Ảnh: Internet

Chia sẻ tại Hội thảo Future Banking 2021 do IDG Việt Nam và Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam, Hiệp hội Kinh doanh Chứng khoán Việt Nam, Hội Truyền thông số Việt Nam phối hợp tổ chức, chuyên gia tài chính ngân hàng Nguyễn Trí Hiếu nhận định, hệ thống ngân hàng đã có sự phát triển mạnh mẽ trong 10 năm trở lại đây. Đặc biệt, trong 5 năm qua, các ngân hàng đã đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số trong phát triển sản phẩm dịch vụ, đem đến nhiều thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp trong các hoạt động thanh toán.

Thay vì phải sử dụng tiền mặt để chi trả thì người dân chỉ cần quét mã QR qua điện thoại di động là có thể thanh toán được… Đặc biệt, trong bối cảnh đại dịch COVID-19, giao dịch không tiếp xúc dựa trên nền tảng công nghệ số càng được phát huy lợi thế.

Ông Nguyễn Trí Hiếu cũng cho biết, các sản phẩm dịch vụ như ví điện tử ngày càng phổ biến, bên cạnh đó, với việc Mobile Money đang trong những bước đi cuối cùng để được cấp phép sẽ tạo thuận lợi hơn cho người dân trong thanh toán. Thống kê cho thấy, có khoảng 40% người dân Việt Nam chưa có tài khoản ngân hàng, khi Mobile Money được triển khai rộng rãi thì người dân ở vùng sâu, vùng xa dù không có tài khoản ngân hàng vẫn có thể sử dụng điện thoại để thanh toán các giao dịch một cách dễ dàng.

Trước đó, khi trả lời câu hỏi của phóng viên tại buổi Họp báo thường kỳ tháng 9/2021 do Văn phòng Chính phủ tổ chức hồi đầu tháng 10/2021, Phó Thống đốc Thường trực Ngân hàng Nhà nước Đào Minh Tú cho biết, Ngân hàng Nhà nước nhận được hồ sơ của 3 đơn vị đăng ký triển khai hoạt động Mobile Money, đó là: Tập đoàn Công nghiệp - Viễn thông Quân đội (Viettel), Tập đoàn Bưu chính viễn thông Việt Nam (VNPT) và Tổng công ty Viễn thông MobiFone.

Theo Phó Thống đốc Thường trực, về cơ bản đã thống nhất và hy vọng trong tháng 10, 3 Bộ (Ngân hàng Nhà nước, Bộ Thông tin và Truyền thông, Bộ Công an) sẽ thống nhất hồ sơ của các đơn vị này. Khi đủ điều kiện và được sự thống nhất chung của 3 Bộ, sẽ quyết định cho cấp phép để 3 đơn vị triển khai dịch vụ này.

Vì đây là hoạt động phức tạp, đòi hỏi phải bảo đảm an toàn cho người sử dụng, cho người dân cũng như an toàn cho hệ thống thanh toán nên cần tới 3 Bộ cùng tham gia quản lý hoạt động này. Phó Thống đốc Thường trực NHNN cũng cho biết, đây là hình thức thanh toán không dùng tiền mặt, sử dụng công nghệ (điện thoại di động của người dân), hết sức thuận tiện cho người dân nhưng cũng đòi hỏi phải hết sức an toàn, tránh bị lợi dụng.

Đối với việc triển khai thí điểm, Phó Thống đốc Đào Minh Tú cho biết, lúc đầu dự định triển khai tại một số địa phương nhưng sau khi Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ cân nhắc, sẽ cho triển khai đồng bộ trên cả nước, thời gian thí điểm khoảng 2 năm. Sau khi thí điểm hoàn thành sẽ rút kinh nghiệm, đánh giá và cho triển khai chính thức chương trình này.

Đánh giá cao Mobile Money sẽ tạo thuận lợi cho người dân trong các giao dịch thanh toán, tuy nhiên, chuyên gia Nguyễn Trí Hiếu cũng tỏ ra lo ngại khi khi trao cho các nhà mạng chức năng mà cho đến giờ này chỉ có Ngân hàng Nhà nước và các ngân hàng thương mại được phép có, đó là: Chức năng tạo tiền.

“Có nghĩa là, một nhà mạng nào đó trong một ngày đẹp trời cho khách hàng 100 triệu đồng trong tài khoản và khách hàng đó dùng 100 triệu đồng đó đi mua sắm, đầu tư…. Ai sẽ kiểm soát điều này, nếu như cho phép các nhà mạng phát hành tiền di động”, ông Nguyễn Trí Hiếu giải thích và đặt câu hỏi.

Để tránh rủi ro cho nền kinh tế, cho hệ thống tiền tệ, ông Nguyễn Trí Hiếu đề nghị: “Chính phủ và Ngân hàng Nhà nước phải kiểm soát để không cho các nhà mạng chức năng tạo tiền. Chỉ cho phép người dân bỏ tiền vào tài khoản điện thoại di động, số tiền đó được lưu giữ tại các nhà mạng, và người dân chỉ được dùng số tiền đó để thanh toán. Không cho phép các nhà mạng tự ý tạo tiền”.

Ngoài ra, để đẩy nhanh thanh toán không dùng tiền mặt trong nền kinh tế, ông Nguyễn Trí Hiếu cũng đề nghị, Ngân hàng Nhà nước nhanh chóng hoàn thiện Cơ chế thử nghiệm có kiểm soát hoạt động công nghệ tài chính (Fintech) trong lĩnh vực ngân hàng để trình Chính phủ ban hành sớm, từ đó tạo điều kiện cho hệ sinh thái Fintech phát triển.

Ngô Hải