Đại biểu Quốc hội: Công ty bảo hiểm đẩy hết trách nhiệm cho phía người mua là không hợp lý cả về lý và tình

Quan tâm đến lĩnh vực bảo hiểm nhân thọ, qua phát biểu tại phiên thảo luận tại hội trường Quốc hội về tình hình phát triển kinh tế - xã hội, ngân sách nhà nước, đại biểu Nguyễn Thị Thủy - Đoàn ĐBQH tỉnh Bắc Kạn phản ánh, về bản chất, bảo hiểm nhân thọ là sản phẩm mang tính nhân văn cao, giúp hỗ trợ con người, giảm thiểu những mất mát, thiệt hại trước những rủi ro liên quan đến tính mạng, sức khỏe, ốm đau, bệnh tật.

Tuy nhiên, sau nhiều kiện cáo, bức xúc của khách hàng được đăng tải công khai thời gian vừa qua đã khiến cho dư luận không khỏi nghi ngại. Nhiều người đã vội vã kiểm tra lại hợp đồng của mình và không khỏi hoang mang. Nhiều người mang hợp đồng bảo hiểm đến công ty bảo hiểm hỏi nhưng nhận được thông tin hoàn toàn khác với thông tin mà tư vấn viên đã cung cấp cho họ. Nhiều người đang có kế hoạch mua bảo hiểm nhân thọ đã tạm gác lại việc này với một sự cảnh giác cao.

"Cũng thật là buồn cho thị trường bảo hiểm trong nước khi mà vừa qua nhiều tờ báo đã đăng tải các bài để chỉ cách cho người dân tránh rủi ro khi mua bảo hiểm nhân thọ. Báo Thanh niên trung tuần tháng 4 vừa qua đã đăng loạt 6 bài về những bẫy ngầm trong hợp đồng bảo hiểm. Cho thấy, đã đến lúc cần nghiêm túc xem xét vấn đề này để những giá trị cốt lõi, nhân văn của bảo hiểm nhân thọ không bị ảnh hưởng bởi những đối tượng cố tình vi phạm để trục lợi", đại biểu Nguyễn Thị Thủy bày tỏ quan điểm.

Về hợp đồng bảo hiểm nhân thọ, theo đại biểu Nguyễn Thị Thủy, thông thường một bộ hợp đồng dày khoảng từ 70 đến 100 trang, là sản phẩm tài chính phức tạp với nhiều thuật ngữ chuyên ngành mà sự thua thiệt sẽ chủ yếu nằm về phía người mua, nếu gặp phải những tư vấn viên không có tâm. Ngay cả những chuyên gia tài chính, chuyên gia pháp luật không chuyên ngành bảo hiểm cũng gặp khó khăn trong tiếp cận, nhiều chuyên gia cho biết là chỉ hiểu khoảng độ 70% nội dung hợp đồng.

Hơn thế nữa, các hợp đồng bảo hiểm nhân thọ trong thời gian gần đây thường dưới dạng liên kết đầu tư, tức là một phần tiền của khách hàng được các hãng đưa vào các quỹ chứng khoán, trái phiếu, cho nên là càng phức tạp. Nhiều người chia sẻ: Dù có đọc kỹ đến mấy thì cũng không thể hiểu nổi độ linh hoạt của các gói bảo hiểm, không thể hiểu nổi, nếu thanh lý hợp đồng sau 3 năm, 5 năm hay 10 năm thì sẽ nhận lại được bao nhiêu số tiền đã đóng.

Về đội ngũ tư vấn viên, đại biểu Nguyễn Thị Thủy nhấn mạnh: “Đây là khâu mấu chốt dẫn đến nhiều kiện cáo tranh chấp vừa qua”. Chính vì tính chất rất phức tạp của hợp đồng bảo hiểm nhân thọ, cho nên mới cần đến đội ngũ tư vấn viên. Tuy nhiên, không ít tư vấn viên cố tình tư vấn mập mờ, thậm chí là sai lệch về sản phẩm mạo hiểm. Không ít tư vấn viên chỉ nói cho khách hàng về những quyền lợi mà họ được hưởng, không chỉ rõ cho khách hàng về những điều khoản ràng buộc, những điều khoản bất lợi… “Đây chính là nguồn cơn dẫn đến nhiều bức xúc vừa qua do sự thiếu minh bạch trong tư vấn”, đại biểu Nguyễn Thị Thủy nhấn mạnh.

Theo quy định của Bộ Tài chính thì tỉ lệ hoa hồng tối đa mà tư vấn viên được hưởng lên tới 40% ở năm thứ nhất của hợp đồng và hiện nay thì các công ty bảo hiểm đang để dao động ở mức từ 30-40%.

Ví dụ như, hợp đồng có mức đóng 100 triệu một năm thì ngay sau khi khách đóng tiền, tư vấn viên sẽ được hưởng khoảng từ 30 đến 40 triệu ở năm đầu. Và để đạt được doanh số và nhận được khoản hoa hồng hậu hĩnh, không ít tư vấn viên đã cố tình tư vấn sai lệch khiến cho khách hàng lầm tưởng mình đang tham gia một sản phẩm đầu tư sinh lãi cao, vừa được bảo vệ sức khỏe vừa được đền bù nếu có chuyện không may xảy ra và khi kết thúc hợp đồng lại còn nhận được toàn bộ số tiền đã đóng cộng với lợi nhuận.

Về công ty bảo hiểm và các đại lý bảo hiểm, bên cạnh những công ty làm ăn uy tín, đại biểu Nguyễn Thị Thủy cho biết, thời gian vừa qua có phát sinh nhiều vấn đề. Số liệu từ Hiệp hội Bảo hiểm Việt Nam cho thấy, trong năm 2022 qua thanh tra đã phát hiện 3.100 trường hợp đại lý bảo hiểm có sai phạm, trong đó có lỗi cố tình tuyên truyền sai về sản phẩm bảo hiểm.

Dư luận cũng đặt câu hỏi là có hay không việc công ty bảo hiểm biết nhưng mà cố tình bỏ qua lỗi của tư vấn viên, của các đại lý bảo hiểm gây bất lợi cho khách hàng. Khi một bên là công ty bảo hiểm chuyên nghiệp với một bên là người mua không chuyên nghiệp mà đẩy hết trách nhiệm cho phía người mua là không hợp lý cả về lý và tình.

Cũng theo đại biểu, tỷ lệ tham gia bảo hiểm nhân thọ của Việt Nam thuộc loại thấp trên thế giới, do đó, để tăng tỷ lệ này, Việt Nam có rất nhiều việc cần phải làm để lành mạnh hóa thị trường bảo hiểm nhân thọ để người dân hiểu đúng tin tưởng và không cảm thấy mạo hiểm khi mua bảo hiểm.

Từ những phân tích trên, đại biểu Nguyễn Thị Thủy kiến nghị: Bộ Tài chính tiến hành thanh tra toàn diện hoạt động mạo hiểm, nhân thọ, trong đó tập trung vào loại hình bảo hiểm liên kết đầu tư; Bộ Công an xác minh làm rõ có hay không có dấu hiệu của tội lừa đảo hoặc là tội lừa dối khách hàng.

Đối với các công ty bảo hiểm, đại biểu kiến nghị, đã đến lúc các công ty bảo hiểm cần rà soát lại toàn bộ các khâu của quá trình bảo hiểm từ khâu thiết kế hợp đồng đến tư vấn, ký kết hợp đồng và giải quyết khiếu nại của khách hàng. “Chỉ khi thực sự minh bạch và thành tâm, người dân mới không quay lưng với bảo hiểm nhân thọ”, đại biểu Nguyễn Thị Thủy nhấn mạnh.

Thanh Hải