10 chủ đề lớn cần lưu tâm trong năm 2024

Kinh tế toàn cầu đã không tuân theo kịch bản "hạ cánh cứng" trong năm 2023. Bước sang năm 2024, một bối cảnh kinh tế mới mẻ nhưng cũng không kém phần phức tạp đang bắt đầu thành hình. Các ngân hàng trung ương lớn trên thế giới đã sẵn sàng tâm thế giữ lãi suất ở mức cao trong khi xu hướng tăng trưởng và lạm phát mỗi nơi mỗi khác. Sự phức tạp còn gia tăng thêm bội phần bởi năm nay còn diễn ra nhiều cuộc bầu cử, thế giới trở nên đa cực và hai cuộc chiến chưa rõ hồi kết cũng như mức độ ảnh hưởng.

Dưới đây là 10 chủ đề lớn cần lưu tầm trong năm 2024:

#1: Kịch bản "hạ cánh cứng" sẽ không xảy ra trong năm 2024: Tăng trưởng kinh tế toàn cầu có thể sẽ vẫn dưới mức bình thường nhưng động lực tăng trưởng từ nền kinh tế Mỹ sẽ tiếp tục chạy tốt nhờ nền tảng tiêu dùng mạnh mẽ, đầu tư sôi động nhờ chính sách kích thích của chính phủ và đổi mới công nghệ cũng như trong lĩnh vực y tế.

Các dấu hiệu mới nhất từ Mỹ cho thấy, nền kinh tế này sẽ "hạ cánh mềm". Tăng trưởng toàn cầu sẽ gặp một vài thuận lợi trong năm 2024 như thu nhập hộ gia đình thực tế tăng trưởng mạnh mẽ, bớt áp lực do thắt chặt tiền tệ, tài khóa và hoạt động sản xuất phục hồi. Tựu trung lại, chúng tôi cho rằng, những ý kiến dự báo khả năng xảy ra suy thoái toàn cầu có thể lần này cũng lại không chính xác.

#2: Lạm phát sẽ tiếp tục trở lại bình thường: Tỷ lệ lạm phát sẽ giảm thêm trong năm 2024. Mặc dù hàng hóa và thị trường lao động đã bình thường hóa trở lại, hiệu ứng giảm phát sẽ còn tiếp tục và lạm phát cơ bản sẽ giảm về gần mức mục tiêu của ngân hàng trung ương.

Nhìn chung ở châu Á, tốc độ giảm phát vẫn đang đi đúng tiến độ, lạm phát hiện tại được kỳ vọng sẽ trở lại mức mục tiêu của ngân hàng trung ương trong năm 2024 đối với hầu hết các nước châu Á, tương đối nhanh hơn so với các khu vực khác trên thế giới.

#3: Đỉnh đã qua, sẵn sàng cho các đợt cắt giảm lãi suất trong nửa sau của năm 2024: “Mặt trận” lãi suất sẽ chứng kiến nhiều tin tui. Lãi suất gia tăng từng là thách thức số một đối với thị trường trái phiếu và cổ phiếu trong năm 2023 khi nhiều ngân hàng trung ương tiếp tục tăng lãi suất trong thời gian lâu hơn kỳ vọng. Tuy nhiên, trong bối cảnh lạm phát giảm đáng kể, nhiều ngân hàng trung ương lớn ở phương Tây đã ngừng tăng lãi suất.

Các đợt cắt giảm lãi suất ở Mỹ có thể sẽ bắt đầu diễn ra ở nửa sau của năm 2024 dù tốc độ và mức độ cắt giảm có thể thấp hơn kỳ vọng của thị trường. Nhưng rõ ràng lãi suất đã chạm đỉnh và những đợt cắt giảm lãi suất tiềm năng sẽ giúp làm dịu bớt những biến động về lãi suất và hỗ trợ định giá tài sản.

#4: Năm bầu cử lại gia tăng thêm những biến số: 2024 sẽ là một năm bận rộn với một loạt các cuộc bầu cử diễn ra ở Mexico, Ấn Độ, Indonesia, EU... và có thể cả Vương quốc Anh. Rất khó để dự đoán được kết quả bầu cử nhưng dù thế nào kết quả này chắc chắn sẽ tạo ra biến động hai chiều lên các thị trường. Mọi sự chú ý sẽ đổ dồn vào cuộc tranh cử ở Mỹ vào tháng 11/2024. Chủ yếu thì những quan ngại về sự bền vững của nợ công và tình hình tài khóa sắp tới sẽ đóng vai trò trong việc quyết định ứng viên nào chiến thắng trong cuộc bầu tử tổng thống ở Mỹ.

#5: Đồng Đô-la sẽ vẫn mạnh: Chúng tôi kỳ vọng đồng Đô-la Mỹ tiếp tục mạnh trong năm 2024 do tăng trưởng toàn cầu giảm nhẹ và lợi suất trái phiếu Mỹ cao hơn một chút. Thêm nữa, tăng trưởng của Mỹ cũng mạnh mẽ hơn tạo điều kiện thuận lợi cho đồng Đô-la Mỹ.

Chúng tôi cẩn trọng khi chọn lựa các đồng tiền của những thị trường mới nổi trong bối cảnh tình hình tài chính toàn cầu thắt chặt làm gia tăng rủi ro suy giảm kinh tế cho các thị trường mới nổi. Giảm phụ thuộc vào đồng Đô-la có thể sẽ trở thành xu hướng phổ biến trong năm 2024 nhưng ít khả năng xảy ra sớm, xu hướng này sẽ gây ít rủi ro về thay đổi trật tự tiền tệ toàn cầu trong tương lai gần.

#6: Đừng coi thường Trung Quốc: Tăng trưởng của Trung Quốc đang bị kìm hãm bởi những trở ngại trong lĩnh vực bất động sản nhưng chi tiêu gia tăng sẽ giúp giữ tăng trưởng không xuống quá thấp. Chúng tôi quan sát thấy Trung Quốc có dấu hiệu phục hồi trong bối cảnh tiêu dùng dịch vụ đang tăng lên, giúp tổng thể hoạt động kinh tế trong nước đi lên.

Tăng trưởng trong ngắn hạn ở Trung Quốc sẽ hưởng lợi nhờ có thêm các chính sách kích thích nhưng tình hình tăng trưởng giảm tốc kéo dài nhiều năm của Trung Quốc nhiều khả năng sẽ còn tiếp diễn.

#7: Sự tỏa sáng của ASEAN và Ấn Độ: Trong bối cảnh kinh tế Trung Quốc chậm lại, các cơ hội tăng trưởng "trăm năm có một" đang mở ra ở Nam Á nhờ hậu thuẫn từ quá trình định hướng lại chuỗi cung ứng toàn cầu và điều kiện nhân khẩu học thuận lợi. Đa dạng hóa chuỗi cung ứng toàn cầu đang thúc đẩy đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) vào Ấn Độ và ASEAN nhằm tận dụng được dân số trong độ tuổi lao động trẻ trung và dồi dào của những nước này để cải thiện lợi thế về chi phí.

Ở Ấn Độ, xuất khẩu dịch vụ tăng vọt 10,8% lên 28,03 tỷ USD trong tháng 10/2023 nhờ sự phát triển của Trung tâm Năng lực Toàn cầu (Global Capability Centres) do các công ty đa quốc gia thiết lập tại đây.

Ở ASEAN, Indonesia và Thái Lan là nước được hưởng lợi nhiều nhất từ dòng FDI vào mảng xe điện còn Singapore, Việt Nam và Malaysia có cơ hội giành được lợi ích từ dòng vốn đầu tư nước ngoài mạnh mẽ vào các ngành điện tử tiêu dùng và công nghệ.

#8: Tăng cường nắm giữ cổ phiếu Mỹ để hưởng lợi từ "hạ cánh mềm": Nền kinh tế Mỹ sẽ tiếp tục vượt qua kỳ vọng mang tính "thủ thế" ("bearish") của thị trường. Định giá các cổ phiếu công nghệ cao được đảm bảo nhờ tăng trưởng mạnh mẽ trong những lĩnh vực như trí tuệ nhân tạo tạo sinh (generative artificial intelligence), robot và chuyển dịch năng lượng mới.

Nếu nền kinh tế Mỹ "hạ cánh mềm", nền kinh tế vững vàng sẽ hỗ trợ cho các ngành khác như y tế, tài chính và hàng tiêu dùng. Năm 2024, chúng ta sẽ chúng kiến nhiều cổ phiếu dẫn đầu về tăng trưởng chất lượng xuất hiện trong lĩnh vực công nghệ cũng như những ngành khác.

#9: Sáng tạo AI sẽ trở thành xu hướng chính thống: AI và AI tạo sinh đã định hình lại thế giới qua sự tiến hóa vũ bão của các mô hình ngôn ngữ lớn (large language models – LLM), làm thay đổi các doanh nghiệp cũng như hành vi người tiêu dùng.

Tác động của AI, robot và tự động hóa sẽ trở thành xu hướng chính thống trong nhiều ngành nghề chứ không riêng gì công nghệ, từ sản xuất và ô-tô đến bán lẻ và chăm sóc y tế.

AI sẽ tự động hóa các tác vụ lặp lại, nâng cao trải nghiệm khách hàng và khuyến khích sáng tạo. Chẳng hạn, ngành chăm sóc sức khỏe đã bắt đầu sử dụng robot và AI trong phẫu thuật để thực hiện các thủ thuật phức tạp với độ chuẩn xác và chính xác cao.

#10: Thuốc điều trị béo phì – một bước ngoặt của ngành y tế: Nhu cầu đối với thuốc điều trị béo phì sẽ tăng mạnh trong năm 2024. Béo phì được coi là căn nguyên của nhiều bệnh như bệnh tim và tiểu đường.

Những thử nghiệm y tế gần đây đã giúp nâng hiệu quả của thuốc điều trị béo phì. Tuy nhiên, trong ngắn hạn, thiếu hụt nguồn cung thuốc điều trị béo phì có thể dẫn đến hạn chế tăng trưởng của ngành. Tin vui là ngành này đã nhanh chóng mở rộng kế hoạch dự phòng để mở ra những lựa chọn điều trị mới bao gồm thuốc uống thay vì thuốc tiêm hàng tuần.

(*)Trưởng bộ phận đầu tư Khu vực Đông Nam Á và Ấn Độ, Khối Dịch vụ Ngân hàng tư nhân toàn cầu và Quản lý tài sản của HSBC

James Cheo (*)