Các ngân hàng trung ương Đông Nam Á với những quyết định về lãi suất

Ngân hàng Trung ương Indonesia vào tháng trước đã khiến thị trường ngạc nhiên với việc cắt giảm lãi suất sớm, nhưng sự suy yếu gần đây của đồng Rupiah khiến phần lớn các nhà phân tích kỳ vọng các quan chức giữ nguyên lãi suất. Ngân hàng trung ương Philippines đã cảnh báo mạnh mẽ rằng họ sẽ tiếp tục hạ lãi suất. Còn Ngân hàng trung ương Thái Lan được cá cược ​​tiếp tục thách thức lời kêu gọi cắt giảm chi phí đi vay của chính phủ, bất chấp tốc độ tăng trưởng yếu và lạm phát đang ở dưới mức đáy của phạm vi mục tiêu.

Cả 3 quốc gia đều rất nhạy cảm với sức khỏe của nền kinh tế toàn cầu. Nhưng các quốc gia này cũng rất khác nhau: Indonesia có ảnh hưởng về hàng hóa; Thái Lan có ngành du lịch và sản xuất lớn; và Philippines là nơi có ngành gia công phần mềm lớn phục vụ các công ty toàn cầu. Sự đồng thuận chung là các nhà hoạch định chính sách nên giữ nguyên hoặc cắt giảm lãi suất, còn việc tăng lãi suất gần như không khả thi.

Indonesia

Vào tháng 9, các nhà hoạch định chính sách tại nền kinh tế lớn nhất Đông Nam Á đã bắt tay vào chu kỳ nới lỏng trước động thái của Ngân hàng Dự trữ Liên bang Mỹ (FED). Tuy nhiên, sự biến động mới của thị trường, được thúc đẩy bởi dữ liệu kinh tế Mỹ yếu hơn và căng thẳng ở Trung Đông, có thể khiến các thị trường mới nổi thận trọng hơn khi giảm lãi suất. Đồng Rupiah đã giảm hơn 2% so với đồng đô la Mỹ trong tháng này, buộc Ngân hàng trung ương Indonesia phải can thiệp vào thị trường lần đầu tiên sau nhiều tháng.

Vì vậy, trước cuộc họp chính sách tháng 10, nhiều ý kiến cho rằng các nhà hoạch định chính sách Indonesia do Thống đốc Perry Warjiyo đứng đầu có thể giữ lãi suất trong tháng này và nới lỏng vào cuối quý.

Brian Lee, chuyên gia kinh tế tại Maybank Securities Pte., cho rằng, Ngân hàng trung ương Indonesia khó có thể đảo ngược lập trường nới lỏng của mình, đồng thời kỳ vọng lạm phát thấp và tiêu dùng yếu hỗ trợ cho khả năng cắt giảm lãi suất tiếp theo để hỗ trợ nhu cầu trong nước.

Với dự trữ ngoại hối gần mức cao kỷ lục, Ngân hàng trung ương Indonesia có thể dựa nhiều hơn vào sự can thiệp của thị trường để ngăn chặn bất kỳ sự sụt giảm nào nữa của đồng Rupiah. Cơ quan quản lý tiền tệ này cũng có thể cần phải duy trì lợi suất hấp dẫn đối với chứng khoán mệnh giá bằng đồng Rupiah để thu hút đủ dòng vốn nước ngoài nhằm giữ đồng tiền ổn định.

Và đúng như dự đoán, Ngân hàng trung ương Indonesia đã quyết định duy trì lãi suất chuẩn ở mức 6%, lãi suất cơ sở tiền gửi ở mức 5,25% và lãi suất cơ sở cho vay ở mức 6,75%.

Philippines

Thống đốc Ngân hàng Trung ương Philippines (bangko Sentral ng Pilipinas-BSP) Eli Remolona đã phát biểu hồi đầu tháng này rằng ông dự kiến ​​sẽ cắt giảm 1/4 điểm tại mỗi cuộc họp, nâng tổng mức giảm đến cuối năm 2025 là 175 điểm cơ bản.

Tháng 9/2024, lạm phát giảm xuống mức thấp nhất trong 4 năm qua nhờ giá gạo và các mặt hàng thực phẩm khác tăng chậm hơn. 24 trong số 26 nhà kinh tế tham gia cuộc khảo sát của Bloomberg kỳ vọng BSP sẽ cắt giảm lãi suất mua lại đảo ngược mục tiêu 25 điểm cơ bản xuống 6%, mức thấp nhất kể từ tháng 2/2023.

Angelo Taningco, nhà kinh tế trưởng và người đứng đầu nghiên cứu tại Security Bank Corp., cho biết: “Điều có thể cản bước BSP cắt giảm lãi suất là rủi ro khiến giá dầu toàn cầu xấu đi và nếu FED chậm lại trong việc nới lỏng” và kỳ vọng FED sẽ thực hiện hai đợt cắt giảm 25 điểm cơ bản trong quý này và 100 điểm cơ bản khác vào năm tới.

Đồng Peso của Philippines đã giảm khoảng 4% so với đồng đô la Mỹ trong năm nay, nhưng dòng vốn nước ngoài gần đây đổ vào thị trường chứng khoán trong nước đã hạn chế sự mất giá của đồng tiền nước này. Đồng tiền tương đối ổn định và tăng trưởng kinh tế ảm đạm là những lý do khác khiến BSP tiếp tục nới lỏng. BSP hạ tỷ lệ dự trữ bắt buộc xuống 7% đối với những tổ chức cho vay lớn, kéo theo một đòn bẩy khác để hỗ trợ nền kinh tế.

Kết thúc cuộc họp ngày 16/10, Hội đồng Tiền tệ đã quyết định giảm lãi suất mua lại đảo ngược mục tiêu (RRP) của BSP xuống 25 điểm cơ bản xuống còn 6,0%. Lãi suất của các khoản tiền gửi và cho vay qua đêm cũng được điều chỉnh tương ứng thành 5,50% và 6,50%. Những quyết định này sẽ có hiệu lực vào ngày mai, ngày 17/10/2024.

Đây là lần cắt giảm lãi suất thứ hai của BSP trong năm nay. Lần cắt giảm lãi suất đầu tiên 25 điểm cơ bản là vào tháng 8, khi đó lãi suất cơ bản giảm xuống 6,25% sau khi giữ ổn định ở mức 6,50% kể từ tháng 10/2023 để giải quyết áp lực lạm phát.

BSP đồng thời cũng hạ dự báo lạm phát cơ bản cho năm 2024 xuống 3,1% từ mức 3,4%, song lại nâng dự báo lạm phát năm 2025 và 2026 lên 3,2% và 3,4% lần lượt từ 3,1% và 3,2% do có thể có những điều chỉnh về giá điện và tiền lương.

Thái Lan

Trước cuộc họp, theo khảo sát của Bloomberg, 22/27 nhà kinh tế lấy ý kiến cho rằng Ủy ban Chính sách tiền tệ Thái Lan có thể sẽ phản đối các kêu gọi cắt giảm lãi suất của Chính phủ một lần nữa và giữ nguyên lãi suất cơ bản lần thứ sáu liên tiếp ở mức 2,5%, mức cao nhất kể từ năm 2013. Có 5 người dự đoán sẽ cắt giảm 1/4 điểm phần trăm.

Shreya Sodhani, nhà kinh tế tại Barclays Plc, cho biết: “Sự ổn định tài chính và mức nợ hộ gia đình cao là nền tảng trong việc ra quyết định của Ủy ban Chính sách tiền tệ Thái Lan cho đến nay, giúp tổ chức này nói không với những lời kêu gọi nới lỏng của chính phủ và thị trường tài chính”. Chuyên gia này kỳ vọng Ngân hàng trung ương Thái Lan sẽ đứng vững trong năm nay. “MPC hiện cần phải thực hiện một cách tốt nhất để cân bằng sự đánh đổi giữa ổn định tài chính và tác động của nó đối với tăng trưởng.”

Tuy nhiên, nhiều nhà kinh tế, trong đó có Standard Chartered Plc, nhận thấy khả năng cắt giảm lãi suất ngày càng tăng tại cuộc họp này hoặc cuộc họp tiếp theo, do có nhiều yếu tố bao gồm triển vọng tăng trưởng yếu, lạm phát dưới mục tiêu và áp lực chính trị và khu vực tư nhân. Thứ trưởng Tài chính Paopoom Rojanasakul cho biết hồi đầu tháng này rằng việc cắt giảm 25 điểm cơ bản sẽ là một khởi đầu tốt, đồng thời ông cho rằng Ngân hàng trung ương Thái Lan (BOT) sẽ cắt giảm lãi suất trong năm nay.

Chủ tịch Phòng Thương mại Thái Lan Sanan Angubolkul cho biết vào ngày 9/10 rằng chi phí đi vay thấp hơn sẽ giúp ích cho các doanh nghiệp đang phải vật lộn với chi phí cao và đồng Baht mạnh. Đồng Baht tăng 14% trong quý III, khiến hàng xuất khẩu của quốc gia này đắt hơn so với các đối thủ cạnh tranh.

Một số nguồn tin cho biết chính phủ Thái Lan đang nỗ lực nâng mục tiêu lạm phát năm 2025 từ trong khoảng 1% - 3% lên 1,5% - 3,5%. Cũng đã có sự điều động để đưa Kittiratt Na-Ranong, một người chỉ trích chính sách tiền tệ diều hâu của BOT và là người trung thành với đảng cầm quyền, vào vai trò Chủ tịch BOT, điều này có thể gây thêm áp lực lên Thống đốc Sethaput Suthiwartnarueput.

Thống đốc Sethaput Suthiwartnarueput từng nhấn mạnh tầm quan trọng của sự độc lập trong việc thiết lập chính sách tiền tệ vào tháng trước. Ông cũng cho biết các quyết định sẽ được định hướng bởi triển vọng về điều kiện kinh tế, tài chính trong nước và lạm phát. Một trong những người tiền nhiệm của ông, ông Tarisa Watanagase, cảnh báo rằng sự can thiệp của chính phủ có thể gây ra “hậu quả thảm khốc” cho nền kinh tế lớn thứ hai Đông Nam Á.

Kết quả cuộc họp ngày 16/10 cho thấy, Ngân hàng trung ương Thái Lan đã bất ngờ cắt giảm lãi suất chủ chốt lần đầu tiên sau 4 năm, một động thái được chính phủ kêu gọi từ lâu như một cách để vực dậy nền kinh tế trì trệ với lạm phát dưới mục tiêu.

Ủy ban Chính sách tiền tệ của BOT đã bỏ phiếu giảm 25 điểm cơ bản lãi suất mua lại (repo) một ngày xuống 2,25%. Lãi suất này đã ở mức cao nhất trong 10 năm là 2,50% kể từ tháng 9/2023.

Lần thay đổi gần đây nhất về lãi suất chính sách là vào tháng 9 năm ngoái với mức tăng 25 điểm cơ bản. Lần cuối cùng ngân hàng trung ương cắt giảm lãi suất là vào tháng 5/2020.

Hải Yến (tổng hợp)