Các nước tăng cường quản lý bitcoin ATM

Ở Hoa Kỳ, các quan chức thực thi pháp luật cho biết tội phạm đang sử dụng các giao dịch thuận tiện trên các máy ATM bitcoin trên khắp đất nước, chủ yếu ẩn danh, để buôn bán ma túy, rửa tiền và nhiều loại gian lận. Các máy này, chủ yếu được đặt trong các cửa hàng tiện lợi và thuộc sở hữu của các công ty tư nhân, cho phép khách hàng dễ dàng mua bitcoin và các loại tiền điện tử khác bằng tiền mặt. Sau đó, tiền mã hóa sẽ được gửi đến ví tiền điện tử của khách hàng đó. Nhưng sự tiện lợi đó cũng đồng nghĩa với việc những kẻ lừa đảo dễ kiếm tiền hơn.

Theo cơ quan thực thi pháp luật, hành vi gian lận đã trở nên phổ biến hơn khi số lượng máy ATM bitcoin ở Hoa Kỳ đã tăng vọt trong những năm gần đây. Theo Coin ATM Radar, hơn 26.000 máy đang tồn tại, tăng đột biến so với 4.212 vào tháng 1/2020. Các công ty nổi tiếng như Walmart và Circle K cũng đã bắt đầu cài đặt máy ATM bitcoin.

FBI đã cảnh báo hồi đầu tháng 11/2021 về các âm mưu gian lận sử dụng máy ATM tiền điện tử và mã phản hồi nhanh hoặc QR, để tạo điều kiện thanh toán. "FBI đã chứng kiến ​​sự gia tăng những kẻ lừa đảo hướng nạn nhân sử dụng máy ATM tiền điện tử vật lý và mã QR kỹ thuật số để hoàn tất các giao dịch thanh toán", văn phòng cho biết trong một thông báo dịch vụ công. Mã QR có thể được sử dụng tại các máy ATM tiền mã hóa để chuyển các khoản thanh toán cho người nhận. Theo FBI, cách thức hoạt động của trò gian lận cụ thể này như sau: “Những kẻ lừa đảo cung cấp mã QR được liên kết với ví tiền mã hóa của kẻ lừa đảo để nạn nhân sử dụng trong giao dịch. Sau đó, kẻ lừa đảo hướng nạn nhân đến một máy ATM tiền mã hóa thực để nạp tiền của họ, mua tiền mã hóa và sử dụng mã QR được cung cấp để tự động điền địa chỉ người nhận”.

Một tiểu bang gần đây đã xét đến việc thiếu sự giám sát trong hoạt động của các ATM bitcoin. Lisa Cialino, cố vấn của Ủy ban điều tra bang New Jersey, cho biết: “Có những trò gian lận, có gian lận. “Điều đáng báo động nhất là có những chủ sở hữu và người vận hành những chiếc máy này thực sự không biết gì về những điều họ nên làm theo Đạo luật Bảo mật Ngân hàng”.

Các nhà khai thác máy ATM Bitcoin được yêu cầu đăng ký với Mạng lưới thực thi tội phạm tài chính của Bộ Tài chính Hoa Kỳ. Tuy nhiên, một cuộc điều tra của ủy bang New Jersey được công bố vào đầu năm nay cho thấy quy định thực tế còn lỏng lẻo, tương tự như ở nhiều bang.

“Nhiều máy cho phép gần như ẩn danh khi mua tiền mã hóa trị giá lên tới 900 đô la bằng cách cho phép người dùng chỉ cung cấp một số điện thoại di động,” báo cáo của ủy ban cho biết. "Một số không yêu cầu thông tin nhận dạng nào cả".

Một nghiên cứu của Chainalysis cho thấy gần 75% tổng số tiền bất hợp pháp để lại các máy ATM bị sử dụng tại các cửa hàng gian lận, các trang web bán thông tin thẻ tín dụng bị đánh cắp trên dark web.

Trong nỗ lực ngăn chặn gian lận và thiết lập các tiêu chuẩn tuân thủ chung, DigitalMint – một công ty vận hành các ATM bitcoin – gần đây đã ra mắt một hiệp hội mới để thiết lập các tiêu chuẩn chống rửa tiền, dưới tên gọi Hợp tác tuân thủ tiền mã hóa (Cryptocurrency Compliance Cooperative).

Marc Grens, chủ tịch DigitalMint, cho biết: “Hiệp hội được tập hợp lại bởi những bộ óc giống nhau trong không gian này, trong các dịch vụ tài chính truyền thống, các công ty pháp y blockchain, ngân hàng và các tổ chức ATM bitcoin khác muốn tạo ra một tiêu chuẩn được chấp nhận rộng rãi để cải thiện ngành công nghiệp”.

Các giám đốc điều hành tại CoinFlip, một nhà điều hành ATM tiền điện tử lớn khác có trụ sở tại Chicago, nói rằng ngưỡng 900 đô la không phải là vấn đề. Công ty cho phép mua tiền điện tử lên tới 900 đô la chỉ với tên và số điện thoại. Giao dịch có số tiền cao hơn yêu cầu nhận dạng bổ sung. Giám đốc điều hành CoinFlip Ben Weiss cho biết công ty có cách tiếp cận theo cấp dựa trên rủi ro tùy thuộc vào số lượng tiền điện tử mà khách hàng mua. Ông nói: “Ở mỗi cấp độ, cần có thêm các cấu phần KYC [biết khách hàng của bạn – quá trình xác minh danh tính khách hàng]”.

Ngoài ra, Weiss cho biết công ty sử dụng các công cụ phân tích blockchain để phát hiện gian lận. Ví tiền điện tử liên quan đến hoạt động bất chính sẽ bị chặn.

Kris Dayrit, chủ tịch của CoinFlip còn cho biết, các nhân viên dịch vụ khách hàng được đào tạo để phát hiện ra các dấu hiệu nguy hiểm, ví dụ như một khách hàng bị ép buộc tham gia một giao dịch.

Các hành động kiểm soát trên diễn ra sau khi lượng máy ATM bitcoin gia tăng mạnh mẽ. Theo Văn phòng Luật sư Hoa Kỳ cho Quận Trung tâm California, năm ngoái, một người đàn ông California đã nhận tội rửa hàng triệu đô la bằng bitcoin và tiền mặt thông qua các máy ATM không có giấy phép,.

Trong một nghiên cứu mới được công bố ngày 10/1/2022, Văn phòng Trách nhiệm Chính phủ (GAO) - một cơ quan chính phủ cung cấp dịch vụ kiểm toán và điều tra cho Quốc hội - nhấn mạnh rằng các ki-ốt, còn được gọi là ATM tiền mã hóa, chịu trách nhiệm một phần cho sự gia tăng này vì các máy ít được quản lý hơn các sàn giao dịch tiền mã hóa và các giao dịch khó theo dõi hơn. Báo cáo cho biết: “Khi việc sử dụng thị trường [tiền mã hóa] mở rộng, các quan chức FBI cho biết họ dự kiến ​​sẽ thấy sự gia tăng trong việc sử dụng các ki-ốt tiền mã hóa cho các mục đích bất hợp pháp, bao gồm cả buôn bán người và ma túy”.

GAO đề nghị Mạng lưới Thực thi Tội phạm Tài chính và Sở Thuế vụ (FinCEN), cả hai đơn vị cùng thuộc Bộ Tài chính Hoa Kỳ, nên làm việc cùng nhau và thực hiện một cách chặt chẽ hơn trong việc quản lý các ki-ốt.

Báo cáo đã xem xét việc sử dụng tiền mã hóa trong các hoạt động buôn bán toàn cầu và cách các cơ quan Hoa Kỳ, bao gồm Dịch vụ Bưu điện Hoa Kỳ (USPS), Cơ quan Thực thi Di trú và Hải quan (ICE) và IRS đang chống lại sự gia tăng tội phạm sử dụng tiền mã hóa.

GAO cũng xem xét những thách thức mà các cơ quan phải đối mặt trong cuộc chiến chống tội phạm tiền mã hóa, nhận thấy rằng tình trạng thiếu thông tin khá phổ biến, đặc biệt là về các ki-ốt tiền mã hóa, đang cản trở khả năng xác định và ngăn chặn tội phạm của cơ quan thực thi pháp luật.

Hôm 11/3, Cơ quan Quản lý Tài chính (FCA) đã xuất bản một bản tin chính thức có tựa đề “Cảnh báo về các máy ATM tiền mã hóa bất hợp pháp hoạt động ở Vương quốc Anh”.

FCA nói rằng trên thực tế, không có máy ATM tiền mã hóa nào được đăng ký ở bất kỳ đâu trong nước và do đó tất cả chúng phải đóng cửa ngay lập tức, hoặc nếu không “Các máy ATM tiền mã hóa cung cấp dịch vụ trao đổi tiền mã hóa ở Vương quốc Anh phải được đăng ký với [FCA] và tuân thủ Quy định rửa tiền của Vương quốc Anh (MLR)”.

FCA cho biết thêm “Không có công ty tiền mã hóa nào đăng ký với chúng tôi được chấp thuận cung cấp dịch vụ ATM tiền mã hóa, có nghĩa là bất kỳ công ty nào trong số họ hoạt động ở Vương quốc Anh đều làm như vậy bất hợp pháp và người tiêu dùng không nên sử dụng chúng”.

“Chúng tôi lo ngại về các máy ATM tiền mã hỏa đang hoạt động ở Vương quốc Anh và do đó sẽ liên hệ với các nhà điều hành để hướng dẫn rằng các máy này phải ngừng hoạt động hoặc phải đối mặt với các hành động khác.

Vì chúng tôi đã công bố danh sách các công ty tiền mã hóa chưa đăng ký có thể đang tiếp tục hoạt động kinh doanh, một đánh giá gần đây cho thấy 110 công ty không còn hoạt động nữa.

Chúng tôi thường xuyên cảnh báo người tiêu dùng rằng các loại tiền mã hóa không được kiểm soát và có độ rủi ro cao, có nghĩa là mọi người rất khó có được bất kỳ biện pháp bảo vệ nào nếu xảy ra sự cố, vì vậy mọi người nên sẵn sàng (đối mặt với việc) mất tất cả tiền của mình nếu chọn đầu tư vào chúng”, FCA cho hay.

Nguyễn Anh Tuấn (tổng hợp)