Các nước chủ nhà có kiếm tiền từ World Cup không?

Giải bóng đá thế giới là sự kiện thể thao lớn nhất toàn cầu, thậm chí còn được nhắc đến trước cả Thế vận hội.

Dự kiến, hơn 5 tỷ người sẽ theo dõi để xem sự kiện thể thao ngoạn mục ở Qatar, với hơn một triệu người đến xem trực tiếp các trận đấu.

Từ việc bán vé và hàng hóa đến tài trợ của công ty, tiền thưởng và du lịch, có rất nhiều tiền xoay quanh một sự kiện như thế này.

Nhưng, đối với một nước chủ nhà, nó có xứng đáng về mặt tài chính không? Câu trả lời ngắn gọn là không.

Hầu hết các quốc gia tổ chức World Cup đều chi hàng chục tỷ đô la cho việc chuẩn bị, phát triển cơ sở hạ tầng, xây dựng khách sạn... Phần lớn trong số đó thường không được thu hồi, ít nhất là không phải bằng tiền mặt.

World Cup chắc chắn là một cỗ máy tạo tiền. Bản quyền truyền hình của World Cup 2018 tại Nga đã được bán cho các đài truyền hình trên khắp thế giới với giá 4,6 tỷ USD. Tuy nhiên, khoản tiền này do FIFA- cơ quan quản lý bóng đá thế giới, giữ. Doanh thu bán vé cũng vậy, thuộc sở hữu của một công ty con do FIFA sở hữu 100%. Quyền tiếp thị, mang lại hơn 1 tỷ đô la, cũng được FIFA giữ.

Tuy nhiên, cơ quan này sẽ trang trải các chi phí chính để tổ chức giải đấu – họ sẽ trả cho Qatar 1,7 tỷ đô la, mặc dù số tiền đó bao gồm giải thưởng 440 triệu đô la cho các đội.

Nhưng Qatar được cho là đã chi hơn 200 tỷ đô la cho World Cup này và cơ sở hạ tầng, bao gồm khách sạn và cơ sở giải trí, đại tu toàn bộ mạng lưới đường bộ và xây dựng hệ thống đường sắt.

Với hơn một triệu du khách nước ngoài dự kiến đến trong giải đấu kéo dài một tháng, nước chủ nhà sẽ chứng kiến lượng khách du lịch tăng đột biến, tăng doanh thu cho các chủ khách sạn, nhà hàng và những nơi tương tự. Nhưng sự gia tăng đột biến như vậy đòi hỏi phải xây dựng thêm cơ sở vật chất, chi phí cho việc này thường lớn hơn nhiều so với doanh thu tạo ra trong ngắn hạn.

Ai được lợi trong ngắn hạn?

Diễn đàn Kinh tế Thế giới báo cáo: “Giá khách sạn tăng trong thời gian cháy vé, nhưng tiền lương của những người làm dịch vụ không nhất thiết phải tăng cùng một mức, nghĩa là lợi nhuận thu được từ vốn có thể cao hơn lợi nhuận thu được từ lao động”.

Người có tiền thì sẽ làm ra tiền. Những người không có tiền thì không.

Hơn nữa, khách du lịch World Cup mua hàng hóa, đồ uống hoặc bất kỳ thứ gì khác từ các thương hiệu đối tác của FIFA không đóng góp vào nguồn thu thuế của nước chủ nhà, vì các khoản giảm thuế khổng lồ cho FIFA và các thương hiệu tài trợ của họ là bắt buộc trong quy trình đấu thầu World Cup.

Chẳng hạn, Đức mời chào giảm thuế 272 triệu đô la trong nỗ lực đăng cai World Cup 2006.

Khách du lịch không vì World Cup có xu hướng tránh xa nước chủ nhà trong thời gian diễn ra World Cup, bởi muốn tránh đám đông, giao thông và giá cả tăng cao. Đối với Qatar 2022, nếu không có vé xem trận đấu, bạn không thể nhập cảnh vào quốc gia này từ ngày 1/11 cho đến khi kết thúc World Cup.

Ít nhất là trong ngắn hạn, việc tổ chức một kỳ World Cup bóng đá không có ý nghĩa tài chính. Tuy nhiên, có  một số thứ có ý nghĩa lớn hơn tiền.

Đăng cai World Cup là một bài tập thể hiện quyền lực mềm. Nó mang đến cho thế giới một cửa sổ vào đất nước đó, cho thấy cơ sở hạ tầng mới làm trở thành một nơi tốt như thế nào để đầu tư hoặc kinh doanh.

Và về lâu dài, số tiền chi cho việc tổ chức, nếu được quản lý đúng cách, sẽ xây dựng khả năng mở rộng nền kinh tế của quốc gia đó.

Những con đường mới và các dự án giao thông sẽ mang lại lợi ích kinh tế trong nhiều năm sau khi tiếng còi mãn cuộc của World Cup được thổi.

Các sự kiện thể thao quốc tế lớn thu hẹp khoảng cách xã hội và đưa mọi người đến với nhau xuyên biên giới – Thế vận hội mùa đông 2018 chứng kiến Triều Tiên và Hàn Quốc bước vào sân vận động dưới một lá cờ chung. Những sự kiện như thế này cũng khuyến khích trẻ em tham gia thể thao - môn thể thao mang lại lợi ích kinh tế cho hệ thống chăm sóc sức khỏe của quốc gia sở tại trong tương lai.

Đối với một nước chủ nhà, World Cup là niềm tự hào, danh dự và sự công khai, hơn là việc kiếm tiền.

Đăng cai tổ chức World Cup là một quốc gia mở rộng vòng tay, mở rộng ngôi nhà của mình và nói với thế giới: “Hayya, bạn được chào đón ở đây.”