Họp báo Chính phủ thường kỳ tháng 4/2023: Kinh tế - xã hội tiếp tục được duy trì ổn định, phát triển với nhiều điểm sáng

Tại buổi họp báo, Bộ trưởng Trần Văn Sơn cho biết, đất nước ta đã đi qua 1/3 chặng đường năm 2023 với tình hình thế giới tiếp tục có những diễn biến phức tạp, khó lường; xung đột Nga-Ukraine tiếp tục căng thẳng và chưa có dấu hiệu kết thúc; lạm phát thế giới hạ nhiệt nhưng vẫn ở mức cao; các thị trường xuất khẩu lớn, thị trường truyền thống bị thu hẹp... Trong khi đó, với độ mở nền kinh tế lớn nên nước ta chịu tác động rất lớn, trực tiếp bởi diễn biến tình hình thế giới, mang lại khó khăn, thách thức nhiều hơn thời cơ, thuận lợi.

Trước bối cảnh đó, Chính phủ chỉ đạo các bộ, ban, ngành tập trung vào một số trọng tâm của công tác lãnh đạo, gồm: (1) Tập trung tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy các thị trường chứng khoán, trái phiếu doanh nghiệp, bất động sản; (2) Đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công, đôn đốc các dự án, công trình trọng điểm quốc gia; (3) Cho phép các tổ chức tín dụng cơ cấu lại nợ, gia hạn nợ mua lại trái phiếu doanh nghiệp; (4) Gia hạn thời hạn nộp thuế, tiền thuê đất; trình cấp có thẩm quyền xem xét giảm thuế, phí, lệ phí, tiền sử dụng đất, thuế trước bạ; (5) Đẩy mạnh cải cách hành chính, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh; (6) Xử lý vướng mắc về mua sắm thuốc, vật tư, trang thiết bị y tế; (7) Tổ chức các hội nghị triển khai chương trình hành động của Chính phủ thực hiện các nghị quyết của Bộ Chính trị về 6 vùng kinh tế trọng điểm trên cả nước gắn với tổ chức hội nghị xúc tiến đầu tư vùng, địa phương; (8) Tổ chức các hội nghị toàn quốc về công tác quy hoạch, chuyển đổi số, du lịch, ngoại giao kinh tế; các cuộc họp Ban Chỉ đạo quốc gia về cải cách hành chính các công trình trọng điểm; gặp mặt các tập đoàn, tổng công ty, doanh nghiệp đầu tư nước ngoài; (9) Tiếp tục tập trung xử lý các vấn đề tồn đọng kéo dài, nhất là các doanh nghiệp dự án thua lỗ, các tổ chức ngân hàng yếu kém.

Đặc biệt, Thủ tướng Chính phủ giao nhiệm vụ cho từng thành viên Chính phủ rà soát, nắm bắt tình hình và chỉ đạo tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong sản xuất kinh doanh, đầu tư xây dựng, xuất nhập khẩu tại từng địa phương.

Kinh tế - xã hội duy trì ổn định với nhiều điểm sáng

Trong điều kiện khó khăn do tác các động của tình hình thế giới và khu vực, song dưới sự lãnh đạo của Đảng, trực tiếp và thường xuyên là Bộ Chính trị, Ban Bí thư, đứng đầu là Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng; sự chỉ đạo, điều hành quyết liệt của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ; sự vào cuộc, phối hợp đồng bộ, nhịp nhàng của các cơ quan trong hệ thống chính trị; sự đồng tình, ủng hộ của người dân, doanh nghiệp, bạn bè, đối tác quốc tế... tình hình kinh tế - xã hội nước ta trong tháng 4 và 4 tháng đầu năm 2023 tiếp tục được duy trì ổn định, phát triển với nhiều điểm sáng.

Kinh tế vĩ mô cơ bản ổn định, lạm phát được kiểm soát, các cân đối lớn được bảo đảm. Lạm phát có xu hướng giảm dần qua các tháng, tháng 4 giảm 0,34% so với tháng 3; bình quân 4 tháng tăng 3,84% so với cùng kỳ năm trước. Xuất siêu tiếp tục tăng mạnh, tháng 4 xuất siêu 1,51 tỷ USD, 4 tháng đầu năm xuất siêu 6,35 tỷ USD. Thị trường tiền tệ, tỉ giá cơ bản ổn định, lãi suất điều hành giảm 2 lần liên tiếp; chủ động điều hành chính sách tiền tệ theo hướng phù hợp, chắc chắn, linh hoạt và kịp thời. Bảo đảm an toàn, thanh khoản của hệ thống ngân hàng.

Tình hình sản xuất, kinh doanh có nhiều tín hiệu tích cực: Công nghiệp có dấu hiệu phục hồi. Chỉ số sản xuất công nghiệp tháng 4 tăng 3,6% so với tháng 3 và tăng 0,5% so với cùng kỳ, trong đó công nghiệp chế biến, chế tạo tăng 0,2%. Sản xuất nông, lâm nghiệp, thủy sản ổn định và có tăng trưởng; lúa gạo được mùa, được giá. Nông nghiệp tiếp tục khẳng định vai trò là bệ đỡ của nền kinh tế; xuất khẩu gần 3 triệu tấn gạo, trị giá 1,55 tỷ USD. Thương mại, dịch vụ có xu hướng tăng cao, tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng tháng 4 tăng 3,7% so với tháng 3 và 11,5% so cùng kỳ; du lịch phục hồi nhanh, trong tháng 4 khách quốc tế tăng 9,9 % so với tháng 3, gấp 9,7 lần so với cùng kỳ.

Trong 4 tháng, tổng số doanh nghiệp đăng ký thành lập mới và quay trở lại hoạt động là 78.900 doanh nghiệp, gấp 1,3 lần bình quân giai đoạn 2018-2022 và nhiều hơn số doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường là 77.000.

Các đột phá chiến lược được triển khai thực hiện hiệu quả với các giải pháp đồng bộ. Nhiều dự án, công trình giao thông quan trọng, liên vùng được đưa vào khai thác; đã khánh thành thêm 2 dự án đường cao tốc Phan Thiết  - Dầu Giây và Mai Sơn - Quốc lộ 45 với tổng chiều dài khoảng 160 km; khánh thành Nhà máy Nhiệt điện Thái Bình 2. Vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) đăng ký mới tính đến ngày 20/4/2023 ước đạt 4,11 tỷ USD, tăng 11,1% so với cùng kỳ. Giải ngân vốn đầu tư công tăng 15 nghìn tỷ đồng so với cùng kỳ.

An sinh xã hội được bảo đảm; đời sống vật chất, tinh thần của người dân được nâng lên. Công tác khám chữa bệnh được tích cực triển khai; tiếp tục kiểm soát tốt dịch COVID-19 và các dịch bệnh khác. Giáo dục, đào tạo được quan tâm chỉ đạo. Nhiều hoạt động văn hóa, nghệ thuật đặc sắc, lễ hội truyền thống được tổ chức thành công, sôi nổi trên cả nước, nhất là những chương trình nhân dịp những ngày lễ lớn như Giỗ Tổ Hùng Vương, kỷ niệm Ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước 30/4, Ngày Quốc tế Lao động 1/5...

Quốc phòng, an ninh, chủ quyền lãnh thổ được giữ vững. Trật tự an toàn xã hội được bảo đảm; tai nạn giao thông giảm cả 3 tiêu chí, nhất là trong dịp nghỉ lễ dài ngày. Công tác đối ngoại tiếp tục được triển khai toàn diện, chủ động, tích cực, hiệu quả, góp phần thúc đẩy quan hệ song phương và đa phương.

Thông tin truyền thông được tăng cường; tích cực đưa thông tin nhanh chóng, chính xác, khách quan và đầy đủ về tình hình kinh tế - xã hội của đất nước và đã ngăn chặn, gỡ bỏ, phản bác nhiều thông tin giả, xấu, độc, phản cảm, chống phá Đảng và Nhà nước.

Các tổ chức quốc tế đánh giá tốt về tình hình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội của Việt Nam và dự báo lạc quan trong thời gian tới. Giá trị Thương hiệu quốc gia đạt tốc độ tăng trưởng nhanh nhất thế giới giai đoạn 2020-2022, xếp vị trí 32 trong 100 giá trị thương hiệu quốc gia mạnh trên thế giới. Chỉ số hạnh phúc của Việt Nam tăng 12 bậc, từ vị trí 77 vào năm 2022 lên 65 trong năm 2023.

Khó khăn, thách thức

Bên cạnh những kết quả đạt được, nước ta còn không ít tồn tại, khó khăn, thách thức phải đối mặt, xử lý, trong đó nổi lên là: 

(1) Ổn định kinh tế vĩ mô, các cân đối lớn còn tiềm ẩn nhiều rủi ro, chưa thực sự vững chắc; môt số động lực tăng trưởng giảm;

(2) Lạm phát chịu nhiều sức ép;

(3) Sản xuất công nghiệp 4 tháng đầu năm giảm;

(4) Các thị trường xuất khẩu lớn, truyền thống của ta bị thu hẹp; thị trường nội địa chưa được khai thác hiệu quả;

(5) Tỉ lệ giải ngân vốn đầu tư công thấp hơn so với cùng kỳ; 

(6) Việc triển khai một số chính sách của 3 Chương trình Mặt trận Quốc gia, Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội còn chậm; hoạt động sản xuất kinh doanh của người dân, doanh nghiệp còn gặp nhiều khó khăn...

Các nhóm nhiệm vụ, giải pháp 

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã nêu lên những nhóm nhiệm vụ, giải pháp lớn, yêu cầu các bộ, ngành địa phương tập trung chỉ đạo, triển khai thực hiện hiệu quả:

Thứ nhất, tổ chức thực hiện tốt các nghị quyết, kết luận, chỉ đạo của Trung ương Đảng, Bộ Chính trị, Ban Bí Thư, Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ... Tập trung hoàn thiện, bảo đảm chất lượng, tiến độ các đề án, nội dung trình Hội nghị Trung ương và kỳ họp Quốc hội sắp tới.

Thứ hai, ưu tiên thúc đẩy tăng trưởng, gắn với bảo đảm ổn định kinh tế vĩ mô; kết hợp hài hòa, bảo đảm cân bằng giữa lãi suất với tỉ giá, giữa tăng trưởng với lạm phát, giữa cung và cầu, giữa chính sách tiền tệ với chính sách tài khóa, giữa tình hình bên trong với thực tiễn bên ngoài.

Thứ ba, tiếp tục thực hiện chính sách tiền tệ chắc chắn, chủ động, linh hoạt, kịp thời, hiệu quả; tăng khả năng tiếp cận vốn cho các hoạt động sản xuất, kinh doanh; tiếp tục phấn đấu giảm lãi suất mặt bằng cho vay cả đối với các khoản nợ hiện hữu và vay mới. Thực hiện chính sách tài khóa mở rộng nhưng có trọng tâm, trọng điểm, bảo đảm hiệu quả; tận dụng tốt các dư địa còn khá lớn cho các mục tiêu phát triển; có sự phối hợp đồng bộ, chặt chẽ, hiệu quả giữa chính sách tiền tệ, chính sách tài khóa và các chính sách khác.

Thứ tư, tiếp tục triển khai các giải pháp thu đúng, thu đủ, thu kịp thời, mở rộng cơ sở thu, nhất là từ thương mại điện tử, nền tảng số… và chống thất thu thuế. Triệt để tiết kiệm chi, các nhiệm vụ chi không thực sự cấp bách. Tích cực tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, cho sản xuất kinh doanh; hỗ trợ kịp thời, hiệu quả cho người dân và doanh nghiệp qua đó góp phần giữ ổn định và tạo việc làm, sinh kế cho người dân. Tập trung đẩy mạnh cải cách hành chính, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, tiết giảm chi phí cho người dân và doanh nghiệp. Nâng cao hiệu quả quản trị doanh nghiệp, tăng cường ứng dụng khoa học công nghệ, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, chuyển đổi số, nâng cao chất lượng, hiệu quả, sức cạnh tranh của nền kinh tế.

Thứ năm, đẩy mạnh kích cầu tiêu dùng, khai thác và phát triển mạnh thị trường trong nước; thực hiện tốt cuộc vận động Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam. Có các giải pháp về miễn giảm thuế phí. Đẩy nhanh giải ngân đầu tư công, tạo thuận lợi thu hút đầu tư tư nhân, hợp tác công tư, đầu tư nước ngoài... Cương quyết tháo gỡ mọi rào cản, khó khăn, khơi thông mọi nguồn lực cho phát triển. Đẩy nhanh các dự án sản xuất công nghiệp có quy mô lớn, khuyến khích doanh nghiệp tham gia sâu hơn vào chuỗi sản xuất toàn cầu. Tăng cường các hoạt động xúc tiến thương mại, giữ vững và củng cố các thị trường truyền thống hiện có, đồng thời mở ra các thị trường mới. Tạo thuận lợi cho thị trường vốn, khoa học công nghệ, lao động... phát triển an toàn, lành mạnh, bền vững, phục vụ hiệu quả cho phát triển đất nước. Tiếp tục triển khai Nghị quyết của Chính phủ để tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy thị trường bất động sản.

Thứ sáu, thực hiện tốt các nhiệm vụ giải pháp về phát triển văn hóa, xã hội, bảo vệ môi trường, nâng cao đời sống nhân dân; đẩy mạnh công tác phòng chống tham nhũng, tiêu cực; tăng cường kỷ luật kỷ cương, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác quản lý nhà nước và tăng cường sự phối hợp hiệu quả giữa các bộ, ngành, địa phương.

Thứ bảy, không ngừng củng cố tiềm lực quốc phòng, an ninh; bảo đảm trật tự an toàn xã hội; đẩy mạnh các hoạt động đối ngoại và hội nhập quốc tế. Đổi mới và tăng cường hơn nữa công tác thông tin, truyền thông, nhất là truyền thông chính sách, góp phần tạo đồng thuận xã hội. Chủ động, tích cực đấu tranh, phản bác thông tin sai sự thật, xấu, độc, các quan điểm sai trái, thù địch. Xử lý nghiêm các hoạt động lừa đảo trên mạng.

“

Chỉ đạo, định hướng, vận động các NHTM tiếp tục giảm lãi suất cho doanh nghiệp

Tại buổi họp báo, Phó Thống đốc Thường trực NHNN Đào Minh Tú đã trả lời câu hỏi của phóng viên về kỳ vọng giảm lãi suất với doanh nghiệp trong thời gian tới.

Phó Thống đốc Đào Minh Tú cho biết, thời gian qua, việc giảm lãi suất là một trong những chính sách quan trọng, có ý nghĩa thiết thực giúp các doanh nghiệp trong sản xuất kinh doanh. Do đó, chính sách giảm lãi suất được thực hiện rất thiết thực và quyết liệt.

Trong thời gian tới,  quan điểm của NHNN vẫn là tiếp tục điều hành chính sách tiền tệ một cách linh hoạt, hợp lý và bảo đảm được mục tiêu chính là kiểm soát lạm phát, ổn định giá trị đồng tiền và bảo đảm sự hài hòa giữa tỉ giá và lãi suất. Chính vì thế, điều hành lãi suất trên tinh thần vận động, chỉ đạo các ngân hàng thương mại tiếp tục cắt giảm những chi phí để tạo điều kiện tốt nhất cho doanh nghiệp và người dân vay vốn.

Đặc biệt, vừa qua tại hội nghị ngày 25/4 để triển khai Thông tư 02 về giãn, hoãn, cơ cấu lại các khoản nợ, NHNN đã nêu ra vấn đề với các ngân hàng còn cho vay cao. Một vài ngân hàng cho vay cao đã được nhắc nhở, chỉ đạo, xem xét để làm sao có mặt bằng thống nhất. Tất nhiên, không phải lãi suất bằng nhau mà phải theo khả năng tài chính của mình để đưa ra mức lãi suất phù hợp và có tính thống nhất chung. Thời gian gần đây, các ngân hàng hầu hết đều có sự chủ động trong việc giảm lãi suất và các ngân hàng thương mại những tháng đầu năm đã có 2 đợt giảm: 3 tháng đầu năm và trong tháng 4 vừa qua. Đây cũng là một trong những định hướng rất tích cực.

"Sắp tới, chúng tôi chỉ đạo, định hướng, vận động các NHTM tiếp tục giảm lãi suất cho doanh nghiệp, vừa chia sẻ với doanh nghiệp vừa tạo điều kiện mở rộng, đẩy mạnh hơn nữa tín dụng từ nay đến cuối năm", Phó Thống đốc Đào Minh Tú chia sẻ.