Ngân hàng góp phần cải thiện môi trường kinh doanh, hỗ trợ doanh nghiệp và nâng hạng tín nhiệm quốc gia

Thực hiện chủ trương của Chính phủ về cải cách hành chính và cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, trong những năm gần đây, ngành Ngân hàng đặc biệt coi trọng công tác cải cách hành chính và cải thiện môi trường kinh doanh trong lĩnh vực tiền tệ ngân hàng nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp và người dân tiếp cận dễ dàng, thuận lợi hơn với tín dụng và dịch vụ ngân hàng, nhằm góp phần quan trọng hướng tới mục tiêu xây dựng một chính phủ kiến tạo, phát triển, liêm chính, hành động, phục vụ người dân và doanh nghiệp đã được Chính phủ nhiệm kỳ 2016-2020 xác định ngay từ khi nhận nhiệm vụ.

Trong bối cảnh rủi ro toàn cầu gia tăng lên, các tổ chức xếp hạng tín nhiệm đã lần lượt nâng mức xếp hạng tín nhiệm quốc gia của Việt Nam lên BB vào tháng 5/2018 (Fitch ratings) và mức Ba3 vào tháng 8/2018 (Moody’s). 

Triển khai các chính sách, giải pháp hỗ trợ người dân và doanh nghiệp

Có thể nói, năm 2018 là một năm Chính phủ nói chung và ngành Ngân hàng nói riêng đã triển khai khá quyết liệt các chính sách, giải pháp hỗ trợ người dân và doanh nghiệp. Chính phủ ban hành Nghị quyết số 19 năm 2018 về cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia và dành ưu tiên rất lớn cho công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế, cải cách mạnh mẽ thủ tục hành chính (TTHC). Thủ tướng Chính phủ ban hành Chỉ thị số 07 chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương tiếp tục đẩy mạnh triển khai, thực hiện hiệu quả Nghị quyết số 35/NQ-CP về hỗ trợ và phát triển doanh nghiệp với tinh thần đồng hành cùng doanh nghiệp.

Bám sát chỉ đạo của Chính phủ,  Thủ tướng Chính phủ, Thống đốc và Ban lãnh đạo NHNN tiếp tục dành sự quan tâm đặc biệt chỉ đạo, điều hành công tác cải cách hành chính và cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh trong lĩnh vực tiền tệ ngân hàng bằng nhiều giải pháp mạnh mẽ, quyết liệt vì mục tiêu cải thiện tích cực môi trường kinh doanh trong lĩnh vực tiền tệ, ngân hàng. Cụ thể:

NHNN đã ban hành và chỉ đạo các đơn vị trong Ngành triển khai nghiêm túc, quyết liệt Kế hoạch cải cách hành chính năm 2018 và Chương trình hành động của ngành Ngân hàng góp phần cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia, hỗ trợ và thúc đẩy doanh nghiệp phát triển năm 2018 và những năm tiếp theo. Qua đó, nhiều nhóm  giải pháp quan trọng được ngành Ngân hàng tập trung triển khai mạnh mẽ, như: Cải thiện và minh bạch hóa thông tin tín dụng; tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp, người dân tiếp cận vốn tín dụng; đơn giản hóa và hiện đại hóa thủ tục hành chính, tạo thuận lợi cho tổ chức, cá nhân trong giao dịch hành chính với NHNN, TCTD...

Bên cạnh đó, NHNN trình Chính phủ ban hành Nghị định về cắt giảm điều kiện kinh doanh trong các lĩnh vực hoạt động ngân hàng và ban hành Thông tư số 17/2018/TT-NHNN sửa đổi, bổ sung các văn bản liên quan, với kết quả đã cắt giảm, đơn giản hóa 80 trên tổng số 257 điều kiện thuộc các lĩnh vực hoạt động ngân hàng. Nếu tính cả quá trình cải cách TTHC theo Đề án 30 từ năm 2010 đến nay và kết quả cắt giảm 20% chi phí tuân thủ thủ tục hành chính năm 2016, 2017 theo Nghị quyết 19 của Chính phủ, kết quả về cắt giảm điều kiện kinh doanh của NHNN đạt trên 80%.

Các TCTD cũng rất tích cực rà soát, cắt giảm, bãi bỏ thêm nhiều thủ tục tạo thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp tiếp cận vay vốn và sử dụng các dịch vụ ngân hàng. Tích cực đầu tư phát triển mạnh mẽ nền tảng công nghệ thông tin và phát triển các sản phẩm, dịch vụ online, tự động hóa, có tính an toàn, bảo mật cao để mở rộng các tiện ích giao dịch cho khách hàng.

Thông tin tín dụng được cải thiện và minh bạch hóa mạnh mẽ với nguồn thông tin tới 100% các TCTD; có trên 40 tổ chức ngoài ngành tự nguyện tham gia chia sẻ thông tin khách hàng; kết nối thông tin với Bộ Kế hoạch và Đầu tư để đảm bảo độ bao phủ 100% doanh nghiệp tại Việt Nam; kết nối thông tin với Cục Cảnh sát đăng ký, quản lý cư trú và dữ liệu quốc gia về dân cư - Bộ Công an để xác thực và cập nhật bổ sung thông tin khách hàng vay cá nhân…

NHNN chi nhánh các tỉnh, thành phố thường xuyên phối hợp với các sở, ban, ngành địa phương và các TCTD tổ chức các chương trình kết nối ngân hàng – doanh nghiệp để tháo gỡ kịp thời các khó khăn, vướng mắc phát sinh trong quan hệ tín dụng, ngân hàng cho cả doanh nghiệp và TCTD.

Đồng thời, công tác truyền thông, giáo dục tài chính được NHNN chủ động phối hợp chặt chẽ với các cơ quan truyền thông để tuyên truyền, nâng cao nhận thức và giúp người dân dễ dàng tiếp cận hơn với dịch vụ tài chính, ngân hàng. NHNN đã phối hợp với Đài truyền hình Việt Nam thực hiện các chương trình phổ biến kiến thức về tài chính, ngân hàng thu hút sự quan tâm của đông đảo người dân.

Công tác hiện đại hóa hành chính, cải cách tổ chức bộ máy, công vụ, công chức, tài chính công… được triển khai mạnh mẽ nhằm  đổi mới phương thức chỉ đạo, điều hành, lề lối, cách thức làm việc, chú trọng đẩy mạnh đầu tư ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý công việc, quản lý văn bản… góp phần nâng cao hiệu quả công việc, cắt giảm chi phí hành chính, giảm đáng kể giấy tờ, đi lại, hội họp, sắp xếp, tổ chức bộ máy tinh gọn, thực hành tiết kiệm, chống lãng phí trong việc sử dụng lao động…

Với sự chỉ đạo quyết liệt của Ban lãnh đạo NHNN và sự nỗ lực của các đơn vị, các TCTD từ trung ương đến địa phương, 3 năm liên tiếp (từ 2015 đến 2017), NHNN luôn giữ vị trí dẫn đầu bảng xếp hạng chỉ số cải cách hành chính của khối các bộ, ngành trung ương. Năm 2018, chỉ số “Tiếp cận tín dụng” của Việt Nam đã đạt mức ngang bằng với Singapore và Malaysia - 2 nước đứng đầu trong nhóm ASEAN 4 và là 1 trong 2 chỉ số đạt mức trung bình của ASEAN 4 (cùng với chỉ số Tiếp cận điện năng). Kết quà này đã góp phần quan trọng nâng mức xếp hạng tín nhiệm quốc gia của Việt Nam trên trường quốc tế.

Đưa lại những lợi ích cho người dân, doanh nghiệp

Đối với người dân và doanh nghiệp: (i) Được tiếp cận với thông tin về tài chính, ngân hàng nói chung và các quy trình, thủ tục, sản phẩm dịch vụ ngân hàng một cách minh bạch, rõ ràng, cụ thể và bình đẳng hơn. Kiến thức, thông tin về tiền tệ, ngân hàng được phổ cập, nâng cao; (ii) Được thụ hưởng những tiện ích từ các sản phẩm dịch vụ, ngân hàng hiện đại; tiết kiệm được chi phí đi lại, thời gian khi sử dụng dịch vụ ngân hàng và tiếp cận với nguồn vốn vay ngân hàng dễ dàng và nhanh chóng hơn. Thời gian chu chuyển vốn được rút ngắn, góp phần thúc đẩy nhanh hơn quá trình phát triển sản xuất kinh doanh và vòng quay vốn của doanh nghiệp và người dân.

Đối với NHNN: Kết quả cải cách hành chính đã giúp NHNN tổ chức thực hiện công tác chỉ đạo, điều hành chuyên nghiệp, bài bản và hiệu quả hơn. Việc cắt giảm điều kiện kinh doanh giúp giảm thiểu chi phí thời gian và nhân lực của NHNN trong việc thực hiện các thủ tục hành chính.

Việc tháo gỡ các vướng mắc, khó khăn trong lĩnh vực tiền tệ, tín dụng, ngân hàng giúp cho thị trường tiền tệ và hoạt động ngân hàng trở nên thông suốt hơn, tạo điều kiện cho NHNN điều hành chính sách tiền tệ hiệu quả hơn. Đồng thời, kết quả cải cách, đổi mới hoạt động của các TCTD cũng giúp NHNN có điều kiện thực hiện  tốt hơn vai trò theo dõi, giám sát và quản lý nhà nước đối với hoạt động của hệ thống các TCTD.

Đối với các TCTD, áp lực phải cải cách thủ tục và cải thiện môi trường kinh doanh trong lĩnh vực tiền tệ, ngân hàng là động lực giúp các TCTD đổi mới toàn diện hoạt động của tổ chức mình theo hướng chuyên nghiệp, minh bạch, công khai, giảm thiểu chi phí và lấy khách hàng làm trung tâm với nhiều sản phẩm, tiện ích hiện đại hướng tới thông lệ và chuẩn mực quốc tế. Động lực này sẽ giúp các TCTD hoạt động ngày càng hiệu quả hơn và đẩy nhanh hơn quá trình cơ cấu lại gắn với xử lý nợ xấu giai đoạn 2016-2020 và những giai đoạn tiếp theo.

Tiếp tục có những chính sách, giải pháp cho năm 2019

Theo Phó Thống đốc NHNN Đào Minh Tú, trên cơ sở chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ về cải cách hành chính và cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh tại Nghị quyết 01/NQ-CP và 02/NQ-CP ngày 01/01/2019, NHNN đã cụ thể hóa mục tiêu, định hướng và các giải pháp chỉ đạo, điều hành về công tác này tại Chỉ thị 01/2019/CT-NHNN. Theo đó, mục tiêu tổng quát của ngành Ngân hàng trong năm 2019 là: “Đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính trong các lĩnh vực hoạt động ngân hàng nhằm cắt giảm chi phí tuân thủ thủ tục hành chính, tạo thuận lợi cho tổ chức, cá nhân trong các giao dịch hành chính với NHNN và giao dịch với TCTD góp phần cải thiện môi trường kinh doanh trong lĩnh vực tiền tệ, ngân hàng, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia, thúc đẩy doanh nghiệp nói chung và TCTD nói riêng phát triển bền vững. Phấn đấu năm 2019 cải thiện chỉ số Tiếp cận tín dụng tăng ít nhất 1 bậc xếp hạng.”

Phó Thống đốc Đào Minh Tú cho biết, để hoàn thành được mục tiêu tổng quát nêu trên, NHNN đã yêu cầu các đơn vị trong toàn ngành thực hiện tốt các nhiệm vụ, giải pháp sau:

Đối với các đơn vị thuộc NHNN: (i) Tiếp tục rà soát và đề xuất cắt giảm điều kiện kinh doanh, tạo thuận lợi cho hoạt động kinh doanh của hệ thống các TCTD; Duy trì và nâng cao chỉ số hoạt động thông tin tín dụng cả chiều rộng và chiều sâu, góp phần cải thiện chỉ số tiếp cận tín dụng. Kiến nghị, đề xuất với các Bộ, ngành liên quan nghiên cứu hoàn thiện khuôn khổ pháp lý nhằm cải thiện chỉ số thành phần về sức mạnh quyền pháp lý trong chỉ số Tiếp cận tín dụng theo Báo cáo xếp hạng môi trường kinh doanh của Ngân hàng Thế giới; (ii) Kiểm soát chặt chẽ việc ban hành các văn bản quy phạm pháp luật quy định điều kiện đầu tư, kinh doanh, thủ tục hành chính đảm bảo nguyên tắc đơn giản, hiện đại, hiệu quả, minh bạch và tiết giảm tối đa chi phí thực hiện cho tổ chức, cá nhân. Công bố công khai các TTHC, điều kiện kinh doanh cắt giảm, đơn giản hóa; cập nhật kịp thời các TTHC trên cổng thông tin quốc gia và cổng thông tin điện tử NHNN; (iii) Rà soát, xây dựng kế hoạch nâng cấp các TTHC theo hình thức dịch vụ công trực tuyến mức độ 3, 4; thực hiện cung cấp ít nhất 30% số dịch vụ công trực tuyến thuộc thẩm quyền giải quyết ở cấp độ 4 cho phép người dân, doanh nghiệp thanh toán không dùng tiền mặt; đẩy mạnh phương thức tiếp nhận hồ sơ, trả kết quả giải quyết thủ tục hành chính qua dịch vụ bưu chính công ích. Kiện toàn tổ chức bộ phận một cửa tại Trụ sở chính NHNN và NHNN chi nhánh tỉnh, thành phố, đáp ứng yêu cầu cải cách thủ tục hành chính; (iv) Siết chặt kỷ cương, kỷ luật hành chính, nâng cao đạo đức công vụ, công chức; đồng thời, tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra công vụ. Tiếp tục nghiên cứu đổi mới phương thức chỉ đạo điều hành, lề lối làm việc; Ứng dụng mạnh mẽ công nghệ thông tin để hiện đại hóa hoạt động hành chính, góp phần giảm hội họp, đơn giản hóa chế độ báo cáo; xử lý dứt điểm và công khai kết quả xử lý các phản ánh, kiến nghị của người dân, doanh nghiệp về cơ chế, chính sách, thủ tục hành chính trong lĩnh vực tiền tệ, ngân hàng; (v) Kiện toàn tổ chức bộ máy của các đơn vị thuộc NHNN phù hợp với chức năng, nhiệm vụ của NHNN, theo hướng tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả, không để xảy ra tình trạng trùng lắp, chồng chéo nhiệm vụ. Đẩy mạnh đổi mới, nâng cao hiệu quả hoạt động đơn vị sự nghiệp công lập trong ngành Ngân hàng; (vi) Tiếp tục thực hiện tinh giản biên chế và cơ cấu lại đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức theo Nghị quyết số 39-NQ/TW ngày 17/4/2015 của Bộ Chính trị và Nghị định số 108/2014/NĐ-CP ngày 20/11/2014 của Chính phủ; theo đó, thực hiện giảm 2,1% so với biên chế được giao năm 2018. Quán triệt cán bộ, công chức về đạo đức công vụ, cải cách hành chính; chống quan liêu, tham nhũng, sách nhiễu.

Đối với các TCTD: (i) Công khai trên trang tin điện tử của tổ chức về thủ tục cho vay, cung cấp dịch vụ đối với khách hàng, bao gồm: trình tự các bước thực hiện, yêu cầu, thành phần, số lượng hồ sơ, thời hạn giải quyết, lãi suất cho vay. Đồng thời công bố, công khai lộ trình cắt giảm thủ tục, thời hạn giải quyết để doanh nghiệp, cá nhân giám sát việc thực hiện của từng chi nhánh, đơn vị thuộc TCTD; (ii) Tiếp tục cải tiến theo hình thức một cửa quy trình gửi tiết kiệm, quy trình dịch vụ chuyển tiền, kiều hối, dịch vụ thẻ, dịch vụ tiền mặt và các dịch vụ thanh toán khác… để giảm chi phí, rút ngắn thời gian cung cấp dịch vụ và thời gian chờ đợi của khách hàng đến giao dịch; (iii) Tích cực cải tiến mô hình kinh doanh, nâng cao chất lượng dịch vụ, phát triển đa dạng hóa các sản phẩm phi tín dụng có khả năng giao dịch bằng các phương tiện điện tử trên môi trường mạng với tính năng an toàn, bảo mật cao, nâng cao khả năng phục vụ; (iv) Đẩy mạnh hoạt động dịch vụ tư vấn về tài chính, tín dụng của các TCTD nhằm hỗ trợ doanh nghiệp trong việc xây dựng chiến lược, phương án kinh doanh hiệu quả, bền vững; (v) Tuyên truyền và hướng dẫn cho khách hàng về các sản phẩm phái sinh và lợi ích, rủi ro phát sinh từ các sản phẩm phái sinh để khách hàng chủ động phòng ngừa rủi ro trong hoạt động sản xuất, kinh doanh.