Ngành Ngân hàng tiên phong trong chuyển đổi số

Phiên Diễn đàn cao cấp do: ông Trần Tuấn Anh, Ủy viên Bộ Chính trị, Trưởng Ban Kinh tế Trung ương; ông Nguyễn Kim Anh, Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN); ông Nguyễn Đức Hiển, Phó Trưởng Ban Kinh tế Trung ương và ông Nguyễn Quốc Hùng, Tổng Thư ký Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam, đồng chủ trì.

Tham dự hội thảo còn có đại diện Ủy ban Khoa học Công nghệ và Môi trường của Quốc hội; đại diện NHNN, Bộ Công an...; đại diện các ngân hàng như: Vietcombank, BIDV, VPBank, TPBank; đại diện các doanh nghiệp trong lĩnh vực công nghệ thông tin; các chuyên gia trong lĩnh vực ngân hàng và công nghệ thông tin....

Ông Trần Tuấn Anh, Ủy viên Bộ Chính trị, Trưởng Ban Kinh tế Trung ương phát biểu khai mạc Diễn đàn

Chuyển đổi số ngân hàng: Lấy người dân làm trung tâm

Phát biểu khai mạc hội thảo, ông Trần Tuấn Anh, Ủy viên Bộ Chính trị, Trưởng Ban Kinh tế Trung ương cho biết, cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư (CMCN 4.0) gắn với chuyển đổi số, phát triển kinh tế số, xã hội số, chính phủ số đã trở thành động lực chính dẫn dắt xu thế phát triển kinh tế thế giới và mỗi quốc gia.

Chủ động, tích cực tham gia cuộc CMCN 4.0 là yêu cầu tất yếu khách quan; là nhiệm vụ có ý nghĩa chiến lược đặc biệt quan trọng, vừa cấp bách vừa lâu dài của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội, gắn kết chặt chẽ với quá trình hội nhập quốc tế sâu rộng của Việt Nam.

Điều này đã thể hiện rất rõ tại Nghị quyết số 52- NQ/TW ngày 27/9/2019 của Bộ Chính trị về một số chủ trương, chính sách chủ động tham gia cuộc CMCN 4.0, trong đó nhấn mạnh yêu cầu cấp bách phải nắm bắt kịp thời, tận dụng hiệu quả các cơ hội để nâng cao năng suất lao động, hiệu quả, sức cạnh tranh của nền kinh tế và ứng dụng mạnh mẽ các thành tựu tiên tiến của cuộc CMCN 4.0 cho các lĩnh vực của đời sống kinh tế - xã hội, nhất là một số ngành, lĩnh vực trọng điểm, có tiềm năng, lợi thế, trong đó có ngành Ngân hàng.

Ông Trần Tuấn Anh đánh giá, thời gian qua, lãnh đạo NHNN và toàn ngành Ngân hàng đã tích cực triển khai các nhiệm vụ chủ động tham gia cuộc CMCN 4.0, thực hiện chuyển đổi số mạnh mẽ trong các lĩnh vực, đạt nhiều kết quả tích cực.

"Ngành Ngân hàng là ngành đầu tiên công bố ngày chuyển đổi số của Ngành (ngày 11/5); đã ban hành Kế hoạch chuyển đổi số đến năm 2025, định hướng đến năm 2030", ông Trần Tuấn Anh nhấn mạnh và cho biết thêm: "Năm 2021, Việt Nam được Công ty tư vấn và quản lý toàn cầu (McKinsey) đánh giá có mức độ ứng dụng ngân hàng số nhanh nhất trong khu vực. Kinh nghiệm chuyển đổi số nhanh, hiệu quả, bền vững của ngành Ngân hàng sẽ là kinh nghiệm hữu ích cho các ngành, lĩnh vực khác trong nền kinh tế".

Ông Nguyễn Kim Anh, Phó Thống đốc NHNN phát biểu đề dẫn tại Diễn đàn

Phát biểu đề dẫn, ông Nguyễn Kim Anh, Phó Thống đốc NHNN cho biết, xác định rõ nhiệm vụ và trọng trách của mình, thời gian qua NHNN đã luôn bám sát các chủ trương, định hướng chỉ đạo của Đảng, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ,... để chỉ đạo trên toàn ngành chủ động, tích cực triển khai đồng bộ nhiều giải pháp nhằm chủ động nắm bắt cơ hội từ cuộc CMCN 4.0 gắn với việc xây dựng và triển khai các chiến lược, kế hoạch chuyển đổi số toàn ngành cũng như tại từng tổ chức tín dụng.

"Với quan điểm tiếp cận lấy người dân làm trung tâm và sự thuận tiện, trải nghiệm của người sử dụng dịch vụ là thước đo, ngành Ngân hàng đã đạt được những thành quả bước đầu được đáng khích lệ, từ công tác kiến tạo thể chế, xây dựng hạ tầng công nghệ, phát triển dịch vụ, đảm bảo an ninh an toàn và được đánh giá là một trong những lĩnh vực đi đầu trong chuyển đổi số quốc gia", Phó Thống đốc Nguyễn Kim Anh chia sẻ.

Theo Phó Thống đốc, các kết quả đạt được thể hiện qua một số số liệu thực tế như sau: (i) nhiều dịch vụ ngân hàng đã có thể được sử dụng hoàn toàn trên kênh số như: mở tài khoản thanh toán, thẻ ngân hàng, chuyển tiền, gửi tiết kiệm...; (ii) nhiều ngân hàng Việt Nam có trên 90% giao dịch trên kênh số; (iii) các công nghệ phổ biến của CMCN 4.0 như: trí tuệ nhân tạo, máy học, dữ liệu lớn… đều đã được nghiên cứu, ứng dụng tại nhiều ngân hàng Việt Nam để nâng cao năng lực hoạt động, phân tích nhu cầu khách hàng, mở rộng hệ sinh thái số, mang lại cho người dân các dịch vụ ưu việt với chi phí hợp lý; (iv) tốc độ tăng trưởng về giao dịch thanh toán di động bình quân hàng năm đạt hơn 90%; đặc biệt, trong bối cảnh dịch bệnh đã góp phần gia tăng nhanh chóng nhu cầu giao dịch thanh toán trên các kênh số nhưng các hạ tầng công nghệ, thanh toán của ngành ngân hàng vẫn đảm bảo hoạt động thông suốt, an toàn cho thấy ngành Ngân hàng đã chủ động trong đầu tư, phát triển hạ tầng để bắt kịp được với tốc độ tăng trưởng nhanh chóng của thị trường và đáp ứng tốt nhu cầu, kỳ vọng của khách hàng, người dân.

Diễn đàn cũng đã ghi nhận một số tham luận đến từ ngân hàng Vietcombank và TPBank. Trong bài trình bày của mình, ông Colin Richard Dinn, Giám đốc Ngân hàng số, Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank) đã có những chia sẻ kinh nghiệm của Vietcombank trong quá trình xây dựng chiến lược chuyển đổi số trong doanh nghiệp.

Trong khi đó, ông Nguyễn Hưng, Tổng Giám đốc, Ngân hàng TMCP Tiên Phong (TPBank) chia sẻ về đổi mới tư duy để chuyển đổi số thành công. Theo đó, với việc sở hữu nền tảng vững chắc và chiến lược đúng đắn, TPBank đã có bước phát triển đột phá với kết quả kinh doanh vô cùng ấn tượng, trở thành ngân hàng đi đầu về công nghệ số với nhiều sản phẩm tài chính số đột phá.

Với những kết quả đạt được, ông Nguyễn Hưng cho biết, năm 2022, TPBank tiếp tục được vinh danh tại nhiều giải thưởng danh giá trong nước và quốc tế: Ngân hàng số xuất sắc nhất Việt Nam; Ngân hàng có chất lượng dịch vụ tốt nhất; Doanh nghiệp xuất sắc châu Á; Doanh nghiệp Đổi mới số; Top 10 ngân hàng uy tín Việt Nam, Thương hiệu truyền cảm hứng…

Tháo gỡ khó khăn/vướng mắc để chuyển đổi số trong ngành Ngân hàng đạt hiệu quả cao nhất

Dù đã có những kết quả bước đầu khả quan nhưng theo chia sẻ của đại diện cơ quan quản lý, giới chuyên môn, các ngân hàng.... trong quá trình chuyển đổi số ngành Ngân hàng vẫn gặp nhiều khó khăn thách thức.

Đề cập đến các thách thức của ngành Ngân hàng trong quá trình chuyển đổi số, Phó Thống đốc Nguyễn Kim Anh cho biết, ngành Ngân hàng vẫn đứng trước những thách thức về bài toán đầu tư hiệu quả, sự thay đổi thường xuyên, liên tục về nhu cầu, thị hiếu của khách hàng và xu hướng tội phạm công nghệ cao với các thủ đoạn ngày càng tinh vi, đến từ khắp nơi trên thế giới; từ đó đặt ra cho ngành Ngân hàng phải chuyển đổi số một cách bài bản, có trọng tâm, trọng điểm với lộ trình cụ thể.

"Với tinh thần đó, chúng ta có mặt tại đây không chỉ để cùng chiêm nghiệm lại những kết quả đã được mà còn là để xác định những trở ngại phía trước, thẳng thắn nhìn lại bất cập, tồn tại, từ đó thảo luận tìm ra những giải pháp tháo gỡ và gợi mở hướng đi mới cho công cuộc chuyển đổi số ngành Ngân hàng trong giai đoạn tiếp theo", Phó Thống đốc Nguyễn Kim Anh bày tỏ.

Ông Nguyễn Quốc Hùng, Tổng Thư ký Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam phát biểu tại Diễn đàn

Tham gia phát biểu trong phiên Tọa đàm bàn tròn cao cấp, ông Nguyễn Quốc Hùng, Tổng Thư ký Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam cho biết, Luật Giao dịch diện tử có ảnh hưởng rất lớn đến hoạt động ngân hàng. Do đó, để tham gia góp ý vào dự thảo Luật Giao dịch điện tử (sửa đổi) Hiệp hội đã yêu cầu các tổ chức hội viên rà soát lại các vướng mắc có liên quan trong thực tế. Sau khi rà soát, Hiệp hội đã tập hợp được 25 ý kiến để kiến nghị tới Bộ Thông tin và Truyền thông. Trong buổi làm việc của Đoàn công tác của Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội tại Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam (cuối tháng 8/2022), để phục vụ thẩm tra dự án Luật Giao dịch điện tử (sửa đổi), Bộ Thông tin và Truyền thông đã ghi nhận 17 ý kiến, 8 ý kiến còn lại Bộ sẽ xem xét.

Đánh giá chữ ký điện tử có vai trò hết sức quan trọng trong các giao dịch điện tử, Tổng Thư ký Nguyễn Quốc Hùng đề nghị một số điểm cần sửa đổi trong dự thảo Luật Giao dịch điện tử (sửa đổi) để phù hợp với thực tiễn, gồm: đầu tiên, dự thảo Luật giao dịch điện tử (sửa đổi) cần sửa đổi là về định nghĩa chữ ký điện tử cho khác với định nghĩa tại Luật Giao dịch điện tử 2005, để mọi người dân có thể hiểu được; thứ hai, giá trị pháp lý của chữ ký điện tử cần được quy định rõ ràng; thứ ba, sử dụng chữ ký điện tử dùng riêng; cuối cùng, công nhận và sử dụng chữ ký điện tử....

Cùng chung quan điểm, bà Vũ Thị Thư, Phó Giám đốc Ban Phát triển Ngân hàng Bán lẻ BIDV cho rằng, trong Luật Giao dịch điện tử, việc xác thực và định nghĩa thế nào là chữ ký điện tử là rất quan trọng. Thực tế tại các TCTD nói chung, BIDV nói riêng đã thực hiện điều chỉnh ngay các dịch vụ trên môi trường số, do đó, khách hàng hoàn toàn có thể đăng ký sản phẩm dịch vụ ở trên internet banking, mobile banking mà không phải đến quầy. Các ngân hàng cũng cung cấp sản phẩm dịch vụ rất đa dạng. Tuy vậy, các phương thức xác thực điện tử ngân hàng đang áp dụng (Smart OTP, SMS OTP, sinh trắc học) có được công nhận về mặt pháp lý hay không? Trong trường hợp nào được áp dụng? Trong trường hợp nào không được áp dụng?. "Vì thế, trong dự thảo Luật Giao dịch điện tử (sửa đổi) lần này cần phải quy định rõ giúp các ngân hàng có cơ sở áp dụng để cung cấp các sản phẩm dịch vụ tới khách hàng một cách tốt hơn", bà Vũ Thị Thư đề nghị.

Toàn cảnh Diễn đàn

Để hỗ trợ cho quá trình chuyển đổi số của ngành Ngân hàng, ông Lê Anh Dũng, Phó Vụ trưởng phụ trách Vụ Thanh toán, NHNN kiến nghị, cần đẩy nhanh hoàn thiện các tiêu chuẩn kết nối với Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, Cơ sở dữ liệu Căn cước công dân, cho phép chia sẻ, kết nối mở với các ngành dịch vụ như ngân hàng, viễn thông, bảo hiểm... để hỗ trợ định danh, xác thực khách hàng bằng phương tiện điện tử (eKYC), qua đó tăng độ chính xác trong định danh, xác thực khách hàng. Đồng thời, sửa đổi Luật Giao dịch điện tử 2005 tạo cơ sở pháp lý đồng bộ cho các Bộ, ngành thực hiện chuyển đổi số, tạo thuận lợi cho giao dịch điện tử và tăng cường lòng tin đối với giao dịch điện tử.

Tại phiên Tọa đàm, đại diện Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội (Ủy ban) cho biết, trong quá trình hoàn thiện báo cáo thẩm tra dự thảo dự thảo Luật Giao dịch điện tử (sửa đổi) để trình cho ý kiến tại Kỳ họp Thứ 4, Quốc hội khóa XV tới đây, Ủy ban đã có buổi làm việc với Hiệp hội Ngân hàng và một số ngân hàng thương mại. Các ý kiến góp ý của Hiệp hội Ngân hàng và các ngân hàng đã được ghi nhận trong báo cáo thẩm tra dự thảo luật.

Đại diện của Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội cũng cho biết, Luật Giao dịch điện tử (sửa đổi) sẽ được thông qua theo quy trình 2 kỳ họp. Do đó, thời gian tới đây, Ủy ban tiếp tục hy vọng sẽ nhận được các góp ý từ Hiệp hội Ngân hàng và các ngân hàng thương mại để Luật được hoàn thiện và phù hợp với thực tiễn, trước khi được thông qua tại kỳ họp Quốc hội vào tháng 5/2023.

Phát biểu kết thúc diễn đàn, ông Trần Tuấn Anh ghi nhận, biểu dương các kết quả đạt được của ngành Ngân hàng sau 3 năm triển khai thực hiện Nghị quyết số 52-NQ/TW của Bộ Chính trị. "Có thể khẳng định ngành Ngân hàng là một trong số ít các ngành tiên phong, chủ động tham gia có hiệu quả cuộc CMCN 4.0", ông Trần Tuấn Anh nhấn mạnh và tin tưởng: "với những kết quả đã đạt được, sự nỗ lực và quyết tâm của toàn ngành, ngành Ngân hàng sẽ tiếp tục phát huy hơn nữa các kết quả đạt được, vượt qua các khó khăn, thách thức, giữ vững ngọn cờ tiên phong trong việc tham gia Cuộc CMCN 4.0, góp phần đẩy mạnh chuyển đổi số quốc gia hướng đến chính phủ số, nền kinh tế số và xã hội số".

Đồng thời, ông Trần Tuấn Anh cũng cho biết: "các nội dung trao đổi ngày hôm nay sẽ góp phần đề xuất những quan điểm mới, những nhiệm vụ trọng tâm, giải pháp đột phá góp phần xây dựng Báo cáo giám sát 3 năm triển khai thực hiện Nghị quyết số 52-NQ/TW ngày 27/9/2019 của Bộ Chính trị có chất lượng, hiệu quả".

Trong khuôn khổ Diễn đàn, một số ngân hàng đã tham gia Cuộc thi Diễn tập thực chiến phòng thủ không gian mạng (CF Cyber Defense 2022), trong đó: VIB đạt giải nhì; các ngân hàng Vietcombank, MB, Techcombank đạt giải khuyến khích.

Đại diện Ban tổ chức Diễn đàn trao giải thưởng cho các đội đạt giải trong Cuộc thi Diễn tập thực chiến phòng thủ không gian mạng