Nhà ở cho người nước ngoài: “Không thể có môi trường đầu tư thuận lợi mà chỉ có chính sách ưu đãi…”

Hơn 3.000 tổ chức, cá nhân nước ngoài mua, sở hữu nhà ở Việt Nam

Ngày 13/7, tại Hà Nội, Bộ Xây dựng chủ trì, phối hợp với Tạp chí Nhà đầu tư tổ chức Hội thảo quốc tế "Tiềm năng phát triển thị trường bất động sản (BĐS) tại Việt Nam".

Phát biểu tại Hội thảo, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Tường Văn cho biết, trong phạm vi thẩm quyền và trách nhiệm của mình, Bộ Xây dựng đã chủ trì soạn thảo dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi) và Luật Kinh doanh BĐS (sửa đổi). Hai dự án Luật đã trình Quốc hội cho ý kiến tại kỳ họp thứ 5, Quốc hội khóa XV diễn ra từ ngày 22/5 - 23/6/2023, đang tiếp tục hoàn thiện và dự kiến thông qua vào Kỳ thứ 6, Quốc hội khóa XV vào tháng 11/2023. 

“Đây là hai đạo Luật có ý nghĩa quan trọng, thu hút sự quan tâm của người dân và cộng đồng doanh nghiệp trong nước và quốc tế. Việc sửa đổi, hoàn thiện hai đạo Luật lần này sẽ có tác động tích cực đến thị trường nhà ở và BĐS, cải thiện mạnh mẽ niềm tin vào môi trường đầu tư, tạo sự minh bạch và ổn định cho thị trường nhà ở và BĐS tại Việt Nam. Điều này đặc biệt cần thiết cho việc phục hồi và phát triển bền vững của thị trường BĐS Việt Nam…”- Thứ trưởng nhấn mạnh.

Cũng theo Thứ trưởng Nguyễn Tường Văn, các chính sách mới khi được thông qua cũng sẽ giúp thị trường BĐS của Việt Nam trở nên hấp dẫn hơn đối với người nước ngoài sinh sống và làm việc tại Việt Nam cũng như các nhà đầu tư nước ngoài.

Chia sẻ về các điểm mới trong các dự thảo Luật vừa Quốc hội cho ý kiến, liên quan đến sở hữu nhà ở của cá nhân nước ngoài tại Việt Nam, TS. Hoàng Hải, Cục trưởng Cục Quản lý nhà và thị trường BĐS (Bộ Xây dựng) cho biết, Luật Nhà ở 2014 có quy định cho phép cá nhân nước ngoài nhập cảnh vào Việt Nam được mua và sở hữu nhà ở tại Việt Nam (bao gồm cả nhà ở riêng lẻ và căn hộ chung cư) tại các khu vực được phép sở hữu nhà ở và người mua nhà ở được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất theo quy định của pháp luật về đất đai. 

Cũng theo đại diện Cục Quản lý nhà và thị trường BĐS, cả nước đã có 3.035 tổ chức, cá nhân nước ngoài đã mua và sở hữu nhà ở tại Việt Nam, tập trung chủ yếu tại các tỉnh, thành phố lớn như: Hà Nội (1.765), TP Hồ Chí Minh (850), Bắc Ninh (110), Bình Dương (210), Bà Rịa-Vũng Tàu (50),...

“Có thể thấy rằng, kể từ khi Luật Nhà ở 2014 có hiệu lực cho đến nay, số lượng cá nhân, tổ chức nước ngoài sở hữu nhà ở tại Việt Nam đã tăng lên đáng kể. Qua đó cho thấy, việc Luật Nhà ở 2014 quy định cho phép tổ chức, cá nhân nước ngoài được mua và sở hữu nhà ở với các điều kiện được mở rộng về phạm vi, đối tượng, loại nhà, số lượng nhà ở được mua… đã tạo điều kiện thuận lợi thu hút và thúc đẩy phát triển đầu tư, du lịch và dịch vụ, phát triển thị trường BĐS nói riêng và nền kinh tế nói chung, phù hợp với thông lệ quốc tế, thu hút dòng vốn nước ngoài vào Việt Nam…” TS. Hoàng Hải đánh giá.

Tuy nhiên, Cục trưởng ục Quản lý nhà và thị trường BĐS cho biết, theo quy định tại Điều 5 của Luật Đất đai 2013 và dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) thì cá nhân nước ngoài không thuộc đối tượng được sử dụng đất tại Việt Nam. Nghị quyết số 18-NQ/TW cũng không đề cập đến việc sử dụng đất của cá nhân nước ngoài tại Việt Nam.

“Do vậy, Bộ Xây dựng đề nghị Chính phủ cho phép giữ nguyên như dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi) về việc cá nhân nước ngoài nhập cảnh vào Việt Nam được mua và sở hữu nhà ở tại Việt Nam (bao gồm cả nhà ở riêng lẻ và căn hộ chung cư), đồng thời Bộ Xây dựng tiếp thu ý kiến của Uỷ ban thường vụ Quốc hội bỏ quy định tổ chức, cá nhân nước ngoài được sở hữu nhà ở gắn với quyền sử dụng đất thuê ..”- Ông Hải cho hay.

Cần “an cư” để thu hút chuyên gia nước ngoài

Bày tỏ sự ủng hộ chế độ tiếp cận nhà ở của người nước ngoài làm việc tại Việt Nam, GS-TSKH. Đặng Hùng Võ, nguyên Thứ trưởng Bộ TN&MT chia sẻ: “Một số người chỉ nghĩ đến câu chuyện điều này giúp thị trường BĐS ở Việt Nam sẽ mở rộng hơn. Nhưng tôi thì lại quan tâm đến chuyện Việt Nam bây giờ rất cần một khối lượng nhân sự có trình độ cao mà một trong những nguồn phù hợp là những người nước ngoài vào làm việc tại Việt Nam, để đạt được điều đó, họ phải có một cuộc sống ở đây tốt đẹp, tức là họ phải được mua nhà…”

Đánh giá Luật Nhà ở đã đưa ra một khung pháp luật rộng hơn trước nhưng GS-TSKH. Đặng Hùng Võ cho rằng, dự thảo gần đây nhất thì lại không cho người nước ngoài được tiếp cận quyền sử dụng đất ở. “Tức là được nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất ở hay nói cách khác là bán ở cho người nước ngoài là chỉ bán cái xác nhà thôi…”- ông Võ thẳng thắn và cho rằng đó là lý do thời gian qua người nước ngoài mua chủ yếu là nhà chung cư chứ không phải nhà riêng lẻ .

GS-TSKH. Nguyễn Mại, Chủ tịch VAPIE nêu một thực tế: Một người nước ngoài đầu tư 500 triệu USD xây dựng khách sạn cho thuê, sau đó có quyền chuyển nhượng và khi xây dựng Chính phủ cấp đất cho họ, khách sạn tồn tại 50 năm thì đất đai được sử dụng 50 năm. Và khi họ chuyển cho ai đó thì chuyển luôn cả quyền sử dụng đất. Trong khi, một ngôi nhà chỉ vài trăm nghìn USD lại phải bàn lên bàn xuống là có cho sử dụng đất hay không…

“Chúng tôi đã nói nhiều lần rằng không thể có môi trường đầu tư thuận lợi mà chỉ có chính sách ưu đãi. Môi trường đầu tư thuận lợi chính là tạo môi trường cho nhà đầu tư, các chuyên gia... của họ sinh sống”- Chủ tịch VAPIE nhấn mạnh.

“

Hiện chưa thiết kế được “tổ” đón “đại bàng”…

Liên quan đến vấn đề sở hữu nhà của người nước ngoài tại Việt Nam, TS. Hoàng Hải, Cục trưởng Cục Quản lý nhà và thị trường BĐS (Bộ Xây dựng) cho biết, niện nay đã có hơn 3.000 người nước ngoài đã có nhà ở tại Việt Nam và tiềm năng có khoảng 4 triệu người nước ngoài có nhu cầu mua, sở hữu nhà ở Việt Nam, gồm người nước ngoài, người Việt ở nước ngoài muốn về ở Việt Nam.
Bộ Xây dựng cũng quy định chặt chẽ phạm vi nào người nước ngoài được mua và tỷ lệ được mua. Mong muốn sắp tới có thể tháo gỡ vấn đề này.
“Bản thân các cơ quan quản lý cũng mong muốn đối tượng có trình độ cao, các chuyên gia nước ngoài và người nước ngoài gốc Việt về Việt Nam sinh sống, làm việc, giống như muốn đón “đại bàng” về làm “tổ” nhưng hiện chưa thiết kế được “tổ”…”- Ông Hải bày tỏ.