Phân phối bảo hiểm qua ngân hàng: Tăng cường tính minh bạch, đảm bảo quyền chủ động của khách hàng

Phóng viên: Trong năm 2022-2023, hệ thống văn bản quy phạm pháp luật (VBQPPL) về hoạt động kinh doanh bảo hiểm đã được hoàn thiện một cách đồng bộ, tạo hành lang pháp lý đầy đủ cho hoạt động KD BH. Ông có thể cho biết cụ thể hơn về nội dung này?

Ông Ngô Việt Trung: Ngày 2/11/2023, Bộ trưởng Bộ Tài chính đã ban hành Thông tư 67/2023/TT-BTC hướng dẫn một số điều của Luật Kinh doanh bảo hiểm và Nghị định 46/2023/NĐ-CP.

Như vậy, đến thời điểm hiện tại, căn cứ Luật ban hành VBQPPL, hệ thống khung khổ pháp lý về hoạt động kinh doanh bảo hiểm đã được hoàn thiện, bảo đảm phù hợp với đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách của Nhà nước; tính đồng bộ, thống nhất với hệ thống pháp luật có liên quan, phù hợp với định hướng phát triển và nhu cầu thực tiễn thị trường. Qua đó, tạo hành lang pháp lý đồng bộ, đầy đủ cho hoạt động kinh doanh bảo hiểm, bao gồm Luật, Nghị định và Thông tư.

Cụ thể, ngày 16/6/2022, Quốc hội đã ban hành Luật Kinh doanh bảo hiểm số 08/2022/QH15; Ngày 5/5/2023, Chính phủ đã ban hành Nghị định 21/2023/NĐ-CP quy định về Bảo hiểm vi mô; Ngày 6/9/2023, Chính phủ đã ban hành Nghị định 67/2023/NĐ-CP quy định về bảo hiểm bắt buộc trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới, bảo hiểm cháy, nổ bắt buộc, bảo hiểm bắt buộc trong hoạt động đầu tư xây dựng; Ngày 1/7/2023, Chính phủ đã ban hành Nghị định 46/2023/NĐ-CP quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Kinh doanh bảo hiểm.

Trong thời gian tới, Bộ Tài chính sẽ hoàn thiện trình Chính phủ ban hành Nghị định sửa đổi, bổ sung về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo hiểm.

Phóng viên: Với Thông tư 67/2023/TT-BTC vừa ban hành, có những điểm mới nào cần lưu ý, thưa ông?

Ông Ngô Việt Trung: Thông tư 67/2023/TT-BTC bao gồm 7 chương, 62 điều và 13 phụ lục, góp phần tiếp tục hoàn thiện khung khổ pháp lý về hoạt động kinh doanh bảo hiểm, đảm bảo tính đồng bộ, thống nhất với hệ thống pháp luật có liên quan và phù hợp với định hướng phát triển và nhu cầu thực tiễn thị trường.

Thông tư 67/2023/TT-BTC đã bổ sung một số quy định mới so với các quy định hiện hành theo các nhóm vấn đề như sau: Quy định về cung cấp dịch vụ, sản phẩm bảo hiểm trên môi trường mạng; Quy định về phương pháp, cơ sở tính phí sản phẩm bảo hiểm nhân thọ, bảo hiểm sức khỏe, bảo hiểm vi mô, bảo hiểm xe cơ giới; Quy định về công khai thông tin; Quy định về cung cấp sản phẩm bảo hiểm qua tổ chức tín dụng (TCTD), chi nhánh ngân hàng nước ngoài…

Phóng viên: Một trong những điều được dư luận rất quan tâm trong Thông tư 67/2023/TT-BTC là những quy định mới về cung cấp sản phẩm bảo hiểm qua TCTD, chi nhánh ngân hàng nước ngoài. Ông có thể phân tích cụ thể hơn về những điểm mới trong Thông tư về nội dung này?

Ông Ngô Việt Trung: Nhằm hoàn thiện khung khổ pháp lý, tăng cường công tác quản lý, giám sát, nâng cao tính minh bạch trong quá trình cung cấp sản phẩm bảo hiểm qua TCTD, chi nhánh ngân hàng nước ngoài, đảm bảo phát triển kênh phân phối này theo hướng hiệu quả, bền vững và đảm bảo được quyền lợi của người tham gia bảo hiểm, Luật Kinh doanh bảo hiểm năm 2022 và các văn bản hướng dẫn đã bổ sung một số quy định mới theo hướng tăng cường tính minh bạch; Đảm bảo quyền chủ động lựa chọn tham gia của khách hàng; Tăng cường trách nhiệm giám sát và đảm bảo chất lượng của hoạt động bán bảo hiểm qua ngân hàng.

Cụ thể, để tăng cường tính minh bạch trong cung cấp bảo hiểm qua ngân hàng, Thông tư quy định tại mỗi chi nhánh, phòng giao dịch của TCTD phải thiết lập một quầy giao dịch riêng để thực hiện hoạt động đại lý bảo hiểm, tách biệt với khu vực hoạt động nghiệp vụ khác của TCTD; Yêu cầu đại lý bảo hiểm phải thực hiện ghi âm quá trình tư vấn bảo hiểm đối với các sản phẩm bảo hiểm phức tạp như sản phẩm bảo hiểm liên kết đầu tư; Trong quá trình tư vấn sản phẩm bảo hiểm, đại lý bảo hiểm, hoặc nhân viên trong tổ chức hoạt động đại lý trực tiếp thực hiện hoạt động đại lý bảo hiểm phải cung cấp đầy đủ, chính xác cho bên mua bảo hiểm các thông tin về sản phẩm bảo hiểm thông qua các tài liệu do doanh nghiệp (DN) bảo hiểm xây dựng và cung cấp; Yêu cầu đối với các tài liệu trong hợp đồng bảo hiểm.

Đối với các sản phẩm bảo hiểm nhân thọ dài hạn, có giá trị hoàn lại, DN bảo hiểm có trách nhiệm cung cấp bản giấy tài liệu tóm tắt cho bên mua bảo hiểm và phải có xác nhận của bên mua bảo hiểm để giúp người mua bảo hiểm dễ dàng tiếp cận hơn với các thông tin, hiểu rõ hơn về sản phẩm, quyền và nghĩa vụ khi tham gia hợp đồng bảo hiểm nhân thọ trước khi quyết định giao kết hợp đồng. Thời gian cân nhắc 21 ngày tham gia bảo hiểm được xác định kể từ khi bên mua bảo hiểm xác nhận đã nhận được các tài liệu nêu trên; Yêu cầu các ngân hàng hoạt động đại lý phải thông tin rõ cho khách hàng các sản phẩm bảo hiểm được phân phối qua TCTD không phải là sản phẩm của TCTD và việc tham gia sản phẩm bảo hiểm không phải là điều kiện bắt buộc để sử dụng các dịch vụ, sản phẩm khác của TCTD.

Hay để đảm bảo quyền chủ động lựa chọn tham gia của khách hàng, Thông tư quy định: Phải thiết lập công cụ tính toán trên website của DN và hướng dẫn để khách hàng có thể chủ động, tự xây dựng kế hoạch bảo hiểm phù hợp với bản thân trước khi lựa chọn giao kết hợp đồng bảo hiểm; TCTD không được tư vấn, giới thiệu, chào bán, thu xếp việc giao kết hợp đồng bảo hiểm liên kết đầu tư cho khách hàng trong thời hạn trước 60 ngày và sau 60 ngày kể từ ngày giải ngân toàn bộ khoản vay.

Để tăng cường trách nhiệm giám sát và đảm bảo chất lượng của hoạt động bán bảo hiểm qua ngân hàng, Thông tư quy định các yêu cầu đối với các TCTD hoạt động đại lý bảo hiểm như: TCTD phải thiết lập bộ phận chuyên trách để thực hiện hoạt động đại lý bảo hiểm, phải có quy trình giám sát và kiểm soát chất lượng việc thực hiện hoạt động đại lý bảo hiểm của các nhân viên trong tổ chức đại lý. Quy trình này phải đảm bảo các nhân viên trong tổ chức đại lý trực tiếp thực hiện hoạt động đại lý tuân thủ đúng các nguyên tắc hoạt động đại lý, các nội dung được ủy quyền tại hợp đồng đại lý và quy định của pháp luật có liên quan; Về phía DN, cho phép DN bảo hiểm tham gia vào quá trình kiểm tra, giám sát, xử lý vi phạm đối với chất lượng hoạt động đại lý của nhân viên trong tổ chức đại lý; DN bảo hiểm phải thực hiện việc giám sát và kiểm tra định kỳ nhằm đảm bảo chất lượng hoạt động giới thiệu, tư vấn sản phẩm bảo hiểm của các nhân viên của tổ chức hoạt động đại lý, kịp thời phối hợp với tổ chức hoạt động đại lý để kiểm tra, rà soát, xử lý các khiếu nại của bên mua bảo hiểm liên quan đến việc tư vấn của nhân viên của tổ chức hoạt động đại lý và xử lý vi phạm (nếu có).

Thông tư cũng sửa đổi các giới hạn đối với các khoản hoa hồng theo hướng yêu cầu phân bổ thời gian chi trả hoa hồng dài hơn, nhằm khuyến khích đại lý chú trọng vào chất lượng khai thác và duy trì hợp đồng bảo hiểm. Đồng thời, Bộ Tài chính cũng bổ sung giới hạn đối với chi phí thưởng, hỗ trợ đại lý nhằm đảm bảo hiệu quả hoạt động kinh doanh của DN bảo hiểm, hướng tới phát triển chất lượng hơn là tập trung vào số lượng.

Phóng viên: Xin trân trọng cám ơn ông!