Tài chính - Tiền tệ, tuần 17 - 21/4: Lãi suất liên ngân hàng giảm mạnh

Chính phủ liên tục có các động thái chính sách hỗ trợ doanh nghiệp và người dân vượt qua khó khăn.

Chính phủ vừa ban hành Nghị định 12/2023/NĐ-CP (Nghị định 12) ngày 14/4/2023 về gia hạn thời hạn nộp thuế giá trị gia tăng (VAT), thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN), thuế thu nhập cá nhân (TNCN) và tiền thuê đất trong năm 2023. 

Theo Nghị định 12, các đối tượng được thụ hưởng chính sách khá rộng, dự kiến tổng số thuế và tiền thuê đất được gia hạn có thể lên tới 100.000 tỷ đồng… tạo kỳ vọng sẽ tạo nên chuyển biến tích cực trong nền kinh tế. 

Về gia hạn thời hạn nộp thuế và tiền thuê đất: Nghị định gia hạn thời hạn nộp thuế đối với số thuế VAT phát sinh phải nộp của kỳ tính thuế từ tháng 3 đến tháng 8 năm 2023 (đối với trường hợp kê khai thuế VAT theo tháng) và kỳ tính thuế quý I, quý II/2023 (đối với trường hợp kê khai thuế VAT theo quý) của các doanh nghiệp, tổ chức;

Thời gian gia hạn là 6 tháng đối với số thuế VAT từ tháng 3 đến tháng 5 năm 2023 và quý I/2023;

Thời gian gia hạn là 5 tháng đối với số thuế VAT của tháng 6 năm 2023 và quý II/2023;

Thời gian gia hạn là 4 tháng đối với số thuế VAT của tháng 7/2023;

Thời gian gia hạn là 3 tháng đối với số thuế VAT của tháng 8/2023. 

Gia hạn thời hạn nộp thuế đối với số thuế TNDN tạm nộp của quý I, quý II kỳ tính thuế TNDN năm 2023 của doanh nghiệp, tổ chức. Thời gian gia hạn là 3 tháng kể từ ngày kết thúc thời hạn nộp thuế TNDN theo quy định của pháp luật về quản lý thuế. Hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh thực hiện nộp số tiền thuế được gia hạn tại khoản này chậm nhất là ngày 30/12/2023. 

Nghị định 12 cũng gia hạn thời hạn nộp tiền thuê đất đối với 50% số tiền thuê đất phát sinh phải nộp năm 2023 của doanh nghiệp, tổ chức, hộ gia đình, cá nhân đang được Nhà nước cho thuê đất dưới hình thức trả tiền thuê đất hàng năm. Thời gian gia hạn là 6 tháng kể từ ngày 31/5/2023 đến ngày 30/11/2023. 

Nghị định có hiệu lực từ ngày 14/4 đến ngày 31/12/2023. 

Có thể thấy gói giải pháp về thuế của năm 2023 có một số nội dung hỗ trợ thấp hơn so với năm 2022. Thứ nhất, gia hạn thời hạn nộp tiền thuê đất đối với 50% số tiền thuê đất phát sinh trong năm 2023, trong khi năm 2022 tỷ lệ được gia hạn là 100%. Thứ hai, năm 2023 không áp dụng chính sách giảm 30% tiền thuê đất, thuê mặt nước như năm 2022.

Ngày 17/4 vừa qua, Chính phủ đã có văn bản đồng ý đề xuất giảm thuế VAT từ 10% xuống 8% đến hết năm 2023 của Bộ Tài Chính, yêu cầu Bộ Tài Chính gấp rút chuẩn bị dự thảo Nghị quyết theo thủ tục rút gọn để trình Uỷ Ban Thường vụ Quốc hội theo chỉ đạo từ Chính phủ. Cụ thể: giảm mức thuế suất thuế VAT đối với tất cả các hàng hóa, dịch vụ thuộc đối tượng áp dụng thuế suất 10% xuống còn 8%; giảm 20% mức tỷ lệ % để tính thuế VAT đối với cơ sở kinh doanh (bao gồm cả hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh) khi thực hiện xuất hóa đơn đối với tất cả các hàng hóa, dịch vụ thuộc đối tượng chịu thuế VAT 10%. 

Dự kiến thời gian áp dụng sẽ được tính từ khi chính sách được ban hành đến hết ngày 31/12/2023. 

Đánh giá tác động, ảnh hưởng của chính sách giảm thuế lần này, Bộ Tài chính dự kiến số giảm thu NSNN khoảng 5.800 tỷ/tháng, nếu áp dụng trong 6 tháng cuối năm 2023 thì tương đương khoảng 35.000 tỷ đồng.

Mới đây nhất, ngày 22/4, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã họp với Ngân hàng Nhà nước (NHNN), Bộ Tài chính, Bộ Tư pháp để rà soát, thúc đẩy việc ban hành ngay hai thông tư quan trọng trong lĩnh vực ngân hàng. 

Về dự thảo Thông tư liên quan đến hướng dẫn cơ cấu lại nợ, hoãn giãn nợ, không chuyển nhóm nợ, Thủ tướng đề nghị NHNN tiếp tục hoàn thiện dự thảo theo hướng cân nhắc mở rộng đối tượng và kéo dài thời gian áp dụng phù hợp, đồng thời thiết kế công cụ kiểm tra, giám sát, kiểm soát và đẩy mạnh phân cấp để tăng cường trách nhiệm của các TCTD và phản ứng chính sách kịp thời, linh hoạt, hiệu quả. 

Về dự thảo Thông tư sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư 16/2021/TT-NHNN quy định việc TCTD, chi nhánh ngân hàng nước ngoài mua, bán trái phiếu doanh nghiệp (TPDN), Thủ tướng yêu cầu phải thiết kế hỗ trợ thị trường TPDN để tăng cường niềm tin thị trường và theo hướng cho phép TCTD mua lại ngay TPDN; đồng thời tạo điều kiện thuận lợi hơn cho các TCTD đầu tư, cho vay đối với TPDN nhằm tăng nguồn cung, tính thanh khoản, phát triển thị trường trên cơ sở an toàn, hiệu quả.

Ngoài ra, tại cuộc họp, Thủ tướng cũng đề nghị NHNN tiếp tục chỉ đạo các ngân hàng hạ lãi suất phù hợp để hỗ trợ người dân và doanh nghiệp; khẩn trương thực hiện các nhiệm vụ được giao tại Nghị quyết số 33/NQ-CP của Chính phủ về một số giải pháp tháo gỡ và thúc đẩy thị trường bất động sản (BĐS) phát triển an toàn, lành mạnh, bền vững; khẩn trương trình phương án cơ cấu lại các TCTD yếu kém, nhất là Ngân hàng SCB; phối hợp với Bộ Xây dựng triển khai hiệu quả gói tín dụng 120.000 tỷ đồng cho nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, đáp ứng mong mỏi của người dân và doanh nghiệp; sớm hoàn thiện hồ sơ dự án Luật Các TCTD sửa đổi để tháo gỡ vướng mắc hiện hành, phù hợp với tình hình thực tế, trên cơ sở khả thi, hiệu quả.

Bên cạnh đó, Chính phủ vừa ban hành Nghị quyết số 59/NQ-CP ngày 23/4/2023 về giải pháp hỗ trợ tháo gỡ khó khăn cho khách hàng vay vốn phục vụ nhu cầu đời sống, tiêu dùng. Nghị quyết nêu rõ, Chính phủ thống nhất chủ trương với kiến nghị của NHNN tại Tờ trình số 57/TTr-NHNN ngày 22/04/2023 về giải pháp hỗ trợ tháo gỡ khó khăn cho khách hàng vay phục vụ nhu cầu đời sống, tiêu dùng. NHNN theo chức năng, nhiệm vụ, thẩm quyền được giao, khẩn trương xem xét, quyết định và sớm ban hành Thông tư hướng dẫn TCTD thực hiện, bảo đảm phù hợp, chặt chẽ, khả thi, hiệu quả, công khai, minh bạch, đúng quy định pháp luật và an toàn hệ thống các TCTD; tăng cường kiểm tra, thanh tra, kiểm soát và giảm sát thực hiện chính sách theo quy định pháp luật, hạn chế rủi ro, không để lạm dụng, trục lợi, thất thoát, vi phạm pháp luật.

Tóm lược thị trường tài chính - tiền tệ

Thị trường ngoại tệ: Trong tuần từ ngày 17/4 - 21/04, tỷ giá trung tâm được NHNN điều chỉnh tăng mạnh 3 phiên giữa tuần, chỉ giảm nhẹ 2 phiên đầu và cuối tuần. Chốt ngày 21/4, tỷ giá trung tâm được niêm yết ở mức 23.634 VND/USD, tăng mạnh 46 đồng so với phiên cuối tuần trước đó. 

NHNN tiếp tục niêm yết tỷ giá mua giao ngay ở mức 23.450 VND/USD. Tỷ giá bán giao ngay được niêm yết ở mức 24.765 VND/USD, thấp hơn 50 đồng so với trần tỷ giá.

Tỷ giá liên ngân hàng (LNH) giao dịch theo xu hướng tăng nhẹ. Chốt phiên cuối tuần ngày 21/4, tỷ giá LNH đóng cửa tại 23.494 VND/USD, tăng 44 đồng so với phiên cuối tuần trước đó.

Tỷ giá trên thị trường tự do cũng biến động tăng nhẹ trong tuần qua. Chốt phiên ngày 21/4, tỷ giá tự do tăng 50 đồng ở cả hai chiều mua vào và bán ra so với phiên cuối tuần trước đó, giao dịch tại 23.450 VND/USD và 23.500 VND/USD.

Thị trường tiền tệ LNH: Tuần từ ngày 17/4 - 21/4, lãi suất VND LNH giảm mạnh ở tất cả các kỳ hạn từ 1 tháng trở xuống. Chốt ngày 21/4, lãi suất VND LNH giao dịch quanh mức: qua đêm là 3,23% (-2,22 đpt so với phiên cuối tuần trước đó); 1 tuần là 3,70% (-1,82 đpt); 2 tuần là 4,27% (-1,26 đpt); 1 tháng là 4,95% (-0,68 đpt).

Lãi suất USD LNH tăng – giảm nhẹ qua các phiên. Phiên cuối tuần ngày 21/4, lãi suất USD LNH đóng cửa ở mức: Qua đêm là 4,64% (+0,02 đpt); 1 tuần là 4,74% (không thay đổi); 2 tuần là 4,87% (-0,01 đpt) và 1 tháng là 5,0% (không thay đổi).

Thị trường mở: Trên thị trường mở tuần từ ngày 17/4 - 21/4, NHNN chào thầu 110.000 tỷ đồng trên kênh cầm cố, chia đều cho 2 kỳ hạn 7 ngày và 28 ngày, đều với lãi suất 5,0%; có 6.819,2,34 tỷ đồng trúng thầu ở kỳ hạn 7 ngày, 466,59 tỷ đồng ở kỳ hạn 28 ngày; có 29.591,92 tỷ đồng đáo hạn. 

NHNN không chào thầu tín phiếu và cũng không có tín phiếu đáo hạn trong tuần qua. 

Như vậy, NHNN hút ròng từ thị trường 22.306,04 tỷ đồng thông qua nghiệp vụ thị trường mở.

Khối lượng lưu hành trên kênh cầm cố hiện tại giảm xuống mức 49.089,73 tỷ VND, tín phiếu NHNN giữ ở mức 110.699,8 tỷ VND.

Thị trường trái phiếu: Ngày 19/4, Kho bạc Nhà nước (KBNN) huy động 10.250 tỷ đồng trái phiếu Chính phủ (TPCP), khối lượng trúng thầu là 9.874 tỷ đồng (đạt 96%). Trong đó, kỳ hạn 5 năm, 10 năm và 15 năm huy động được toàn bộ khối lượng gọi thầu, lần lượt là 3.000 tỷ đồng, 2.250 tỷ đồng và 4.500 tỷ đồng. Riêng kỳ hạn 30 năm chỉ huy động được 124 tỷ đồng/500 tỷ đồng. 

Lãi suất trúng thầu các kỳ hạn trên lần lượt tại 5 năm là 2,78% (-0,2 đpt so với lần trúng thầu trước); 10 năm là 3,28% (không thay đổi), 15 năm là 3,40% (không thay đổi) và 30 năm 3,66% (không thay đổi). 

Tuần vừa qua từ ngày 17/4 – 21/4 không có TPCP đáo hạn. Về kế hoạch đấu thầu, trong tuần ngày 24/4 – 28/4, KBNN dự kiến gọi thầu 7.000 tỷ đồng TPCP, trong đó kỳ hạn 5 năm gọi 3.000 tỷ đồng, kỳ hạn 10 năm gọi 2.000 tỷ đồng và kỳ hạn 15 năm gọi 2.000 tỷ đồng.

Giá trị giao dịch Outright và Repos trên thị trường thứ cấp tuần qua đạt trung bình 3.648 tỷ đồng/phiên, giảm mạnh so với mức 5.205 tỷ đồng/phiên của tuần trước đó. Trong tuần qua, lợi suất TPCP biến động nhẹ. Chốt phiên ngày 21/4, lợi suất TPCP giao dịch quanh 1 năm là 2,7% (-0,01 đpt); 2 năm là 2,72% (không thay đổi); 3 năm là 2,75% (không thay đổi); 5 năm là 2,8% (+0,01đpt); 7 năm là 2,93% (-0,05 đpt); 10 năm là 3,28% (-0,01 đpt); 15 năm là 3,43% (+0.01 đpt); 30 năm là 3,86% (-0,02 đpt).

Thị trường chứng khoán: Tuần từ ngày 17/4 - 21/4, thị trường chứng khoán vẫn không khởi sắc khi các chỉ số giảm điểm, thanh khoản ở mức thấp. 

Chốt ngày 21/04, VN-Index đứng ở mức 1.042,91 điểm, mất 9,98 điểm (-0,95%) so với cuối tuần trước đó; HNX-Index giảm nhẹ 0,33 điểm (-0,16%) còn 206,92 điểm; UPCom-Index giảm 0,70 điểm (-0,89%) về mức 77,99 điểm.

Thanh khoản thị trường tiếp tục giảm so với tuần trước đó với giá trị giao dịch trung bình đạt khoảng 9.700 tỷ đồng/phiên so với mức 14.400 tỷ đồng/phiên của tuần trước đó. Khối ngoại tiếp tục bán ròng hơn 858 tỷ đồng trên cả 3 sàn trong tuần qua.      

Tin quốc tế

Nước Mỹ ghi nhận nhiều thông tin quan trọng. 

Đầu tiên, về lĩnh vực xây dựng, số cấp phép xây dựng nhà tại nước này ở mức 1,41 triệu đơn trong tháng 3, thấp hơn mức 1,55 triệu đơn của tháng 2 và đồng thời thấp hơn mức 1,46 triệu đơn theo dự báo. 

Bên cạnh đó, số nhà khởi công trong tháng vừa qua ở mức 1,42 triệu căn, tương đương với 1,43 triệu căn của tháng 2 và chỉ cao hơn một chút so với dự báo ở mức 1,40 triệu căn. 

Tiếp theo, doanh số bán nhà cũ tại Mỹ trong tháng 3 ghi nhận mức 4,44 triệu căn, giảm không nhiều so với mức 4,55 triệu căn của tháng trước đó và gần khớp so mức 4,5 triệu căn theo dự báo. 

Tại thị trường lao động, số đơn xin trợ cấp thất nghiệp lần đầu tại Mỹ tuần kết thúc ngày 15/4 ở mức 245 nghìn đơn, trái với dự báo đi ngang ở mức 240 nghìn. Số đơn trung bình trong 4 tuần gần nhất ở mức 239,75 nghìn đơn, giảm nhẹ so với mức 240,25 nghìn trung bình 4 tuần trước đó. 

Cuối cùng, S&P Global cho biết, PMI sơ bộ lĩnh vực sản xuất và lĩnh vực dịch vụ tại Mỹ lần lượt đạt 50,4 và 53,7 điểm trong tháng 4/2023, cùng tăng so với 49,2 và 52,6 điểm của tháng 3/2023, đồng thời cùng cao hơn so với dự báo ở mức 49,0 và 51,5 điểm. Đây là tháng đầu tiên lĩnh vực sản xuất của Mỹ mở rộng trở lại sau khi rơi vào trạng thái thu hẹp 6 tháng liên tiếp. 

Trong tuần này, từ ngày 24-28/4, thị trường chờ đợi nhiều thông tin kinh tế Mỹ, trong đó có GDP chi tiết của quý I/2023 và chỉ số giá tiêu dùng cá nhân PCE lõi tháng 3.

Kinh tế Anh đón nhiều chỉ báo đáng chú ý, nổi bật là thị trường lao động và chỉ số lạm phát. Tại thị trường lao động, số đơn xin trợ cấp thất nghiệp tại Anh tăng 28,2 nghìn đơn trong tháng 3/2023 sau khi giảm 18,8 nghìn ở tháng trước đó, trái với dự báo tiếp tục giảm 2,5 nghìn đơn. Tỷ lệ thất nghiệp tại quốc gia này ở mức 3,8% trong tháng 2/2023, trái với dự báo tiếp tục đi ngang ở mức 3,7% của tháng 1/2023. 

Về lạm phát, chỉ số giá tiêu dùng CPI toàn phần của nước này tăng 10,1% trong tháng 3, thấp hơn một chút so với mức 10,4% của tháng trước đó nhưng vẫn cao hơn mức 9,8% theo dự báo. Bên cạnh đó, CPI lõi tháng 3 tăng 6,2%, không thay đổi so với tháng 2 và trái với kỳ vọng hạ nhiệt xuống 6,0%. 

Bộ trưởng Tài chính Anh Jeremy Hunt cho biết Chính phủ nước này đang nỗ lực hạ lạm phát và sẽ hỗ trợ người dân chi phi sinh hoạt trị giá trung bình 3.300 GBP/hộ gia đình trong thời gian này. 

Tiếp theo, doanh số bán lẻ tại thị trường Anh giảm 0,9% trong tháng 3 sau khi tăng 1,1% ở tháng trước đó, sâu hơn mức giảm 0,5% theo dự báo. 

Ở lĩnh vực sản xuất, S&P Global cho biết PMI sơ bộ lĩnh vực này của nước Anh ở mức 46,6 điểm trong tháng 4, giảm từ 47,9 điểm của tháng 3 và trái với dự báo tăng lên 48,3 điểm. Cuối cùng, PMI sơ bộ lĩnh vực dịch vụ tại Anh tăng lên 54,9 điểm trong tháng 4, trái với dự báo đi ngang ở mức 52,9 điểm như khảo sát trong tháng 3.

Tỷ giá ngày 21/4:

-     USD = 0.910 EUR (-0.18% d/d); EUR = 1.099 USD (0.18% d/d)

-     USD = 0.805 GBP (0.10% d/d); GBP = 1.243 USD (-0.10% d/d)

-     GBP = 1.131 EUR (-0.29% d/d); EUR = 0.884 GBP (0.29% d/d)

Nguồn: MSB Research.