Thổ Nhĩ Kỳ có nữ Thống đốc Ngân hàng Trung ương đầu tiên trong lịch sử

Bà Hafize Gaye Erkan năm nay 41 tuổi, bà đã có một sự nghiệp xuất sắc trong giới doanh nghiệp Mỹ ở các mảng dịch vụ tài chính, ngân hàng, đầu tư, quản lý rủi ro, công nghệ và đổi mới kỹ thuật số, nhưng ở quê nhà thì ít người biết đến.

Bà Erkan sinh ra ở Istanbul vào năm 1982, có cha là kỹ sư và mẹ dạy toán và vật lý. Bà theo học tại một trong những trường công lập hàng đầu ở Thổ Nhĩ Kỳ, Trường trung học Istanbul, và tốt nghiệp hạng nhì trong lớp.

Bà học ngành kỹ thuật công nghiệp tại Đại học Bogazici, một trong những trường đại học danh tiếng nhất ở Thổ Nhĩ Kỳ và tiếp tục lấy bằng tiến sĩ về tài chính tại Đại học Princeton ở Hoa Kỳ vào năm 2006.

Bà Erkan sau đó đã hoàn thành các chương trình kinh doanh tại Trường Kinh doanh Harvard và Trường Kinh doanh Sau đại học Stanford lần lượt vào năm 2015 và 2016.

Bà Erkan gia nhập ngân hàng đầu tư toàn cầu Goldman Sachs với tư cách là cộng sự vào năm 2005 và đến năm 2011 được bổ nhiệm làm Giám đốc điều hành và Trưởng bộ phận chiến lược và phân tích nhóm các tổ chức tài chính.

Bà gia nhập ngân hàng First Republic Bank vào năm 2014, nơi sau đó bà trở thành đồng Giám đốc điều hành vào năm 2021. Bà Erkan làm việc tại ngân hàng First Republic trong gần 8 năm, trải qua nhiều chức vụ như giám đốc đầu tư và đồng giám đốc rủi ro, cùng các vị trí khác. Tháng 7/2021, bà được bổ nhiệm làm đồng Giám đốc điều hành, còn Jim Herbert là người sáng lập và Giám đốc điều hành lâu năm của First Republic.

Bệnh tim buộc CEO Herbert phải nghỉ để chữa bệnh vào tháng 12 năm đó và một tháng sau đó, bà Erkan rời khỏi ngân hàng khiến cổ phiếu lao dốc.

Sự ra đi bất ngờ của bà đã gây ra một "cuộc khủng hoảng người kế nhiệm nội bộ" bên trong ngân hàng First Republic chỉ vài tháng trước khi việc lãi suất tăng thử thách khả năng chống chịu của ngân hàng này. Ngân hàng First Republic cuối cùng cũng đã bổ nhiệm Giám đốc tài chính, Michael Roffler, làm Giám đốc điều hành. Mùa hè năm ngoái, bà Erkan gia nhập Graystone, một công ty tài chính bất động sản, với tư cách là Giám đốc điều hành, nhưng đã từ chức vào tháng 12.

Bà đã được Crain New York Business và San Francisco Business Times vinh danh trong danh sách 40 người xuất sắc dưới 40 tuổi vào năm 2018, trong đó lưu ý bà Erkan là người phụ nữ duy nhất dưới 40 tuổi giữ chức vụ Chủ tịch hoặc Giám đốc điều hành tại một trong 100 ngân hàng lớn nhất Mỹ.

Bà Erkan là người ủng hộ Liên minh các trường nữ sinh quốc gia, gần đây bà đã thành lập Chương trình học bổng Hafize Gaye Erkan First Republic dành cho phụ nữ và trẻ em gái.

Tuần trước, Tổng thống Erdogan đã bổ nhiệm Mehmet Simsek, một người ủng hộ các chính sách kinh tế chính thống, làm Bộ trưởng Bộ Tài chính và kho bạc Thổ Nhĩ Kỳ. Việc bổ nhiệm cho thấy một sự rút lui khỏi những gì được cho là chính sách kinh tế không chính thống của Erdogan, bao gồm cả niềm tin rằng việc tăng lãi suất làm tăng lạm phát.

Tình trạng hỗn loạn tại Thổ Nhĩ Kỳ được cho là do chính sách hạ lãi suất để thúc đẩy tăng trưởng của ông Erdogan. Cách tiếp cận này trái ngược với tư duy kinh tế chính thống: tăng lãi suất để chống lạm phát. Còn ông Erdogan lại lập luận rằng các chính sách của ông sẽ giúp nền kinh tế Thổ Nhĩ Kỳ mạnh hơn về lâu dài.

Như vậy, có thể thấy, điều hành nền kinh tế và chính trị Thổ Nhĩ Kỳ dưới thời nhà lãnh đạo lâu năm Erdogan sẽ là công việc khó khăn nhất của tân nữ Thống đốc Ngân hàng Trung ương.

Tuy nhiên, cuộc tái đắc cử nhiệm kỳ thứ ba gần đây của Tổng thống Erdogan và việc chọn ông Mehmet Şimşek làm Bộ trưởng Bộ Tài chính đã làm dấy lên hy vọng về sự độc lập cho ngân hàng trung ương.

Goldman Sachs cho biết trong một lưu ý rằng việc bổ nhiệm ông Şimşek "làm tăng khả năng chính sách tiền tệ sẽ chuyển sang một hướng chính thống hơn."

Nền kinh tế Thổ Nhĩ Kỳ đang phải chống chọi với lạm phát, bắt nguồn từ cuộc khủng hoảng tiền tệ vào cuối năm 2021 và đã chạm mức cao nhất trong 24 năm qua ở mức 85,51% vào tháng 10/2022. Lạm phát giảm xuống 43,68% vào tháng 4/2023 với hiệu ứng cơ sở thuận lợi và đồng lira tương đối ổn định. Dữ liệu chính thức cho thấy, lạm phát tính theo năm của Thổ Nhĩ Kỳ đã giảm xuống 39,59% trong tháng 5/2023, phần lớn là do chính phủ trợ giá bằng cách cung cấp khí đốt tự nhiên miễn phí.

(Nguồn: Tổng hợp)