Toàn hệ thống Ngân hàng tăng cường thực hiện hỗ trợ người dân, doanh nghiệp khắc phục khó khăn do dịch Covid-19

Thống đốc Lê Minh Hưng phát biểu tại hội nghị trực tuyến “Tăng cường tín dụng ngân hàng hỗ trợ doanh nghiệp và người dân khắc phục khó khăn do ảnh hưởng của dịch Covid-19”

Phát biểu khai mạc hội nghị, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam Lê Minh Hưng cho biết, vừa qua NHNN nhận được ý kiến của các địa phương, các hiệp hội doanh nghiệp, các doanh nghiệp… kiến nghị với hệ thống ngân hàng kịp thời xem xét và tháo gỡ xử lý những vấn đề phát sinh trên thực tế. Hội nghị trực tuyến được tổ chức nhằm đánh giá lại sơ bộ các kết quả đạt được sau khi triển khai Thông tư 01/TT-NHNN và Chỉ thị số 02/CT-NHNN, tìm ra các khó khăn, vướng mắc trong thực tế triển khai để có các giải pháp tháo gỡ cho chính các tổ chức tín dụng (TCTD), cũng như cho các khách hàng vay vốn.

Kết quả bước đầu khá tích cực

Theo Thống đốc NHNN, thời gian qua các TCTD đã vào cuộc rất quyết liệt và hệ thống NHNN chi nhánh các tỉnh, thành phố cũng vào cuộc rất nhanh, rất chủ động để hỗ trợ người dân và doanh nghiệp vượt qua khó khăn do đại dịch Covid-19 mang lại. Chỉ mới hơn 1 tháng nhưng qua báo cáo của các TCTD được NHNN tổng hợp, các kết quả đạt được là rất tích cực. Điều này, thể hiện quyết tâm, nỗ lực, cũng như tinh thần trách nhiệm rất cao của hệ thống NHNN, cũng như của các TCTD trong việc hỗ trợ người dân, doanh nghiệp vượt qua khó khăn do dịch bệnh.

Báo cáo nhanh trước hội nghị về các kết quả hoạt động của ngành Ngân hàng hỗ trợ người dân khắc phục khó khăn do ảnh hưởng của dịch Covid-19, Vụ trưởng Vụ Tín dụng các ngành kinh tế Nguyễn Quốc Hùng cho biết, để kịp thời tháo gỡ khó khăn cho khách hàng vay bị ảnh hưởng bởi dịch, NHNN đã triển khai nhiều giải pháp về tiền tệ, tỷ giá, lãi suất và có nhiều văn bản chỉ đạo các TCTD triển khai thực hiện. Đến nay đã có 32 TCTD gửi NHNN văn bản xây dựng quy chế, quy trình triển khai Thông tư 01/TT-NHNN; 54 TCTD gửi báo cáo về kết quả triển khai Thông tư 01.

Kết quả cụ thể: cơ cấu nợ và giữ nguyên nhóm nợ được thực hiện cho 166.544 khách hàng, với dư nợ là 62.835 tỷ đồng; miễn giảm lãi, giữ nguyên nhóm nợ cho 14.368 khách hàng, với dư nợ là 12.319 tỷ đồng; thực hiện hạ lãi suất dư nợ hiện hữu cho 289.204 khách hàng, với dư nợ là 948.407 tỷ đồng; số lãi dự kiến giảm cho khách hàng là 3.530 tỷ đồng; cho vay mới với lãi suất ưu đãi 146.571 khách hàng, với doanh số cho vay là 511.230 tỷ đồng. Ngân hàng Chính sách xã hội (NHCSXH) đã gia hạn nợ cho 102.930 khách hàng, với dư nợ là 2.815 tỷ đồng; thực hiện cho vay mới đối với 516.688 khách hàng, với dư nợ là 18.825 tỷ đồng.

Đánh giá cao các giải pháp từ NHNN trong việc hỗ trợ doanh nghiệp và người dân bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19, ông Nghiêm Xuân Thành, Chủ tịch HĐQT Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank) cho biết, những giải pháp được đưa ra cũng là cứu cánh cho các TCTD vượt qua giai đoạn hết sức khó khăn; từ đó giúp các TCTD ổn định và phát triển trong thời gian tới. “Mục tiêu của NHNN cũng là mục tiêu kép: vừa giữ hoạt động ổn định và là cứu cánh cho các TCTD nhưng đồng thời cũng hỗ trợ tối đa cho các doanh nghiệp, người dân và nền kinh tế”, ông Nghiêm Xuân Thành nhấn mạnh.

Trước những tác động từ dịch bệnh, ông Nghiêm Xuân Thành cho biết, không chỉ Vietcombank, mà các ngân hàng thương mại (NHTM) khác trong toàn hệ thống cũng tích cực triển khai các chủ trương, chính sách của Chính phủ, NHNN. Dù quá trình triển khai của mỗi TCTD là khác nhau nhưng các giải pháp đều được triển khai quyết liệt. Hoạt động giảm lãi suất tại Vietcombank được thực hiện đồng loạt trên toàn hệ thống. Ông Nghiêm Xuân Thanh cho biết, 80% dư nợ tại Vietcombank bị ảnh hưởng bởi Covid-19 đã được giảm lãi suất.

“Sau khi có Thông tư 01/TT-NHNN, VietinBank đã ban hành ngay văn bản hướng dẫn, tổ chức các cuộc họp trực tuyến trên toàn quốc để chỉ đạo triển khai đến tất cả các chi nhánh, đơn vị trong hệ thống. VietinBank công bố mức giảm lãi suất, hỗ trợ tín dụng là trách nhiệm đồng hành chia sẻ với doanh nghiệp và nền kinh tế”, ông Lê Đức Thọ, Chủ tịch HĐQT Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam (VietinBank) cho biết tại hội nghị. Trên cơ sở đó, VietinBank đã xác định rõ một số lĩnh vực thiết yếu sẽ được giảm lãi suất cao nhất có thể, như: điện, nước sinh hoạt, nước công nghiệp, DN sản xuất vật tư y tế, thiết bị y tế, các thuốc chữa bệnh, thuốc bổ…; các doanh nghiệp có quan hệ tín dụng với VietinBank; các siêu thị, cửa hàng tiện lợi…  với mức giảm lãi suất từ 2-2,5%/năm so với mức lãi suất cho vay thông thường. Với các đối tượng còn lại, VietinBank xem xét tùy theo mức độ ảnh hưởng để giảm từ 0,5 – 1,5%.

Chia sẻ tại hội nghị, ông Hàn Ngọc Vũ, Tổng Giám đốc Ngân hàng TMCP Quốc tế (VIB) cho biết, cho đến nay đã có 2.800 khách hàng, với 2.400 tỷ đồng dư nợ được giảm lãi. Theo tính toán của VIB, sẽ có 8.300 khách hàng, với tổng dư nợ là 5.500 tỷ đồng được giảm lãi trong năm nay. Số khách hàng được cơ cấu lại nợ đến nay là 700 khách hàng, với tổng dư nợ là 600 tỷ đồng. Ông Vũ cho biết thêm, VIB đang nhận được nhiều các kiến nghị và sẽ tiếp tục xử lý cho 4.700 khách hàng, dư nợ 6.600 tỷ đồng trong 4 tuần tới đây.

Còn tại Ngân hàng TMCP Việt Nam Thịnh Vượng (VPBank), ông Nguyễn Đức Vinh, Tổng Giám đốc VPBank cho biết, theo đánh giá sơ bộ, ngân hàng có hơn 80.000 khách hàng sẽ bị ảnh hưởng, 1/3 dư nợ tín dụng nằm trong danh mục của các đối tượng bị ảnh hưởng bởi dịch Covid - 19. Có gần 150.000 khách hàng là hộ kinh doanh có các khoản vay trung bình từ 50 – 200 triệu đồng, 60% thống kê ở một số tỉnh lớn đang dừng hoạt động kể cả các ngành bình thường, đặc biệt nếu dịch tiếp tục kéo dài thì ảnh hưởng sẽ rất mạnh thời gian tới. Về cơ cấu lại nợ, ông Vinh cho biết, tính đến ngày 21/4, VPBank đã xử lý cấu trúc nợ và giãn nợ cho hơn 6.000 khách hàng, trong đó hạ lãi suất cho hơn 2.000 khách hàng; thực hiện cho vay mới hơn 3.000 khách hàng, với dư nợ hơn 5.000 tỷ đồng. Hiện tại số lượng hồ sơ đang chờ VPBank cơ cấu lại nợ khoảng hơn 10.000 khách hàng.

Ngân hàng cũng đang gặp nhiều khó khăn

Tại hội nghị, lãnh đạo NHNN và các NHTM đều có chung nhận định, dịch Covid-19 đang có những tác động tiêu cực đến các lĩnh vực, ngành nghề, trong đó, ngành Ngân hàng là một trong những ngành chịu tác động tiêu cực nhất.

Cụ thể, số liệu thống kê được Vụ Tín dụng các ngành kinh tế đưa ra tại hội nghị cho thấy, tín dụng trong những tháng đầu năm 2020 tăng thấp so với cùng kỳ năm trước, trong đó: tháng 1 tăng 0,1%, tháng 2 tăng 0,07%, tháng 3 tăng 1,3%; tính đến 16/4 tín dụng tăng 0,78% so với cuối năm 2019, còn so với cùng kỳ tăng 3,18%. Tăng trưởng tín dụng thuộc các lĩnh vực: nông lâm, thủy sản; công nghiệp xây dựng; thương mại dịch vụ… đều giảm so với cùng kỳ.

Theo đánh giá sơ bộ, dự kiến dư nợ bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19 khoảng 2 triệu tỷ đồng, chiếm 23% dư nợ toàn hệ thống, tập trung vào các lĩnh vực: công nghiệp chế biến, chế tạo, vận tải xây dựng, lưu trú, ăn uống, dịch vụ, giáo dục và đào tạo… “Với diễn biến như hiện nay, dự kiến tỷ lệ nợ xấu toàn hệ thống năm 2020 sẽ có những biến động, ảnh hưởng đến tiến độ thực hiện cơ cấu nợ gắn với xử lý nợ xấu của các TCTD và phương án phục hồi các TCTD yếu kém”, ông Nguyễn Quốc Hùng dự báo.

Còn theo tính toán của ông Đỗ Quang Hiển, Chủ tịch HĐQT Ngân hàng TMCP Sài Gòn - Hà Nội (SHB), với các giải pháp đang triển khai để hỗ trợ khách hàng bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19, SHB dự tính lợi nhuận năm 2020 của ngân hàng có thể bị giảm 2.308 tỷ đồng, chiếm 27% kế hoạch lợi nhuận cả năm. Đặc biệt, SHB dự phòng số lượng khách hàng bị ảnh hưởng dịch Covid-19 có thể lên tới 15.000, với dư nợ trên 100 nghìn tỷ đồng, có thể số lợi nhuận bị ảnh hưởng lên tới 40% kế hoạch lợi nhuận cả năm.

Tại Ngân hàng TMCP Tiên Phong (TPBank), Tổng Giám đốc Nguyễn Hưng cũng đưa ra dự tính, doanh thu của ngân hàng năm 2020 sẽ sụt giảm khoảng hơn 1.000 tỷ đồng. “Dù ngân hàng đẩy mạnh tiết giảm chi phí, tuy nhiên, lợi nhuận cả năm 2020 vẫn có thể sụt giảm trên dưới 1.000 tỷ đồng so với kế hoạch ban đầu”, ông Hưng nhấn mạnh.

Còn tại VietinBank, Chủ tịch HĐQT Lê Đức Thọ cũng đưa ra dự báo sụt giảm lợi nhuận ở mức 3-4 nghìn tỷ đồng trong năm 2020. Tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam (Agribank), Tổng Giám đốc Tiết Văn Thành dự tính toàn bộ doanh thu năm 2020 sẽ giảm 6.000 tỷ đồng, lợi nhuận giảm khoảng 20%, trích lập dự phòng khoảng 16.000 tỷ đồng.

Hiệp hội Ngân hàng chung tay cùng toàn ngành vượt qua đại dịch

Phát biểu tại hội nghị, Tổng Thư ký Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam Nguyễn Toàn Thắng cho biết, từ khi xảy ra dịch bệnh Covid-19, NHNN đã chỉ đạo sát sao quyết liệt, triển khai các chính sách chủ động, kịp thời, mạnh mẽ, đặc biệt là việc ban hành chỉ đạo các giải pháp hỗ trợ được doanh nghiệp và người dân hoan nghênh, mong đợi, đáp ứng đòi hỏi của tình hình. Các TCTD khẩn trương tích cực hưởng ứng triển khai ngay các giải pháp NHNN đề ra. 

Trong quá trình triển khai chính sách, các vướng mắc cụ thể của các TCTD đã được Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam tổng hợp và báo cáo NHNN đầy đủ. Trên cơ sở đó, để giải quyết khó khăn mà các TCTD và doanh nghiệp đang gặp phải, Tổng Thư ký Hiệp hội Ngân hàng kiến nghị, lãnh đạo NHNN cũng nên chỉ đạo tăng cường phối hợp với các ngành hàng trên địa bàn sát hơn, hỗ trợ kịp thời đúng đối tượng, sát tình hình thực tế ở địa phương.

Còn đối với các TCTD, Tổng Thư ký Hiệp hội Ngân hàng nhấn mạnh đến việc: các TCTD cần nắm sát tình hình doanh nghiệp, xác định đúng tình hình cần hỗ trợ, hỗ trợ hiệu quả, tránh lợi dụng chây ỳ, đảo nợ, sau này gây ra nợ xấu cho ngân hàng. Khi đã nắm rõ thực chất hoạt động doanh nghiệp, thông tin cho dư luận các trường hợp không cho vay được vì lý do gì, tránh hiểu sai ngân hàng. 

“Phải tính đến phục hồi kinh tế sau dịch. Hậu dịch chắc chắn sẽ có nhiều thay đổi, thậm chí là thay đổi lớn, căn bản, có những cái không quay lại như cũ được nữa. Môi trường hoạt động thay đổi, điều kiện kinh doanh thay đổi, từ đó các TCTD cũng phải thích ứng vì cơ cấu thị trường, phương thức sản xuất của doanh nghiệp…đã thay đổi. Đồng thời, phải đề phòng nợ xấu dềnh lên, dự phòng đảm bảo ổn định”, Tổng Thư ký Hiệp hội Ngân hàng Nguyễn Toàn Thắng nêu quan điểm.

Cùng với đó, Tổng Thư ký Hiệp hội Ngân hàng cũng nhấn mạnh: “Hiệp hội sẽ đồng hành, chia sẻ với các tổ chức hội viên. 6 biện pháp của Hiệp hội Ngân hàng đã được báo cáo. Hiệp hội Ngân hàng sẽ vận động các tổ chức hội viên tích cực hưởng ứng. Hiệp hội cũng sẽ phối hợp chặt chẽ với NHNN tăng cường công tác truyền thông, với một công cụ mới là Tạp chí online sẽ khởi động tích cực với các thông tin kịp thời. Đây cũng là một kênh truyền thông tốt cho ngành”.

Chủ động, quyết liệt hỗ trợ người dân và doanh nghiệp

Phát biểu kết luận hội nghị, Thống đốc Lê Minh Hưng đánh giá các kết quả ngành Ngân hàng triển khai là bước đi rất quan trọng, chủ động và kịp thời tháo gỡ khó khăn cho nền kinh tế, cho các khách hàng vay vốn, tạo điều kiện cho nền kinh tế có thể phục hồi các hoạt động sản xuất kinh doanh sau dịch bệnh và góp phần quan trọng vào việc duy trì ổn định kinh tế vĩ mô, hỗ trợ tăng trưởng kinh tế để đạt được những kết quả tích cực trong năm nay.

Tuy nhiên, Thống đốc NHNN cũng cho rằng, cần thẳng thắn nhìn nhận dù kết quả bước đầu chủ động như vậy nhưng trên thực tế, ở một số địa phương, chi nhánh của một số TCTD còn thấy những vấn đề tồn tại, hạn chế và khó khăn cần tháo gỡ. Đặc biệt là Giám đốc NHNN các địa phương, lãnh đạo các TCTD cần nắm được tình hình để chủ động có biện pháp triển khai mạnh mẽ hơn nữa trong thời gian tới.

Thừa nhận thời gian triển khai Thông tư 01 và Chỉ thị 02 của NHNN còn ngắn nhưng Thống đốc NHNN hy vọng các TCTD và toàn bộ hệ thống đều sớm có các quy trình, quy định nội bộ để hướng dẫn cho toàn bộ hệ thống chi nhánh triển khai trên thực tế. Bởi muốn ra được quyết định thì phải có các quy trình quy định đánh giá các đối tượng khách hàng khác nhau mà mỗi khách hàng lại có tình hình tài chính khách nhau, khó khăn khác nhau.

Để những biện pháp, giải pháp chỉ đạo của Chính phủ, của Thủ tướng cũng như của Thống đốc NHNN được triển khai kịp thời hơn, hiệu quả hơn, hỗ trợ tháo gỡ khó khăn cho khách hàng vay vốn, cho nền kinh tế. Thống đốc NHNN, ban lãnh đạo NHNN yêu cầu toàn ngành Ngân hàng, các đơn vị tại hội sở chính, các Giám đốc, lãnh đạo các chi nhánh NHNN tỉnh, thành phố cũng như toàn bộ các TCTD, các Hiệp hội trong ngành tập trung thực hiện một số nhiệm vụ trọng tâm sau:

Đối với toàn bộ hệ thống TCTD, triển khai mạnh mẽ các biện pháp cơ cấu lại nợ, cho vay mới, giảm lãi suất cho vay. Phải xác định việc hỗ trợ khách hàng vay vốn cũng là hỗ trợ cho chính các TCTD, giúp hệ thống TCTD hoạt động tốt hơn trong giai đoạn khó khăn. Hỗ trợ cho khách vay vốn, triển khai hỗ trợ đó là có tác dụng cho cả hệ thống ngân hàng lẫn khách hàng vay vốn, là trách nhiệm của ngành với hệ thống, nền kinh tế.

Ngay sau cuộc họp này, các NHTM nhà nước phải tổ chức quán triệt tới tất cả các chi nhánh các quy định về hỗ trợ khách hàng để tiếp tục đẩy nhanh tiến trình làm việc với khách hàng, xử lý tháo gỡ các vấn đề phát sinh trong thực tế. 

Tập trung chỉ đạo triển khai Chỉ thị 01, Thông tư 01, Chỉ thị 02 phải được coi là công việc trọng tâm trong năm nay. Yêu cầu Chủ tịch HĐQT, Tổng Giám đốc chịu trách nhiệm trước ban lãnh đạo NHNN. Vụ Tín dụng các ngành kinh tế, Vụ Truyền thông cập nhật thường xuyên, định kỳ báo cáo số liệu kết quả đạt được.

Các TCTD cần chia sẻ tối đa khó khăn với khách hàng vay vốn, với nền kinh tế trong giai đoạn này cũng như sau khi dịch kết thúc. Trong đó, sử dụng tối đa việc giảm chi phí để hỗ trợ giảm lãi suất cho nền kinh tế. Các TCTD công bố kết quả số liệu kinh doanh chỉ là số liệu tạm tính, chưa tính thuế, xử lý rủi ro nợ xấu… Khi công bố phải có giải thích rõ ràng để dư luận chia sẻ, nhà đầu tư, thị trường nắm rõ thông tin.

Phải xem xét chủ động cân đối nguồn vốn để đầu tư cho những dự án khả thi; việc xem xét cho vay mới hỗ trợ phục hồi sau dịch là yếu tố then chốt giúp nền kinh tế tăng trưởng trong năm nay. TCTD phải coi là nhiệm vụ chủ yếu thời gian tới.

Phải tập trung chỉ đạo đơn giản hóa quy trình thủ tục nội bộ nhưng không nới lỏng điều kiện tín dụng là để đảm bảo chất lượng an toàn tín dụng, duy trì tính lành mạnh của hoạt động ngân hàng nhiều năm tới đây.

Thống đốc NHNN cũng cho biết phải có cơ chế khuyến khích phù hợp để chi nhánh, phòng giao dịch, cán bộ thực hiện tháo gỡ khó khăn cho khách hàng. “Đặc biệt phải xử lý với giám đốc chi nhánh, nếu thiếu trách nhiệm gây khó khăn phiền hà, xử lý chậm thì phải xem xét xử lý”, Thống đốc nhấn mạnh.

Trong quá trình cơ cấu lại nợ, không chỉ khách hàng doanh nghiệp mà cả khách hàng cá nhân gặp khó khăn trong thu nhập cũng cần được các NHTM quan tâm xem xét cơ cấu lại nợ, cả nợ gốc và nợ lãi. Bên cạnh đó, một số TCTD chưa ban hành hướng dẫn triển khai Thông tư 01 cần phải kịp thời ban hành, Thống đốc NHNN yêu cầu.

Thống đốc nhắc lại yêu cầu Giám đốc NHNN tỉnh, thành phố tổ chức triển khai thực hiện Thông tư 01, Chỉ thị 02 là nhiệm vụ quan trọng nhất, xuyên suốt trong năm 2020. NHNN đã có văn bản đề nghị thành lập đường dây nóng. Chi nhánh NHNN tỉnh, thành phố triển khai thực hiện tiếp nhận, xử lý thông tin, chủ động báo cáo lãnh đạo tỉnh, làm việc với các sở ban ngành địa phương, các doanh nghiệp, tổ chức cá nhân trên địa bàn chủ động xử lý các kiến nghị. Chủ động phối hợp TCTD trên địa bàn để xử lý các vấn đề phát sinh trên thực tế. Chủ động phối hợp với chính quyền địa phương và Hiệp hội để triển khai kịp thời.

Thống đốc cũng yêu cầu các vụ, cục thuộc NHNN phải chủ động theo dõi đánh giá thường xuyên tình hình triển khai của các TCTD để báo cáo kịp thời; chủ động rà soát tham mưu báo cáo NHNN ban hành, sửa đổi các quy định hiện hành, ban hành ngay các văn bản hưỡng dẫn cụ thể cho các vấn đề còn vướng mắc. 

Đồng thời, Cơ qua Thanh tra giám sát ngân hàng, Vụ Pháp chế, Vụ Tín dụng các ngành kinh tế, Vụ Thanh toán chủ động rà soát, tham mưu sửa đổi các quy định hiện hành và ban hành ngay các văn bản hướng dẫn cụ thể cho các vấn đề còn vướng mắc, các kiến nghị chủ yếu tập trung vào Thông tư 01, nhất là các vấn đề về thời hạn cơ cấu lại nợ, trích lập dự phòng rủi ro, dự thu, xác định khách hàng, cho vay tái cấp vốn, thanh toán điện tử..., tiếp tục triển khai các giải pháp thanh toán không dùng tiền mặt, miễn giảm phí dịch vụ điện tử.

Với Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam, Thống đốc yêu cầu Hiệp hội Ngân hàng có tiếng nói mạnh mẽ kiến nghị các tổ chức cá nhân có thẩm quyền để giảm phí…, nắm bắt và có hình thức thông tin rộng rãi về những khó khăn chung của ngành Ngân hàng, ghi nhận những kiến nghị phản ánh của các NHTM kịp thời…

Với sự tập trung quyết liệt và trách nhiệm của toàn ngành Ngân hàng, Thống đốc NHNN tin rằng thời gian tới sẽ thực hiện đạt kết quả tốt hơn trong việc hỗ trợ nền kinh tế khắc phục khó khăn dịch bệnh, thúc đẩy nền kinh tế sau dịch.