Chỉ số nhà quản trị mua hàng suy giảm tháng thứ hai liên tiếp, đơn đặt hàng mới tăng yếu

Sáng 1/11, S&P Global công bố báo cáo Chỉ số nhà quản trị mua hàng (PMI) ngành sản xuất Việt Nam trong tháng 10/2023. Trong đó, có 3 điểm nhấn nổi bật là sản lượng giảm tháng thứ hai liên tiếp; việc làm ổn định; chi phí đầu vào tăng do ảnh hưởng từ việc giá dầu tăng.

Báo cáo nêu rõ, các điều kiện kinh doanh tổng thể trong ngành sản xuất của Việt Nam đã suy giảm nhẹ trong tháng 10 khi các công ty tiếp tục giảm sản lượng mặc dù số lượng đơn đặt hàng mới tăng nhẹ. Điểm tích cực là việc làm đã ổn định hơn sau thời kỳ giảm việc làm, và các công ty tiếp tục gia tăng hoạt động mua hàng với tâm lý lạc quan về triển vọng trong năm tới.

Báo cáo phân tích sự kết hợp của giá dầu tăng và đồng tiền yếu đã khiến tốc độ lạm phát tăng tháng thứ hai liên tiếp, và giá cả đầu ra đã tăng tương ứng. Điều đó cho thấy điểm nổi bật đầu tiên của tháng 10 là PMI ngành Sản xuất Việt Nam vẫn nằm dưới ngưỡng 50 điểm trong tháng 10, khi giảm về mức 49,6 so với 49,7 điểm của tháng 9. Kết quả này cho thấy sức khỏe của ngành sản xuất suy giảm tháng thứ hai liên tiếp.

Trọng tâm của lần giảm các điều kiện kinh doanh lần này là sản lượng tiếp tục giảm, và đây là lần giảm thứ hai trong hai tháng. Lần giảm này chỉ là giảm nhẹ khi một số công ty đã tăng sản lượng phù hợp với mức tăng của số lượng đơn đặt hàng mới, tuy nhiên các công ty đã có thể đáp ứng yêu cầu của khách hàng mà không cần tăng sản lượng.

Số lượng đơn đặt hàng mới đã tăng tháng thứ ba liên tiếp khi có các dấu hiệu cải thiện nhu cầu khách hàng. Tuy nhiên, tốc độ tăng trưởng chỉ là nhẹ và là mức yếu nhất trong thời kỳ tăng hiện nay. Các số liệu thống kê chưa đầy đủ cho thấy khách hàng vẫn ngần ngại trong việc cam kết đơn hàng mới. Số lượng đơn đặt hàng xuất khẩu mới cũng tăng chậm lại trong tháng nhưng vẫn ở mức đáng kể hơn so với tổng số đơn đặt hàng mới.

Theo báo cáo, điểm nổi bật thứ hai của tháng 10 là việc làm hầu như không thay đổi vào đầu quý cuối của năm, từ đó kết thúc thời kỳ giảm việc làm kéo dài 7 tháng. Những thành viên nhóm khảo sát cho biết, tăng số lượng việc làm là để đáp ứng số lượng đơn đặt hàng mới tăng, trong khi vẫn còn tâm lý lạc quan về triển vọng sản lượng trong một năm tới.

Sự ổn định của việc làm và năng lực sản xuất không được sử dụng hết đã cho phép các nhà sản xuất giảm đáng kể lượng công việc tồn đọng trong tháng 10. Hơn nữa, tốc độ giảm là mạnh nhất kể từ tháng 6/2021.

Điểm nổi bật thứ ba được nêu ra trong báo cáo tháng 10 của S&P Global là áp lực lạm phát tiếp tục tăng trong đầu quý cuối của năm, khi cả chi phí đầu vào và giá cả đầu ra tăng nhanh hơn. Trên thực tế, tỷ lệ lạm phát đã đạt mức cao của 8 tháng. Ảnh hưởng của việc tăng giá dầu được nhiều người cho là đã làm tăng chi phí đầu vào, khi nhiên liệu và nhựa nằm trong số những mặt hàng có giá cả chịu ảnh hưởng của việc giá dầu tăng. Trong khi đó, sự giảm giá của tiền đồng so với đô la Mỹ cũng tạo thêm áp lực tăng chi phí. Để bù đắp, các công ty đã tăng mạnh giá bán hàng.

Hoạt động mua hàng tiếp tục tăng, và đây là lần tăng thứ ba liên tiếp trong bối cảnh các công ty nỗ lực tăng dự trữ hàng hóa đầu vào để đáp ứng nhu cầu sản xuất được dự kiến tăng. Tuy nhiên, những nỗ lực này thường không có kết quả khi tồn kho hàng mua tiếp tục giảm.

Tồn kho hàng thành phẩm cũng giảm khi các nhà sản xuất đã sử dụng hàng tồn kho để đáp ứng các đơn hàng mới thay vì tăng sản lượng. Lần tăng thứ hai liên tiếp của hàng tồn kho sau sản xuất là nhẹ, nhưng là đáng kể nhất kể từ tháng 1.

Cuối cùng, sự cải thiện về thời gian giao hàng của nhà cung cấp từng được ghi nhận từ đầu năm đã tiếp tục diễn ra trong tháng 10 khi có các báo cáo về tình trạng công suất dư thừa của người bán. Tuy nhiên, mức độ rút ngắn thời gian giao hàng là ít đáng kể nhất kể từ tháng 4.

Bình luận về kết quả này, ông Andrew Harker, Giám đốc Kinh tế tại S&P Global Market Intelligence đánh giá: “Dữ liệu chỉ số PMI tại thời điểm đầu quý cuối cùng của năm đã vẽ một bức tranh tương tự như thời điểm cuối quý III. Số lượng đơn đặt hàng mới tiếp tục tăng, nhưng tốc độ tăng chỉ là nhẹ và không đủ để khuyến khích các công ty tăng sản lượng. Thay vào đó, các nhà sản xuất đã dùng hàng tồn kho thành phẩm để đáp ứng nhu cầu. Có một số tin tức tích cực hơn về việc làm khi thời kỳ giảm việc làm kéo dài 7 tháng đã kết thúc. Điều này, cùng với hoạt động mua hàng tăng và tâm lý lạc quan, cho thấy các công ty đang tin tưởng hơn rằng sự cải thiện nhu cầu mới đây sẽ được duy trì trong những tháng tới. Một điểm đáng quan tâm khác trong tháng 10 là áp lực lạm phát tiếp tục tăng, khi giá dầu tăng và sự giảm giá đồng tiền đã làm tăng chi phí đầu vào”.

Hồi tháng 9, PMI ngành sản xuất Việt Nam cũng xuống dưới ngưỡng trung bình khi chỉ đạt 49,7 điểm, giảm trở lại xuống dưới mốc 50 điểm sau khi đạt trên 50,5 điểm trong tháng 8.