Diễn đàn cấp cao về đô thị thông minh ASEAN 2020

Diễn đàn tổ chức với sự phối hợp của Văn phòng Chính phủ, Bộ Ngoại giao, Bộ Thông tin và Truyền thông, Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Công Thương, Bộ Giao thông Vận tải, Bộ Tài Nguyên và Môi trường, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, Bộ Công an, Ban Thư ký ASEAN, UBND TP. Hà Nội, UBND TP. Hồ Chí Minh, UBND TP. Đà Nẵng.

Đây là sự kiện gắn với sơ kết 1 năm thực hiện các chủ trương, chính sách của Đảng về phát triển đô thị thông minh tại Nghị quyết số 52 - NQ/TW ngày 27/9/2019 của Bộ Chính trị về “Một số chủ trương, chính sách chủ động tham gia cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư” với các hoạt động trên cương vị Chủ tịch ASEAN 2020 của Việt Nam.

Mục đích của Diễn đàn cấp cao là thúc đẩy chia sẻ sáng kiến, kinh nghiệm và hợp tác giữa các đô thị của Việt Nam với mạng lưới đô thị trong khu vực ASEAN, qua đó đẩy nhanh tiến trình triển khai hiệu quả Nghị quyết 52 của Bộ Chính trị.

Các hoạt động của sự kiện bao gồm: 1 phiên toàn thể với sự tham dự của trên 500 đại biểu trong nước và quốc tế tham gia trực tiếp và trực tuyến (trong đó có trên 50 đại biểu quốc tế là đại diện cấp cao các nước ASEAN và 26 đô thị thông minh); 5 hội thảo chuyên đề với quy mô 200 đại biểu/hội thảo, tập trung vào các lĩnh vực then chốt trong xây dựng đô thị thông minh như: quy hoạch và quản lý đô thị thông minh; phát triển hạ tầng số và công nghệ số nền tảng cho đô thị thông minh; giao thông thông minh; năng lượng thông minh; dịch vụ thông minh; triển lãm các mô hình, công nghệ tiêu biểu cho đô thị thông minh với sự tham gia của các địa phương và doanh nghiệp trong nước và quốc tế.

Quang cảnh hội thảo. Ảnh Minh Hoàng

Trong khuôn khổ Diễn đàn cấp cao này, sáng nay (22/10/2020) đã diễn ra hội thảo chuyên đề “Phát triển các dịch vụ thông minh tại các đô thị trong tiến trình chuyển đổi số quốc gia”. Hội thảo tập trung thảo luận về các vấn đề: Nâng cao năng lực tiếp cận và sử dụng dịch vụ số của người dân (digital literacy); Một số giải pháp nhằm thúc đẩy ứng dụng và phát triển xác thực và định danh số (chữ ký số, CA…); Phát triển các tiện ích thương mại điện tử nhằm nâng cao chất lượng cuộc sống (thanh toán không dùng tiền mặt; thương mại điện tử, dịch vụ giao hàng thông minh); Sự tham gia của giới trẻ và không gian sáng tạo, khởi nghiệp.

Đồng chủ trì hội thảo có ông Nguyễn Kim Anh - Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, ông Nguyễn Đức Hiển - Phó Trưởng ban Kinh tế Trung ương và ông Dương Hải Hưng - Đại diện Ban Thư ký Quốc gia ASEAN. 

Chuyển đổi số là yêu cầu phát triển tất yếu 

Trong phát biểu của mình, Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam Nguyễn Kim Anh cho rằng, tăng tốc số hóa dịch vụ, phát triển sản phẩm, dịch vụ thông minh đã và đang được các doanh nghiệp, tập đoàn tiến hành mạnh mẽ nhằm gia tăng trải nghiệm, giữ chân và mở rộng khách hàng. Đây không còn là sự lựa chọn mà đã trở thành một yêu cầu phát triển tất yếu nhằm đáp ứng được nhu cầu của khách hàng trong thời đại số, giúp các tổ chức cung ứng dịch vụ tạo lợi thế cạnh tranh, chủ động thích ứng và phát triển bền vững trong bối cảnh Cách mạng công nghiệp lần thứ tư (CMCN 4.0). Không những thế, việc áp dụng các công nghệ tiên tiến còn giúp tăng năng suất lao động, cải thiện môi trường làm việc, thúc đẩy sự năng động, sáng tạo của nhân viên.

Những công nghệ nổi bật như dữ liệu lớn, trí tuệ nhân tạo, học máy, internet vạn vật, điện toán đám mây, Blockchain, thực tế ảo... đòi hỏi các nhà lãnh đạo, nhà quản lý doanh nghiệp và chuyên gia công nghệ cùng nhau nghiên cứu, lựa chọn áp dụng các phương thức phù hợp, đóng góp cho việc xây dựng các đô thị có thể cải thiện và nâng cao chất lượng sống cho người dân, kích thích tăng trưởng và phát triển kinh tế - xã hội.

Ông Nguyễn Kim Anh - Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam phát biểu tại hội thảo. Ảnh Minh Hoàng

Phó Thống đốc Nguyễn Kim Anh cho biết thêm, thực tế cho thấy thói quen tiêu dùng hàng hóa, dịch vụ đang dần thay đổi theo sự tiến bộ của khoa học công nghệ, thay vì phải gặp mặt trực tiếp hoặc đến quầy để lựa chọn dịch vụ (mua vé tàu xe, đặt chỗ, mua sắm,..) và thanh toán thì hiện nay người dân, khách hàng có thể làm tất cả những việc này bằng một vài thao tác trên thiết bị di động của mình thông qua các ứng dụng di động, trang thông tin điện tử của các nhà cung ứng dịch vụ một cách thuận tiện, khép kín từ khâu lựa chọn dịch vụ, quyết định mua, trả tiền, nhận hàng và các chính sách hậu mãi. Để thực hiện được điều này là nhờ các hoạt động chuyển đổi số và sự kết nối, tích hợp giữa các đơn vị cung, ứng dịch vụ thuộc các ngành, lĩnh vực khác nhau như: bán hàng, thanh toán, giao nhận, vận chuyển,...

“Một trong các minh chứng cho lợi ích của chuyển đổi số và khả năng tích hợp, kết nối giữa các ngành dịch vụ là sự phổ biến ứng dụng mobile banking tích hợp đa tiện ích, dịch vụ của các ngân hàng Việt Nam thời gian qua; theo đó khách hàng truy cập ứng dụng mobile banking không chỉ sử dụng dịch vụ ngân hàng cung ứng mà còn có thể sử dụng nhiều dịch vụ của các ngành, lĩnh vực như: trả tiền điện, nước, viễn thông, mua bảo hiểm, đặt chỗ và mua vé máy bay, vé xem phim, đi chợ, mua sắm,..”, Phó Thống đốc Nguyễn Kim Anh chia sẻ.

Ông Nguyễn Đức Hiển - Phó Trưởng ban Kinh tế Trung ương phát biểu tại hội thảo. Ảnh: Minh Hoàng

Ngân hàng số ở thành phố thông minh

Phát triển đô thị thông minh nhằm mang lại cuộc sống tốt nhất, chất lượng nhất cho người dân trên tất cả các lĩnh vực từ y tế, giáo dục, giao thông, thông tin, văn hóa xã hội… đến việc cung cấp và đáp ứng nhu cầu về dịch vụ công. Các sản phẩm, dịch vụ ngân hàng là công cụ đắc lực phục vụ cho sự vận hành của nền kinh tế. Một đô thị thông minh phải đi kèm với các dịch vụ ngân hàng thông minh.

Ông Phạm Anh Tuấn, Ủy viên HĐQT - Trưởng ban Hiện đại hóa ngân hàng Vietcombank - cho biết, dịch vụ ngân hàng thông minh là những sản phẩm dịch vụ được thiết kế, cung ứng cho khách hàng dựa trên nền tảng ứng dụng công nghệ hiện đại giúp tiết kiệm thời gian, chi phi phải trả và đem lại những kết quả tốt hơn.

Trong các tiêu chí cần phải đạt được khi xây dựng đô thị thông minh, tiện ích đô thị được coi yếu tố cơ bản xuyên suốt. Đặc biệt, thanh toán không dùng tiền mặt sẽ là công cụ đắc lực để thực hiện điều đó.

Đô thị thông minh khi kết nối ở mức độ cao, các dữ liệu, dịch vụ, giao dịch được số hóa thực hiện dễ dàng mọi lúc, mọi nơi. Tiền mặt sẽ được thay thế dần bằng các giao dịch trực tuyến. Thanh toán điện tử là điều không thể thiếu nếu muốn hướng tới đô thị thông minh.

Theo ông Tuấn, Chính phủ và Ngân hàng Nhà nước cần thực hiện chỉ đạo xuyên suốt về yêu cầu quy hoạch phát triển hạ tầng thanh toán số quốc gia; hoàn thiện, xây dựng cơ chế chính sách thúc đẩy thanh toán không dùng tiền mặt, quản lý giảm sát các hình thức thanh toán trực tuyến qua biên giới. Bên cạnh đó, các ngân hàng liên tục cập nhật, ứng dụng công nghệ và đưa ra nhiều sản phẩm ngân hàng số, thậm chí coi đây là mảng kinh doanh cốt lõi, để từ đó người dân có thể giao dịch đơn giản, dễ dàng hơn, nhất là trong các giao dịch hành chính giữa công dân và chính quyền, thanh toán các dịch vụ như y tế, giáo dục, giao thông công cộng...

Ngoài ra, ngân hàng kết nối và hỗ trợ dịch vụ công trực tuyến trong các dịch vụ y tế, giáo dục, giao thông, cung cấp thông tin... tạo tiện ích tối đa cho người dân.

Ông Phạm Tiến Dũng - Vụ trưởng Vụ Thanh toán (Ngân hàng Nhà nước) - điều phối phiên thảo luận tại hội thảo. Ảnh: Minh Hoàng

“Phát triển các dịch vụ ngân hàng số nói chung và thanh toán không dùng tiền mặt nói riêng của hệ thống ngân hàng giúp người dân dễ dàng tiếp cận và sử dụng các phương tiện điện tử thông minh, là cơ sở nền tảng để mở rộng và phát triển dịch vụ công trực tuyến..., giúp tối đa hóa lợi ích cho người sử dụng, người dân trong quá trình phát triển đô thị thông minh”, ông Tuấn chia sẻ.

Về chuyển đổi số xây dựng hệ sinh thái thông minh, ông Tuấn cho rằng xây dựng, mở rộng hệ sinh thái ứng dụng thông minh gắn với thanh toán dịch vụ công trực tuyến, góp phần thúc đẩy và phát triển đô thị thông minh theo xu hướng phát triển chung của các quốc gia trên thế giới, trong đó lưu ý một số dịch vụ như tài chính thông minh, giao thông thông minh, y tế thông minh, hành chính công….

Ông Nguyễn Nam Thắng, Phó Giám đốc Trung tâm Dịch vụ Tài chính số VNPT cho biết, đô thị thông minh được xây dựng bởi các “mảnh ghép” như môi trường thông minh, cư dân thông minh, đời sống thông minh, chính quyền thông minh, di chuyển thông minh và nền kinh tế thông minh (bao gồm thanh toán điện tử). Trong đó thanh toán không dùng tiền mặt là thành tố xuyên suốt các cấu thành của đô thị thông minh nhằm gia tăng minh bạch và tiết kiệm chi phí.

Một đô thị thông minh bền vững là một đô thị đổi mới sáng tạo sử dụng công nghệ thông tin, truyền thông và các phương tiện khác để nâng cao chất lượng cuộc sống, dịch vụ đô thị, tính cạnh tranh, đồng thời đảm bảo đáp ứng được nhu cầu của các thế hệ hiện tại và tương lai về các khía cạnh kinh tế, xã hội, môi trường và văn hóa.

Ông Thắng chia sẻ, ở Việt Nam đến năm 2030, cơ cấu dân số thành thị đạt 43% tạo ra áp lực rất lớn cho việc tối ưu hệ thống thanh toán tại các thành phố, đô thị lớn, trong đó có nhu cầu xử lý khối lượng thanh toán lớn như dịch vụ công, tiền phạt, phí, thuế, bảo hiểm…

Ông Nguyễn Toàn Thắng - Tổng Thư ký Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam cùng các đại biểu tham dự Hội thảo. Ảnh: Minh Hoàng

Tại hội thảo, các ý kiến cho rằng sau gần 35 năm đổi mới, quá trình đô thị hoá và phát triển đô thị ở Việt Nam đã đạt được nhiều kết quả. Khu vực đô thị không chỉ thúc đẩy nhanh tăng trưởng GDP mà còn góp phần tích cực vào chuyển dịch cơ cấu nền kinh tế, đổi mới mô hình tăng trưởng trong dài hạn. Hệ thống đô thị đã tạo các cực tăng trưởng trong khu vực, ngày càng khẳng định vai trò trung tâm thúc đẩy phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, văn hóa, nghệ thuật, giáo dục, đào tạo và y tế.

Tuy nhiên, bên cạnh những thành tựu đó, thời gian qua cũng cho thấy, hệ thống đô thị của Việt Nam phát triển còn thiếu đồng bộ, chưa đảm bảo khả năng liên kết trong từng đô thị, giữa các đô thị và giữa khu vực đô thị với khu vực nông thôn; chênh lệch phát triển và thu nhập giữa các vùng chậm được thu hẹp; nhiều vấn đề xã hội, ô nhiễm môi trường, tắc nghẽn giao thông chưa được giải quyết…

Để giải quyết những tồn tại, hạn chế nêu trên, một trong những giải pháp quan trọng là cần đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ trong quản lý, phát triển đô thị trong thời gian tới trên cơ sở tận dụng tốt nhất những thành tựu của cuộc CMCN 4.0. Do đó, phát triển đô thị thông minh bền vững sẽ là hướng đi tất yếu, nhu cầu cấp thiết trong quá trình đô thị hoá và phát triển đô thị Việt Nam.