Động thái mới của Uỷ ban Chứng khoán quyết định tiến trình nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam

Giải pháp liên quan đến nội dung ký quỹ trước giao dịch với nhà đầu tư nước ngoài là một biện pháp quan trọng để thuyết phục các tổ chức xếp hạng trong tiến trình nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam lên thị trường mới nổi.

Mới đây, Chủ tịch Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước Vũ Thị Chân Phương vừa chủ trì cuộc họp trao đổi giải pháp liên quan đến nội dung ký quỹ trước giao dịch với nhà đầu tư nước ngoài.

Hiện nay, Thông tư 120 của Bộ Tài chính quy định giao dịch của nhà đầu tư nước ngoài vận hành theo mô hình "pre-funded market". Quy định này đồng nghĩa nhà đầu tư chỉ được giao dịch khi đã ký quỹ đủ 100% tiền/chứng khoán trên tài khoản giao dịch.

Tuy nhiên trên thực tế, quy định này đã trở thành rào cản với nhà đầu tư nước ngoài bởi chứng khoán/tiền sau khi khớp lệnh đã trở thành tài sản đảm bảo giao dịch. Hầu hết các thị trường chứng khoán lớn trên thế giới hiện không yêu cầu nhà đầu tư phải ký quỹ đủ 100% trước khi giao dịch. Do đó, việc sửa đổi nội dung liên quan đến ký quỹ với nhà đầu tư nước ngoài là điều rất cần thiết nhằm thu hút dòng vốn ngoại vào thị trường.

Nhiều ý kiến cho rằng, có thể cho phép công ty chứng khoán cấp margin dựa trên tài sản đảm bảo của nhà đầu tư nước ngoài với tỷ lệ chiết khấu trong phạm vi kiểm soát rủi ro. Nếu tài sản đảm bảo ở ngân hàng lưu ký thì công ty chứng khoán, khách hàng và ngân hàng lưu ký phải có sự thống nhất về định giá và quản lý tài sản.

Trước đó vào cuối tháng 10/2023, Reuters cho biết, Việt Nam đang có kế hoạch nới lỏng các thủ tục thanh toán trên thị trường chứng khoán cho các nhà đầu tư nước ngoài.

Đây được xem là một biện pháp quan trọng để thuyết phục các tổ chức xếp hạng trong tiến trình nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam lên mới nổi, từ đó có thể thu hút hàng tỷ USD vốn đầu tư mới chảy vào.
Ngoài nội dung ký quỹ trước giao dịch với nhà đầu tư nước ngoài, một nội dung quan trọng trong quá trình nâng hạng thị trường chứng khoán của Việt Nam còn phải kể tới là việc sớm đưa hệ thống KRX vào vận hành.

Theo thông tin trước đó, hệ thống KRX dự kiến sẽ vận hành (go-live) vào cuối tháng 12/2023. Các đợt kiểm thử gấp rút được triển khai với sự tham gia của cơ quan quản lý và thành viên thị trường bao gồm các công ty chứng khoán, ngân hàng thương mại, công ty quản lý quỹ trong và ngoài nước.

Sở Giao dịch Chứng khoán Việt Nam (VNX) cũng ra thông báo sẽ xem xét xử lý vi phạm với bất kỳ công ty chứng khoán nào không tham gia hoặc tham gia không đạt yêu cầu kiểm thử hệ thống KRX. Theo Sở Giao dịch Chứng khoán TP. Hồ Chí Minh (HoSE), đến cuối tháng 9/2023, tổng cộng 59 công ty chứng khoán đã kiểm thử thành công 100% các chức năng go-live của hệ thống KRX.

Hệ thống giao dịch mới là tiền đề sẽ có thêm nhiều sản phẩm phái sinh như bán khống cổ phiếu, hướng tới giao dịch T+0 sau khi xử lý xong kỹ thuật thanh toán bù trừ liên tục (realtime)...