Cục Đăng kiểm Việt Nam đang xây dựng dự thảo Đề án cơ cấu tổ chức, chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn của Cục. Theo đó, Cục sẽ được sắp xếp lại theo hướng chỉ làm công tác quản lý Nhà nước về đăng kiểm.
Theo Báo Giao thông, lãnh đạo Phòng Tổ chức - Cán bộ (Cục Đăng kiểm VN) cho biết, theo chỉ đạo của Bộ GTVT, Cục Đăng kiểm VN đang nghiên cứu Đề án trên cũng như đề xuất tổ chức lại mô hình hoạt động, quản lý đối với hệ thống trung tâm đăng kiểm, đơn vị đăng kiểm phương tiện đường bộ, phương tiện thủy thuộc các sở, hoàn thành trong quý II/2023 để trình Bộ GTVT xem xét.
Hiện Cục Đăng kiểm VN có 13 tổ chức tham mưu, giúp việc Cục trưởng và 37 đơn vị trực thuộc. Cơ chế quản lý tài chính của Cục đang áp dụng theo mô hình Công ty TNHH Một thành viên do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ, trong đó các đơn vị trực thuộc hạch toán phụ thuộc cơ quan Cục.
Với cơ chế trên, một số phòng tham mưu, giúp việc Cục trưởng vừa thực hiện công tác quản lý Nhà nước, đồng thời thực hiện dịch vụ kiểm định phương tiện. Trong khi đó, các đơn vị trực thuộc (chi cục, trung tâm đăng kiểm) cũng thực hiện hoạt động kiểm định phương tiện GTVT và công trình biển. Mọi hoạt động, nhân sự, tài chính của các đơn vị trực thuộc đều phụ thuộc Cục Đăng kiểm VN.
Theo dự thảo đề án, cơ cấu tổ chức, chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn của Cục Đăng kiểm VN sẽ được sắp xếp lại theo hướng Cục Đăng kiểm VN chỉ làm công tác quản lý Nhà nước về đăng kiểm.
37 đơn vị trực thuộc Cục Đăng kiểm VN, dự kiến sẽ sắp xếp, tổ chức lại thành 7 trung tâm đăng kiểm để thực hiện dịch vụ đăng kiểm phương tiện đường bộ đang lưu hành, xe sản xuất mới, phương tiện thủy, tàu biển đường sắt và công trình biển.
Sau khi tổ chức lại, các đơn vị này vẫn thuộc Cục Đăng kiểm VN song Cục chỉ bổ nhiệm lãnh đạo đơn vị, còn các đơn vị hoàn toàn tự chủ, độc lập về tổ chức, tài chính, con người.
Đại diện Cục Đăng kiểm VN cho hay, việc sắp xếp lại các đơn vị đăng kiểm như trên nhằm tạo sự độc lập về tài sản, con người, sau đó nếu đơn vị nào đủ điều kiện sẽ tính đến phương án cổ phần hóa làm dịch vụ đăng kiểm.
Việc tách bạch công tác quản lý Nhà nước và cung cấp dịch vụ công của lĩnh vực đăng kiểm đảm bảo công khai, minh bạch, chất lượng và cạnh tranh lành mạnh của các đơn vị cung cấp dịch vụ đăng kiểm.
Theo Cục Đăng kiểm VN, việc tách bạch công tác quản lý Nhà nước và cung cấp dịch vụ công của lĩnh vực đăng kiểm, mục tiêu hướng tới là nâng cao chất lượng dịch vụ, tạo mọi điều kiện thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp, tiết kiệm chi phí của xã hội; đảm bảo công khai, minh bạch, chất lượng và cạnh tranh lành mạnh của các đơn vị cung cấp dịch vụ đăng kiểm.
TS. Khương Kim Tạo, nguyên Phó Chánh Văn phòng Ủy ban ATGT Quốc gia cho biết, việc tách bạch chức năng quản lý Nhà nước của Cục Đăng kiểm VN giúp thể hiện rõ vai trò quản lý Nhà nước và hoạt động dịch vụ đăng kiểm.
Ngoài ra, việc tách bạch vai trò quản lý và dịch vụ là chủ trương trong quản lý kinh tế nói chung, hoạt động dịch vụ đã được quy định trong Luật Doanh nghiệp và pháp luật liên quan.
Tuy nhiên, việc này chỉ là một phần giải pháp để tái cấu trúc hệ thống đăng kiểm. Trước mắt, cần khẩn trương khôi phục các trung tâm đăng kiểm, từ đó, cơ cấu lại hệ thống trên nền tảng sẵn có để đáp ứng nhu cầu của người dân và doanh nghiệp.
Trong khi đó, một chuyên gia giao thông cho biết, việc tách chức năng nhằm giúp hiểu đúng bản chất của hoạt động đăng kiểm và quản lý Nhà nước về đăng kiểm.
"Đăng kiểm là một dịch vụ kỹ thuật cũng như các ngành nghề kinh tế kỹ thuật khác, từ đó, Nhà nước xây dựng các khung pháp lý để quản lý như: Hoạt động giám định, định giá, công chứng", vị chuyên gia này phân tích và cho biết: Việc tách chức năng còn tránh tình trạng vừa "đá bóng, vừa thổi còi", ngăn nhũng nhiễu, tiêu cực và rủi ro cho người làm công tác đăng kiểm.
Đây cũng là xu hướng chung của thế giới khi mô hình phổ biến của các nước hiện nay là Nhà nước chỉ đưa ra các quy định của pháp luật còn hoạt động đăng kiểm là do các tổ chức đăng kiểm (có thể tổ chức Nhà nước và cũng có thể là tổ chức tư nhân) thực hiện.
Các tổ chức này hoạt động nhờ chất lượng dịch vụ cung cấp cho khách hàng và phải chịu trách nhiệm pháp lý về dịch vụ do mình cung cấp.
Cùng với đó, sẽ giúp phát triển ngành dịch vụ đăng kiểm và nâng cao năng lực hội nhập quốc tế, tạo môi trường cạnh tranh bình đẳng, từ đó, giúp các tổ chức đăng kiểm trong nước đổi mới tư duy, nâng cao năng lực trình độ đáp ứng các yêu cầu hội nhập quốc tề về dịch vụ đăng kiểm.