Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam tổ chức họp Ban soạn thảo xây dựng sổ tay hướng dẫn thanh toán xuyên biên giới bằng mã QR

Phát biểu tại cuộc họp, Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Nguyễn Quốc Hùng nhấn mạnh, thúc đẩy hợp tác thanh toán song phương qua mã QR giữa các quốc gia trong khu vực là phù hợp với xu hướng liên kết. Để thúc đẩy thanh toán giữa các quốc gia trong khu vực, Việt Nam đã hợp tác với Thái Lan, Campuchia và Lào triển khai kết nối thanh toán song phương qua mã QR. Tuy nhiên vẫn còn nhiều vướng mắc khiến quá trình thanh toán chưa thông suốt, còn gặp gián đoạn. Do đó, cần thiết có thông lệ, “hệ sinh thái” chung để các bên tham gia thống nhất, đảm bảo hoạt động thanh toán liên thông với nhau.

Căn cứ vào chỉ đạo của Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Phạm Tiến Dũng giao cho Vụ Thanh toán phối hợp cùng Hiệp hộiNgân hàng rà soát lại tình hình triển khai thanh toán xuyên biên giới qua mã QR với các đối tác song phương. Sau khi bàn bạc thống nhất với tổ chức hội viên và trung gian thanh toán, Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam đã ban hành Quyết định 81/QĐ-HHNH ngày 25/11/2024 về việc thành lập Ban soạn thảo, Tổ biên tập xây dựng sổ tay hướng dẫn cung cấp, vận hành và sử dụng dịch vụ thanh toán xuyên biên giới bằng mã QR (sau đây gọi là “Sổ tay hướng dẫn”). Trên cơ sở đó, Hiệp hội Ngân hàng đã tổ chức cuộc họp ra mắt Ban soạn thảo, Tổ biên tập xây dựng sổ tay hướng dẫn.

Thông tin tại cuộc họp, ông Nguyễn Hưng Nguyên, Phó Tổng Giám đốc CTCP Thanh toán Quốc gia Việt Nam (NAPAS) – Phó Trưởng ban Thường trực Ban soạn thảo, đã cập nhật tình hình triển khai thanh toán qua mã QR tại Việt Nam. Theo đó, tính tới hiện tại, mỗi ngày NAPAS xử lý khoảng 10 triệu giao dịch qua VietQR, trong đó ít nhất có khoảng 40% là các loại giao dịch thanh toán. Có thể thấy, độ phủ về thanh toán mã QR tại Việt Nam là rất tốt, số lượng đơn vị chấp nhận thanh toán rất nhiều.

Mặc dù vậy, ông Nguyễn Hưng Nguyên cũng chỉ ra, khi khách du lịch Thái Lan, Campuchia và Lào sang Việt Nam đều gặp khó khăn khi thanh toán qua mã QR, do mã QR hiện tại chủ yếu là QR chuyển tiền chứ chưa phải QR thanh toán và định dạng QR giữa các bên còn khác nhau.

“Việc duy trì nhiều định dạng là không phù hợp. Chỉ cần 1 định dạng mã QR để thị trường phát triển tốt nhất”, đại diện Ban soạn thảo cho biết.

Năm 2024, NAPAS đã cho ra mắt VietQR Global, sử dụng cho tất cả các thanh toán xuyên biên giới thông qua các kênh song biên. Năm 2025, dự kiến sẽ kết nối với Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc. Ông Nguyễn Hưng Nguyên thông tin thêm, ngày 18/12 vừa qua, BVBank đã thực hiện thành công giao dịch qua VietQR Global đầu tiên cho khách hàng Thái Lan sang Việt Nam.

“Đây là một trong bước chuẩn bị của chúng tôi trong việc mở rộng mạng lưới chấp nhận VietQR cho các nước Đông Nam Á và các kênh mới sau này”, Phó Tổng Giám đốc NAPAS cho biết.

Trao đổi tại cuộc họp, đại diện cho Tổ biên tập Sổ tay hướng dẫn, ông Nguyễn Hùng Cường, Phó Phòng Nghiên cứu và ứng dụng công nghệ thanh toán NAPAS đã báo cáo tình hình thực hiện phát triển thanh toán song phương qua mã QR.

Theo đó, về tình hình phát triển thanh toán song phương mã QR trên thế giới, ông Nguyễn Hùng Cường cho biết, có hai xu hướng triển khai giao dịch bằng mã QR: Triển khai QR đối với các giao dịch chuyển tiền và chuyển đổi dần sang các giao dịch thanh toán; Triển khai QR đối với các giao dịch thanh toán ngay từ đầu.

Các quốc gia có xu hướng thống nhất một chuẩn QR do chính phủ bảo trợ ban hành. Chính phủ các quốc gia hỗ trợ tài chính cho các tổ chức phát triển mạng lưới, miễn giảm phí nhằm thúc đẩy sử dụng dịch vụ.

Về kết nối thanh toán QR giữa Việt Nam và các nước, hiện NAPAS đã triển khai kết nối xuyên biên giới với Thái Lan, Campuchia và Lào.

Đối với Thái Lan, hoàn thành 2 chiều dịch vụ từ tháng 3/2021 và hiện có 11 ngân hàng chiều phát lệnh, 4 ngân hàng chiều nhận lệnh. Với Campuchia, hoàn thành 2 chiều dịch vụ từ tháng 12/2023, hiện có 6 ngân hàng chiều phát lệnh và 4 ngân hàng chiều nhận lệnh. Với Lào, đã hoàn thành chiều dịch vụ khách Việt Nam giao dịch tại đơn vị chấp nhận thanh toán Lào từ tháng 9/2024 và hiện có 7 ngân hàng chiều phát lệnh.

Đại diện Tổ biên tập chỉ ra các khó khăn chính trong việc triển khai thanh toán xuyên biên giới qua mã QR bao gồm: Phát triển mạng lưới chấp nhận thanh toán, tính liên thông giữa các mạng lưới mã QR Việt Nam, tuân thủ cung cấp dịch vụ, chính sách thúc đẩy từ cơ quan quản lý, tuân thủ nhận diện thương hiệu.

“Để cùng giải quyết các vấn đề bao gồm nhưng không giới hạn nêu trên, cần thiết phải đưa ra một bộ quy tắc hướng dẫn và quy định cần các bên tham gia dịch vụ tuân thủ nhằm thúc đẩy sự phát triển đúng hướng của thị trường thanh toán mã QR trong nước cũng như xuyên biên giới ở Việt Nam”, ông Nguyễn Hùng Cường chia sẻ.

Bên cạnh đó, đại diện Tổ biên tập đã đưa ra dự kiến kế hoạch xây dựng Sổ tay hướng dẫn.

Tại cuộc họp, các thành viên Ban soạn thảo và Tổ biên tập đã cùng thảo luận về các vấn đề liên quan đến mạng lưới merchant (điểm chấp nhận thanh toán); giải pháp để merchant chuyển đổi từ mã QR chuyển tiền sang mã QR thanh toán; các quy định về mạng lưới chấp nhận thanh toán khi tham gia dịch vụ; chế tài áp dụng với các vi phạm quy định cung cấp dịch vụ; phí giao dịch; chính sách hỗ trợ từ cơ quan quản lý nhà nước…

Trao đổi ý kiến tại cuộc họp, đại diện Vụ Thanh toán, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam khẳng định, Ngân hàng Nhà nước ủng hộ việc các ngân hàng phát triển mạng lưới merchant và liên thông với nhau. Về vấn đề phí cũng như các vướng mắc khác, đại diện Vụ Thanh toán ghi nhận và cho biết, sẽ có văn bản báo cáo lãnh đạo NHNN xem xét tháo gỡ khó khăn.

Cũng tại cuộc họp, Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội Ngân hàng Nguyễn Quốc Hùng đã phân chia công việc cho từng thành viên Ban soạn thảo và Tổ biên tập, đồng thời, đề ra lộ trình cụ thể. Dự kiến, đến cuối quý I/2025, sẽ hoàn thành dự thảo Sổ tay hướng dẫn. Sau đó sẽ lấy ý kiến từ các tổ chức hội viên và trung gian thanh toán để thống nhất. Trên cơ sở ý kiến thống nhất, sẽ tiếp tục xin ý kiến các vụ, cục thuộc Ngân hàng Nhà nước, các bộ, ban, ngành liên quan.

Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội Ngân hàng Nguyễn Quốc Hùng nêu mục tiêu ban hành vào quý II/2025. “Trong quá trình xây dựng Sổ tay hướng dẫn, chúng tôi rất mong muốn nhận được sự song hành của Vụ Thanh toán, bên cạnh đó là sự tham gia tích cực của các tổ chức hội viên”, ông Nguyễn Quốc Hùng kết luận.

“

Ban soạn thảo Sổ tay hướng dẫn cung cấp, vận hành và sử dụng dịch vụ thanh toán xuyên biên giới bằng mã QR, bao gồm: Ông Nguyễn Quốc Hùng - Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam - Trưởng Ban; ông Nguyễn Hưng Nguyên - Phó Tổng Giám đốc NAPAS - Phó Trưởng Ban Thường trực; ông Nguyễn Tuấn Lương - Phó Chủ tịch Hội đồng quản trị VNPay - Phó Trưởng ban; cùng đại diện Agribank, Vietcombank, VietinBank, BIDV, Techcombank, MB, Sacombank, TPBank, Nam A Bank, BVBank, Woori Bank; và đại diện Ban Pháp luật và Nghiệp vụ-Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam.