Trung Quốc mở rộng thanh toán bằng mã QR cho khách du lịch song hối thúc người dân hướng tới sử dụng đồng nội tệ kỹ thuật số

Thị trường thanh toán nội địa của Trung Quốc đã và đang bị chi phối bởi việc sử dụng các ứng dụng thanh toán di động, tuy nhiên du khách nước ngoài rất khó tiếp cận những ứng dụng này. Trong khi các ứng dụng hiện mở cửa cho khách du lịch, chính phủ Trung Quốc lại có ý định khuyến khích người dân trong nước sử dụng tiền CBDC.

Theo khảo sát năm 2023 của Hiệp hội thanh toán bù trừ Trung Quốc, tỷ lệ sử dụng thanh toán bằng mã QR ở Trung Quốc là 92,7%. Với việc nhiều điểm bán hàng từ chối nhận tiền mặt, du khách nước ngoài đã gặp khó khăn trong việc thanh toán. Và trong khi nền kinh tế Trung Quốc đang chậm lại, điều này đã cản trở một số nhà bán lẻ tiếp cận được một nguồn doanh thu.

Với sự ủng hộ và thúc đẩy từ Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PBOC), ngân hàng trung ương của Trung Quốc, các ứng dụng thanh toán đã triển khai nhiều hoạt động nhằm làm cho loại dịch vụ này dễ tiếp cận hơn, trước đây chỉ dành cho tài khoản ngân hàng trong nước và người có định danh Trung Quốc. Du khách nước ngoài giờ đây có thể thực hiện thanh toán qua ứng dụng thông qua tài khoản Visa và Mastercard. Vào năm 2023, Mastercard liên kết với mạng Alipay, cho phép chủ thẻ Mastercard liên kết với ví kỹ thuật số Alipay.

Vào tháng 3/2024, Alipay đã tăng hạn mức tiền mà du khách nước ngoài có thể chi tiêu — lên tới 2.000 USD một năm trên ứng dụng — mà không cần đăng ký nhận dạng, từ mức 500 USD trước đó. Đối với những người đăng ký nhận dạng, số tiền từng giao dịch đơn lẻ đã tăng từ 1.000 USD lên 5.000 USD, với giới hạn giao dịch hàng năm là 50.000 USD.

Kể từ tháng 8, AliPay đã có sẵn bằng 16 ngôn ngữ, bao gồm tiếng Ả Rập, tiếng Thổ Nhĩ Kỳ và tiếng Nhật. Du khách nước ngoài hiện cũng có thể sử dụng Visa và Mastercard để thực hiện thanh toán không tiếp xúc trên mạng lưới đường sắt Bắc Kinh.

Việc mở rộng không gian thanh toán QR cho du khách quốc tế đã mang lại hiệu quả. Trong nửa đầu năm 2024, khoảng 5 triệu khách đi du lịch trong nước đã sử dụng thanh toán di động, tăng 400% so với cùng kỳ năm ngoái. Tổng số giao dịch trong cùng kỳ đạt 90 triệu, với giá trị 14 tỷ Nhân dân tệ (1,9 tỷ USD) – tăng 700% so với cùng kỳ năm ngoái.

Điều này trùng khớp với sự gia tăng lượng du khách quốc tế đến Trung Quốc. Bộ Ngoại giao Trung Quốc hồi tháng 9 cho biết số lượng du khách nước ngoài đến Trung Quốc đã vượt quá 17 triệu trong 7 tháng đầu năm 2024, tăng 129,9% so với năm trước.

Tuy nhiên, đối với người dân địa phương, trọng tâm của chính phủ Trung Quốc là mở rộng việc sử dụng đồng tiền kỹ thuật số của ngân hàng trung ương (CBDC), đồng Nhân dân tệ điện tử, theo Yu Peng, nhà nghiên cứu của Cục phát triển tài chính thuộc Viện Phát triển Trung Quốc.

Động lực xung quanh đồng Nhân dân tệ kỹ thuật số đang bắt đầu tăng lên. Theo Viện Nghiên cứu Tiền tệ Kỹ thuật số tại PBOC, tính đến tháng 7/2024 đã có 180 triệu ví cá nhân được sử dụng, chiếm 1/8 dân số cả nước. Khối lượng giao dịch đạt 7,3 nghìn tỷ Nhân dân tệ, bao gồm các giao dịch bán lẻ, chứng khoán và thương mại.

Với thêm nhiều trường hợp sử dụng, chẳng hạn như dự án CBDC xuyên biên giới mBridge kết nối Trung Quốc với ngân hàng trung ương của Hồng Kông, Thái Lan, UAE và Ả Rập Saudi, điều này đang khiến đồng tiền này trở nên hấp dẫn hơn. Ông Yu tin rằng theo thời gian, điều này sẽ mở rộng để cho phép người tiêu dùng Trung Quốc thực hiện thanh toán bằng Nhân dân tệ điện tử khi đi du lịch nước ngoài, giống như hiện tại họ có thể sử dụng thanh toán bằng mã QR.

Aaron Klein, thành viên cấp cao về nghiên cứu kinh tế tại Viện Brookings của Mỹ, cho biết Trung Quốc đang tìm cách cho phép công dân của mình thực hiện thanh toán trên toàn cầu, thay vì tìm cách để người tiêu dùng không phải người Trung Quốc sử dụng hệ thống thanh toán của họ hoặc xuất khẩu công nghệ của họ trên phạm vi quốc tế, cho dù đó là CBDC hay các ứng dụng thanh toán như AliPay và WeChat Pay.

Ông Klein cho biết: “Ngày càng có nhiều sự quan tâm đến việc chuyển sang việc ngân hàng trung ương kiểm soát CBDC”. Mục tiêu chiến lược hàng đầu của Trung Quốc là kiểm soát nội bộ chứ không phải thống trị toàn cầu”.

Ngoài ra, ông Yu cho biết thêm, việc mở rộng sử dụng đồng Nhân dân tệ kỹ thuật số đang giúp tăng cường tài chính toàn diện đến các khu vực xa xôi của đất nước, nơi nhiều người dân không có tài khoản ngân hàng và không thể truy cập thanh toán bằng mã QR.

“Đối với những người này, đồng Nhân dân tệ kỹ thuật số sẽ cung cấp cho họ một cách khác để thực hiện thanh toán kỹ thuật số. Họ có thể nhận lương bằng đồng Nhân dân tệ điện tử và có thể thanh toán bằng đồng Nhân dân tệ điện tử mà không cần có tài khoản ngân hàng,” ông Yu cho biết thêm.