​​​​​​​Hoàn thiện khung pháp lý cho thị trường condotel

Theo số liệu được Bộ Xây dựng đưa ra, hiện có khoảng 148 dự án condotel đến từ 52 chủ đầu tư tại nhiều tỉnh thành ven biển khắp cả nước. Dự kiến trong giai đoạn 2017 – 2019 có khoảng 27.000 – 29.000 căn hộ được tung ra thị trường. Trong đó, condotel tập trung chủ yếu ở Đà Nẵng, Khánh Hòa, Phú Quốc, Bà Rịa – Vũng Tàu và Bình Thuận.

Các khách mời trao đổi tại diễn đàn

Nhiều chuyên gia cho rằng, đầu tư condotel sẽ có lợi cho nền kinh tế và thị trường bất động sản vì tiết kiệm đất đai đồng thời tạo động lực cho sự tăng trưởng của các nhóm ngành liên quan như xây dựng, dịch vụ và đặc biệt là du lịch –lĩnh vực đang được chúng ta định hướng phát triển thành ngành kinh tế mũi nhọn. Lợi ích thấy ngay là sự bổ sung mạnh mẽ cơ sở lưu trú cao cấp, qua đó thúc đẩy du lịch,  tạo thêm nhiều việc làm, thu hút nguồn ngoại tệ, tăng nguồn thu ngân sách từ tiền sử dụng đất, đồng thời giúp khai thác tiềm năng sẵn có của quốc gia và quảng bá hình ảnh đất nước ra thế giới.

Với doanh nghiệp, đây là một kênh huy động vốn minh bạch, hợp pháp và hiệu quả. Dòng tiền đổ vào condotel đến từ nguồn vốn xã hội, tức là đi từ nhu cầu thực tế và bền vững, ít rủi ro, giúp doanh nghiệp giảm bớt sự phụ thuộc vào nguồn vốn vay tín dụng đang ngày càng hạn chế. Với nhà đầu tư thứ cấp, condotel vừa giúp họ được sở hữu tài sản vừa mang lại thu nhập ổn định từ khai thác cho thuê mà không phải tự quản lý tài sản, tự kinh doanh. 

Tuy nhiên, thị trường condotel đang phải đối mặt với 2 thách thức lớn: Thứ nhất: Cùng với sự xuất hiện và cạnh tranh gay gắt của các dự án trong phân khúc này, những cam kết về lợi nhuận ngày càng được các nhà phát triển địa ốc đưa ra thường xuyên hơn, với những con số hấp dẫn hơn. Và thực tế sau 2-3 năm đi vào vận hành, bên cạnh các chủ đầu tư đang chật vật để duy trì việc chi trả cam kết lợi nhuận thì ở một số dự án đã xảy ra tình trạng "vỡ trận" như dự án Cocobay Đà Nẵng mới đây.

Thứ hai: Hiện pháp luật chưa có quy định cụ thể về tên gọi tiếng Việt của condotel trong hệ thống pháp luật (chỉ có luật Du lịch có quy định về căn hộ du lịch), các pháp luật khác chưa có quy định về các loại hình công trình này, chưa có quy chuẩn, tiêu chuẩn căn hộ. Việc cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu, sử dụng các công trình này gặp vướng mắc về thời hạn sở hữu, chế độ sử dụng đất. Quy định về quản lý vận hành condotel còn thiếu đồng bộ khi chưa có quy định cụ thể.

GS Đặng Hùng Võ – Nguyên Thứ trưởng Bộ Tài nguyên Môi trường thừa nhận, các BĐS du lịch kiểu mới có vai trò quan trọng trong phát triển du lịch, động viên được toàn dân tham gia làm du lịch dựa trên tạo hiệu suất cao trong sử dụng BĐS của kinh tế chia sẻ. Cần chuyển từ tư duy kinh tế truyền thống sang tư duy kinh tế chia sẻ để sửa đổi pháp luật đất đai. Mục tiêu chính là kinh tế du lịch phải trở thành kinh tế mũi nhọn.

Ở khía cạnh doanh nghiệp, bà Trần Thị Mỹ Lộc – PTGĐ Phụ trách Kinh doanh Công ty CP Vinhomes cho rằng, condotel là một hướng đi mới về bất động sản nghỉ dưỡng, khi được quản lý chặt chẽ bằng khung pháp lý sẽ hạn chế được những hệ luỵ xấu, thậm chí khơi thông được nguồn vốn lớn trong dân, giảm được nguồn tín dụng ngân hàng đổ vào bất động sản để ưu tiên cho các lĩnh vực kinh tế khác. Việc đưa ra cam kết lợi nhuận cũng không phải rủi ro, quan trọng khách hàng nên lựa chọn chủ đầu tư uy tín, có nguồn khách lớn, có đạo đức kinh doanh và khả năng vận hành quản lý tốt để đảm bảo chi trả thu nhập cam kết cho khách hàng.

Vậy cam kết lợi nhuận 12% trả cho các nhà đầu tư codotel có cao hay không? Chuyên gia Nguyễn Trí Hiếu phân tích, 12% là trả lợi nhuận trên giá trị tài sản. Chẳng hạn condotel trị giá 1 tỷ đồng, chủ đầu tư trả cho condotel đó mỗi năm 120 triệu đồng lợi nhuận, nhưng thực tế nhà đầu tư thứ cấp không thể bỏ túi 12%, vì phần lớn số tiền đi vay ngân hàng, lãi suất ưu đãi nhất là 8% trên tỷ lệ đi vay, giả sử họ vay khoản vay tối đa là 80% giá trị tài sản, phần này phải trả cho ngân hàng, nhà đầu tư thứ cấp chỉ còn một phần lợi nhuận ròng. Như vậy nhà đầu tư thứ cấp chỉ lợi nhuận trên sở hữu vốn ròng mà họ  đầu tư khoảng 20%. Nếu như chủ đầu tư thứ cấp không phải đi vay ngân hàng thì lợi nhuận ròng là tuyệt vời.

“Nếu dự án cam kết trả lãi suất là 10% thì lợi nhuận nhận được còn thấp đi nữa, hoặc nếu chủ đầu tư thứ cấp đi vay lãi suất 12% thì tỷ lệ lợi nhuận ròng trên vốn chủ sở hữu còn rất ít. Như vậy nếu nhà đầu tư condotel có tiền thì bỏ vào ngân hàng đảm bảo sẽ lợi nhuận tốt hơn”, ông Nguyễn Trí Hiếu nhận xét.

Chia sẻ về tương lai loại hình bất động sản này, theo bà Lộc condotel vẫn là mô hình đầy hấp dẫn và có 3 lý do đáng để đầu tư vào condotel: Thứ nhất, bất động sản là thị trường vô cùng tiềm năng, là khuynh hướng phát triển tất yếu. Thứ hai, đây là món đầu tư an toàn, an nhàn và hiệu quả. Nhưng bởi đặc tính đó mà khách hàng cần phải chọn đúng chủ đầu tư uy tín, có năng lực, khả năng kinh doanh và vận hành. Thứ ba, mặc dù condotel là mô hình xu hướng ngoại lai, ngoại nhập nhưng thực tế nó đang bắt đúng tất cả khuynh hướng phát triển tất yếu của Việt Nam và thế giới trong thời điểm hiện nay. Hành lang pháp lý của nó chắc chắn sẽ phải hoàn thiện. “Bởi vậy, condotel vẫn là mảnh đất màu mỡ cho những ai biết nắm đúng cơ hội và bỏ tiền đầu tư” – bà Lộc khẳng định.

Ông Đỗ Viết Chiến – Tổng Thư ký Hiệp hội Bất động sản Việt Nam cho rằng, để loại hình condotel phát triển đúng hướng, hơn lúc nào hết các Bộ ngành liên quan: Bộ Xây dựng, Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ Văn hóa thể thao và du lịch… cần ngồi lại với nhau căn cứ ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ trong các chỉ thị 1/2019 và 4/2019 để tìm biện pháp tháo gỡ các vướng mắc cho thị trường BĐS nói chung và Condotel nói riêng theo nguyên tắc: Căn hộ Condotel được xây dựng trên đất được quy hoạch là đất du lịch, dịch vụ, thương mại nghỉ dưỡng thì tuân theo luật du lịch để cho thuê có thời hạn. Trường hợp Condotel xây dựng trên đất  ở thì tuân theo luật nhà ở, tiêu chuẩn quy phạm về nhà ở để được cấp sổ đỏ vĩnh viễn.

Về phía Bộ Xây dựng, lãnh đạo Cục Quản lý nhà và Thị trường bất động sản khẳng định đã hoàn thiện xong bản dự thảo tiêu chuẩn quốc gia cho loại hình căn hộ này, đang đưa ra lấy ý kiến rộng rãi và dự kiến ban hành cuối 2019.